Hürrem Sultan, Osmanlı İmparatorluğu'nun en güçlü ve en etkili kadınlarından biri olarak tarihe adını altın harflerle yazdırmıştır. 1502 yılında, bugün Ukrayna sınırları içinde yer alan Rohatyn'de doğan Hürrem Sultan'ın asıl adı Aleksandra Lisowska ya da bilinen diğer adıyla Roxelana idi. Hristiyan bir ailenin kızı olarak dünyaya gelen Aleksandra, genç yaşta Kırım Tatarları tarafından esir alınıp İstanbul’a, Osmanlı sarayına getirildi.
Osmanlı sarayında köle olarak başlayan hayatı, kısa sürede bir imparatorluğun en güçlü kadını olma yolunda evrildi. Hürrem Sultan, saraya girmesinin ardından Osmanlı'nın 10. padişahı olan Kanuni Sultan Süleyman'ın dikkatini çekti. Zarafeti, zekâsı ve benzersiz cazibesiyle Sultan Süleyman’ın gönlünü fethetti. Kanuni Sultan Süleyman ile olan bu güçlü bağ, ona sarayda hızla yükselme fırsatı verdi. Geleneksel harem sisteminde bir cariyenin böylesine güçlü bir konuma gelmesi nadir görülen bir olaydı. Hürrem, kısa süre içinde padişahın gözdesi haline geldi ve haremdeki diğer kadınların önüne geçti.
Hürrem Sultan, Kanuni Sultan Süleyman ile olan ilişkisini sadece aşk ve tutku üzerine değil, aynı zamanda stratejik bir akılla da yürüttü. Kanuni ile evlenerek, Osmanlı tarihinde bir padişah ile resmi olarak evlenen ilk haseki sultan unvanını aldı. Bu durum, Hürrem Sultan'ın saray içindeki gücünü ve statüsünü daha da pekiştirdi.
Ancak Hürrem Sultan'ın hayatı sadece saray entrikaları ve aşk hikayeleriyle sınırlı değildi. O, aynı zamanda bir devlet kadını olarak da büyük bir etkiye sahipti. Hürrem, Kanuni Sultan Süleyman üzerinde derin bir etki bırakarak, devlet işlerinde önemli bir danışman rolü oynadı. Sarayda sadrazamlık görevinde bulunan Pargalı İbrahim Paşa'nın idam edilmesinde ve Hürrem’in oğullarından Şehzade Selim'in padişah olmasında aktif bir rol oynadı. Bu dönemde Hürrem Sultan’ın rakibi, Kanuni’nin diğer oğlu Şehzade Mustafa'nın annesi Mahidevran Sultan oldu. Mahidevran ile Hürrem arasındaki rekabet, Osmanlı İmparatorluğu’nun taht kavgalarına da yansıdı.
Hürrem Sultan, yalnızca siyasi entrikalarla değil, aynı zamanda hayırsever faaliyetlerle de adını duyurdu. İstanbul’da ve Kudüs’te birçok hayır kurumu ve anıtsal yapılar inşa ettirdi. Özellikle Haseki Külliyesi, içinde cami, medrese, şifahane ve aşevi barındıran bir yapı kompleksi olarak onun hayırseverliğini simgeleyen önemli bir eserdi. Ayrıca, Hürrem Sultan’ın inşa ettirdiği Haseki Sultan Hamamı ve Haseki Sultan İmareti, onun fakirlere ve ihtiyaç sahiplerine olan desteğini gösteren diğer önemli yapılardır.
Hürrem Sultan’ın hayatındaki en önemli dönüm noktalarından biri, yaşanan taht mücadeleleri oldu. Şehzade Mustafa'nın idam edilmesi, Osmanlı tarihinde derin izler bırakan bir olaydır. Bu olay, Hürrem Sultan'ın politik gücünü ve entrikalarını bir kez daha gözler önüne serdi. Hürrem Sultan, Sultan Süleyman’ın en güvendiği danışmanı olarak oğulları Selim ve Bayezid arasındaki taht mücadelesinde de etkili oldu. Bu dönemdeki olaylar, Osmanlı hanedanı içindeki güç dengelerinin ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha kanıtladı.
Hürrem Sultan, 1558 yılında İstanbul'da vefat etti. Ölümünün ardından Süleymaniye Camii'nin bahçesinde, eşi Kanuni Sultan Süleyman’ın yanında inşa edilen türbeye defnedildi. Onun ölümü, Osmanlı sarayındaki gücün yeniden şekillenmesine neden oldu. Hürrem Sultan'ın bıraktığı miras ve etki, uzun yıllar boyunca Osmanlı İmparatorluğu’nda hissedildi.
Hürrem Sultan’ın hayatı, sadece bir padişahın cariyesi veya bir haseki sultan olmanın ötesine geçen, Osmanlı tarihinin en önemli kadın figürlerinden biri olarak tarihe geçti. Onun hikayesi, aşk, güç, entrika ve zekâ dolu bir yaşamın, tarihin akışını nasıl değiştirebileceğinin en çarpıcı örneklerinden biridir.
