Tarihte Bugün: 9 Kasım'da ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar
 

9 Kasım tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 9 Kasım'da Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1888 - Karındeşen Jack, beşinci kurbanı olan Mary Jane Kelly'yi öldürdü.
2. 1912 - Yunanistan, Selanik'i işgal etti.
3. 1918 - Almanya'da Weimar Cumhuriyeti ilan edildi.
4. 1921 - Benito Mussolini, İtalya'da Ulusal Faşist Parti'yi kurdu.
5. 1924 - Refet Paşa (Refet Bele), Rauf Bey (Rauf Orbay) ve Adnan Bey'in (Adnan Adıvar) aralarında bulunduğu bir grup milletvekili Halk Fırkası'ndan istifa etti.
6. 1930 - Avusturya'da yapılan seçimleri sosyalistler kazandı. Naziler ve komünistler Parlamentoya giremedi.
7. 1936 - Montreux Boğazlar Sözleşmesi yürürlüğe girdi.
8. 1937 - Japonya, Şanghay'a girdi.
9. 1938 - Kristal Gece: Yahudilere karşı toplu saldırılar başladı. Berlin'de 7 bin Yahudi dükkânı yağmalandı, yüzlerce sinagog ateşe verildi ve çok sayıda Yahudi öldürüldü.
10. 1953 - Kamboçya, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti.
11. 1968 - ABD'nin Illinois Eyaletinde, 5,4 büyüklüğünde deprem meydana geldi.
12. 1977 - Başbakan Süleyman Demirel eleştirileri yanıtladı. "70 sente muhtaç olduğumuz devirde hacılarımıza 70 milyon dolar bulduk" dedi.
13. 1982 - İki gün önce %91,37 "EVET" oyuyla kabul edilen 1982 Anayasası yürürlüğe girdi. Kenan Evren, Türkiye'nin 7. Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı.
14. 1985 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in Necmettin Erbakan'a tepkisi: "Yarın aynı zamanda Atatürk'ün ölümünün yıl dönümü. Erbakan böyle bir günde Ankara'da bulunur mu? Onun başkenti Konya. Elbette oraya gidecek."
15. 1985 - Satrançta Gary Kasparov, Anatoly Karpov'u yendi; Dünya satranç şampiyonu oldu.
16. 1988 - Galatasaray Futbol Takımı, Şampiyon Kulüpler Kupası'nda çeyrek finale çıktı; Galatasaray İstanbul'da Neuchâtel Xamax takımını 5-0 yendi.
17. 1988 - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Milletvekili Fikri Sağlar, 1980-1988 arasında işkenceden 149 kişinin öldüğünü açıkladı.
18. 1989 - Kenan Evren'in Cumhurbaşkanlığı görevi bitti, Turgut Özal Cumhurbaşkanı seçildi.
19. 1989 - Doğu Alman Hükûmetinin, iki Almanya arasında seyahati serbest bırakması üzerine, binlerce kişi Berlin Duvarı'nı aşarak Batıya geçmeye başladı. 13 Ağustos 1961'de inşa edilen Duvar'ın yıkılmasıyla Soğuk Savaş dönemi sona erdi.
20. 1990 - Mary Robinson, İrlanda'nın ilk kadın Devlet Başkanı oldu.
21. 1993 - Hırvat topçu bataryaları, Bosna'nın Mostar kentindeki Osmanlı Mostar Köprüsü'nü tahrip etti. Köprü 16. yüzyılda yapılmıştı.
22. 1994 - Urfa tüneli'ne törenle su verildi. Tünel, Fırat'ın suyunu Harran'a kavuşturacak.
23. 1994 - Aziz Nesin, "Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü"nü aldı. Ödülü, merkezi New York'ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi verdi.
24. 1995 - Avrupa Parlamentosu, hapisteki DEP milletvekili Leyla Zana'ya Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü verdi.
25. 2005 - Şemdinli'de patlayan bir bombanın ardından olaylar çıktı.
26. 2011 - Van'da 5.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
27. 2020 - Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ Savaşı'nı bitiren Ateşkes Antlaşması imzalandı.
    
    

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 9 Kasım tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1389 - Isabella, II. Richard’ın ikinci eşi olarak İngiltere Kraliçesi (ö. 1409)
2. 1606 - Hermann Conring, Alman entelektüeli (ö. 1681)
3. 1683 - II. George, 1727-1760 arasında Büyük Britanya kralı ve Hannover elektörü (ö. 1760)
4. 1818 - İvan Sergeyeviç Turgenyev, Rus romancı ve oyun yazarı (ö. 1883)
5. 1819 - Annibale de Gasparis, İtalyan astronom (ö. 1892)
6. 1841 - VII. Edward, Büyük Britanya Kralı (ö. 1910)
7. 1868 - Marie Dressler, Akademi Ödülü sahibi Kanadalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1934)
8. 1877 - Muhammed İkbal, Pakistanlı şair (ö. 1938)
9. 1877 - Enrico De Nicola, İtalya Cumhuriyeti'nin 1. Cumhurbaşkanı. (ö. 1959)
10. 1883 - Edna May Oliver, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1942)
11. 1885 - Theodor Kaluza, Alman matematikçi ve fizikçi (ö. 1954)
12. 1885 - Hermann Weyl, Alman matematikçi (ö. 1955)
13. 1891 - Louisa E. Rhine, Amerikalı botanik doktoruydu ve parapsikoloji alanındaki çalışmaları ile tanınıyordu (ö. 1983)
14. 1894 - Dietrich von Choltitz, II. Dünya Savaşı sırasında Alman general (ö. 1966)
15. 1894 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (ö. 1958)
16. 1897 - Ronald George Wreyford Norrish, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1978)
17. 1904 - Viktor Brack, Nazi savaş suçlusu, Ötanazi Programı, T4 operasyonu'nda bulundu (ö. 1948)
18. 1914 - Hedy Lamarr, Avusturyalı oyuncu ve mucit (ö. 2000)
19. 1918 - Spiro Agnew, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 39. Başkan Yardımcısı (Richard Nixon'ın yardımcısıydı) (ö. 1996)
20. 1918 - Thomas Ferebee, Amerikalı pilot (Hiroşima'ya atom bombası'nı atan Enola Gay uçağının pilotu) (ö. 2000)
21. 1919 - Eva Todor, Brezilyalı oyuncu (ö. 2017)
22. 1921 - Viktor Çukarin, Sovyet jimnastikçi (ö. 1984)
23. 1922 - Dorothy Dandridge, Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı (ö. 1965)
24. 1922 - Imre Lakatos, Macar filozof (ö. 1974)
25. 1923 - Elizabeth Hawley, Amerikalı kadın gazeteci ve gezi yazarı (ö. 2018)
26. 1925 - Alistair Horne, İngiliz gazeteci ve tarihçi (ö. 2017)
27. 1925 - Lelio Lagorio, İtalyan siyasetçi ve bürokrat (ö. 2017)
28. 1926 - Vicente Aranda, İspanyol film yönetmeni, yapımcısı ve senarist (ö. 2015)
29. 1928 - Anne Sexton, Amerikalı şair ve yazar (ö. 1974)
30. 1929 - Imre Kertész, Macar yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2016)
31. 1931 - Carmencita Reyes, Filipinli siyasetçi ve hukukçu (ö. 2019)
32. 1933 - Hamdi Ahmed, Mısırlı aktör, gazeteci ve siyasetçi (ö. 2016)
33. 1934 - Ingvar Carlsson, İki kez İsveç Başbakanı olarak görev yapan İsveçli siyasetçi
34. 1934 - Ronald Harwood, İngiliz yazar, senarist ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi (ö. 2020)
35. 1934 - Carl Sagan, Amerikalı gök bilimci (ö. 1996)
36. 1936 - Mikhail Tal, Sovyet Dünya satranç şampiyonu (ö. 1992)
37. 1936 - Mary Travers, Amerikalı müzisyen ve şarkıcı (ö. 2009)
38. 1944 - Phil May, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (ö. 2020)
39. 1945 - Charlie Robinson, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2021)
40. 1946 - Marina Warner, İngiliz romancı, kısa öykü yazarı, tarihçi ve mitograf
41. 1948 - Bille August, Danimarkalı senarist ve film yapımcısı
42. 1948 - Luiz Felipe Scolari, Brezilyalı futbol teknik direktörü
43. 1950 - Parekura Horomia, Yeni Zelandalı siyasetçi (ö. 2013)
44. 1951 - Lou Ferrigno, Amerikalı oyuncu ve vücut geliştirici
45. 1952 - Nejat Alp, Türk müzisyen
46. 1955 - Fernando Meirelles, Akademi Ödülü'ne aday olmuş film yönetmeni
47. 1960 - Andreas Brehme, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktör
48. 1961 - Jill Dando, İngiliz televizyon sunucusu ve gazeteci (ö. 1999)
49. 1964 - Sonja Kirchberger, Avusturyalı oyuncu
50. 1967 - Daphne Guinness, Büyük Britanyalı ve İrlandalı sanatçı
51. 1968 - Erol Sander, Türk asıllı Alman aktör
52. 1969 - Roxanne Shante, Amerikalı hip hop müzisyeni ve rapçi
53. 1970 - Chris Jericho, Amerikalı güreşçi
54. 1970 - Scarface, Amerikalı hip hop sanatçısı
55. 1971 - Sabri Lamouchi, Fransız millî futbolcu ve teknik direktör
56. 1972 - Eric Dane, Amerikalı oyuncu
57. 1973 - Gabrielle Miller, Kanadalı aktris
58. 1974 - Alessandro Del Piero, İtalyan futbolcu
59. 1974 - Giovanna Mezzogiorno, İtalyan oyuncu
60. 1978 - Birol Namoğlu, Türk müzisyen ve Gripin'in vokalisti
61. 1979 - Caroline Flack, İngiliz oyuncu, televizyon ve radyo sunucusu (ö. 2020)
62. 1980 - Vanessa Minnillo, Amerikalı televizyon kişiliği
63. 1980 - Mandy Lynn, Amerikalı manken
64. 1981 - Gökçe Bahadır, Türk oyuncu
65. 1981 - Jobi McAnuff, Jamaikalı millî futbolcu
66. 1982 - Boaz Myhill, ABD doğumlu, Galler vatandaşı futbolcu
67. 1983 - Maite Perroni, Meksikalı oyuncu, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı
68. 1984 - Delta Goodrem, ARIA Ödülü sahibi Avustralyalı pop şarkıcısı, aktris ve piyanist
69. 1984 - Seven, Güney Koreli şarkıcı
70. 1987 - Şanışer, Türk müzik sanatçısı
71. 1988 - Analeigh Tipton, Amerikalı artistik buz patenci, oyuncu ve manken
72. 1990 - Nosa Igiebor, Nijeryalı futbolcu
73. 1993 - Halil Akbunar, Türk futbolcu
74. 1993 - Peter Dunne, İngiliz profesyonel güreşçi
75. 1996 - Momo, Japon şarkıcı, rapçi ve dansçı
    
    

Ölümler

Bu yazımızda 9 Kasım tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 959 - VII. Konstantinos, Makedon Hanedanının dördüncü imparatoru (d. 905)
2. 1187 - Gaozong, Çin'in Song Hanedanı'nın 10. imparatoru (d. 1107)
3. 1492 - Molla Câmî, İranlı İslam alimi ve şair (d. 1414)
4. 1778 - Giovanni Battista Piranesi, İtalyan arkeolog, mimar ve bakır gravürcü (d. 1720)
5. 1801 - Carl Stamitz, Alman besteci (d. 1745)
6. 1856 - Étienne Cabet, Fransız felsefeci, ütopik sosyalist ve kuramcı (d. 1788)
7. 1911 - Howard Pyle, Amerikalı yazar ve çizer (d. 1853)
8. 1918 - Guillaume Apollinaire, Fransız şair (d. 1880)
9. 1923 - Max Erwin von Scheubner-Richter, Alman siyasi aktivist (d. 1884)
10. 1932 - Nadejda Alliluyeva, SSCB lideri Josef Stalin'in ikinci eşi (d. 1901)
11. 1937 - Ramsay MacDonald, Britanyalı siyasetçi ve Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1866)
12. 1938 - Vasili Blyuher, Sovyetler Birliği Mareşali (d. 1889)
13. 1939 - Ali Cemal Ben'im, Türk asker ve ressam (d. 1881)
14. 1940 - Neville Chamberlain, İngiliz siyasetçi ve Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1869)
15. 1942 - Edna May Oliver, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1883)
16. 1952 - Chaim Weizmann, İsrail'in ilk Devlet Başkanı (d. 1874)
17. 1953 - Dylan Marlais Thomas, İngiliz şair (d. 1914)
18. 1953 - İbn Suud, Suudi Arabistan'ın kurucusu ve ilk kralı (d. 1875)
19. 1961 - Ferdinand Bie, Norveçli atlet (d. 1888)
20. 1970 - Charles de Gaulle, Fransız asker, siyasetçi ve Cumhurbaşkanı (d. 1890)
21. 1972 - Namık Zeki Aral, Türk maliyeci (Rahşan Ecevit'in babası) (d. 1888)
22. 1983 - Rüştü Erdelhun, Türk asker ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 10. Genelkurmay Başkanı (d. 1894)
23. 1990 - Kerim Korcan, Türk yazar (d. 1918)
24. 1991 - Yves Montand, İtalyan asıllı Fransız aktör ve şarkıcı (d. 1921)
25. 1995 - Yılmaz Zafer, Türk sinema oyuncusu (d. 1956)
26. 1997 - Helenio Herrera, Arjantin kökenli Fransız futbolcu ve teknik direktör (d. 1910)
27. 1997 - Carl Gustav Hempel, Alman filozof (d. 1905)
28. 2001 - Giovanni Leone, İtalyan siyasetçi (d. 1908)
29. 2003 - Art Carney, Amerikalı oyuncu (d. 1918)
30. 2004 - Emlyn Hughes, İngiliz millî futbolcu (d. 1947)
31. 2004 - Stieg Larsson, İsveçli yazar ve gazeteci (d. 1954)
32. 2006 - Ed Bradley, Amerikalı gazeteci (d. 1941)
33. 2006 - Markus Wolf, Doğu Alman casus ve Stasi'nin Başkanı (d. 1923)
34. 2008 - Miriam Makeba, Güney Afrikalı şarkıcı ve sivil haklar eylemcisi (d. 1932)
35. 2010 - Enver Demirbağ, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1935)
36. 2012 - Milan Čič, Slovak siyasetçi (d. 1932)
37. 2013 - Savaş Ay, Türk gazeteci ve muhabir (d. 1954)
38. 2015 - Ernst Fuchs, Avusturyalı ressam, grafiker, heykeltıraş, mimar, sahne tasarımcısı, besteci, şair ve şarkıcı (d. 1930)
39. 2016 - Greg Ballard, Amerikalı eski NBA oyuncusu (d. 1955)
40. 2017 - Mehmet Baturalp, Türk eski millî basketbolcu ve antrenör (d. 1936)
41. 2017 - Chuck Mosley, Amerikalı şarkıcı (d. 1959)
42. 2018 - Albert Bitran, Fransız ressam ve heykeltıraş (d. 1931)
43. 2019 - Džemma Lija Skulme, Letonyalı sanatçı ve modernist ressam (d. 1925)
44. 2020 - Virginia Bonci, Rumen atlet (d. 1949)
45. 2020 - Tom Heinsohn, profesyonel basketbolcu (d. 1934)
46. 2020 - Israel Horovitz, Amerikalı yazar (d. 1939)
47. 2020 - Marco Santagata, İtalyan akademisyen, yazar ve edebiyat eleştirmeni (d. 1947)
48. 2020 - Amadou Toumani Touré, Mali eski devlet başkanı (d. 1948)
49. 2021 - Jerry Douglas, Amerikalı aktör (d. 1932)
50. 2022 - Gal Costa, Brezilyalı şarkıcı (d. 1945)
51. 2022 - Mattis Hætta, Norveçli şarkıcı (d. 1947)
52. 2022 - Garrick Roberts, İrlandalı müzisyen (d. 1950)