Akarsular, taşıdıkları malzemeleri (kum, kil, çakıl gibi) akış hızının azalmasıyla birlikte biriktirerek çeşitli yer şekilleri oluşturur. Bu birikim şekilleri, akarsuyun taşıma kapasitesine, akış hızına ve yatağının eğimine bağlı olarak değişiklik gösterir. İşte akarsuların oluşturduğu başlıca birikim şekilleri:

1. Delta Ovaları
Delta: Akarsuların denize veya göle döküldüğü yerlerde, taşıdığı alüvyonların birikmesi sonucu oluşan geniş ve düz ovalardır. Delta oluşumu, akarsuyun taşıma gücünün azaldığı ve alüvyonların birikmeye başladığı yerlerde gerçekleşir. Deltalar, tarım açısından verimli topraklara sahiptir. Örnek: Nil Deltası, Ganj Deltası, Mississippi Deltası.

2. Ova
Ova: Akarsuların taşıdığı alüvyonları geniş alanlarda biriktirmesiyle oluşan düz ve geniş alanlardır. Ova oluşumu, genellikle akarsuyun akış hızının azaldığı ve alüvyonların yavaş yavaş biriktiği yerlerde gerçekleşir. Ovalar, tarım için oldukça verimli alanlardır. Örnek: Çukurova, Büyük Menderes Ovası.

3. Birikinti Konisi
Birikinti Konisi: Dağ yamaçlarından hızlı bir şekilde inen akarsuların, taşıdığı malzemeleri dağın eteğinde biriktirmesiyle oluşan koni şeklindeki yığılardır. Birikinti konileri, genellikle dağlık bölgelerde, akarsuyun eğiminin aniden azaldığı yerlerde görülür.

4. Birikinti Yelpazesi
Birikinti Yelpazesi: Birikinti konilerine benzer şekilde, ancak daha geniş bir alana yayılan ve yelpaze şeklinde birikimlerdir. Dağ yamaçlarından inen akarsuların taşıdığı malzemelerin daha geniş alanlara yayılması sonucu oluşur. Birikinti yelpazeleri, daha geniş ve daha düz bir alana yayılır.

5. Menderes
Menderes: Akarsuların yatak eğiminin azaldığı ve akış hızının düştüğü bölgelerde, kıvrımlar yaparak akması sonucu oluşan eğri büğrü akarsu yollarıdır. Menderesler, akarsuyun biriktirme ve aşındırma faaliyetleri sonucunda oluşur. Kıvrımların iç kısımlarında alüvyon birikirken, dış kısımlarında aşındırma daha etkilidir. Örnek: Büyük
Menderes Nehri.

6. Taraça (Seviye Düzlüğü)
Taraça: Akarsuyun aşındırma gücünün azalması veya yükselmesi sonucu, eski yatak seviyesinde oluşturduğu düzlüklere taraça denir. Taraçalar, akarsuyun yatağını zamanla değiştirmesi ve farklı seviyelerde birikim alanları oluşturmasıyla meydana gelir. Bu oluşumlar, genellikle akarsuyun yatağını derinleştirmesi ve eski yatağın düzlüğünün korunmasıyla oluşur.

7. Kum Adacıkları
Kum Adacıkları: Akarsuların taşıdığı kum ve çakıl gibi malzemeleri akış hızının azaldığı yerlerde biriktirmesi sonucu oluşan küçük adacıklardır. Bu adacıklar, akarsu yatağında ve genellikle akarsu kıvrımlarında veya genişleme alanlarında görülür.

8. Düz ve Geniş Akarsu Yatakları
Alüvyon Yatakları: Akarsuyun taşıdığı alüvyonların akarsu yatağında birikmesi sonucu oluşan geniş ve düz yataklardır. Bu tür yataklar, akarsuyun akış hızının azaldığı yerlerde birikir ve genellikle verimli tarım arazileri oluşturur.

Akarsular, taşıdıkları malzemeleri biriktirerek çeşitli yer şekilleri oluşturur. Bu birikim şekilleri, akarsuyun taşıma kapasitesine, akış hızına ve yatağının eğimine bağlı olarak değişir. Delta ovaları, menderesler, birikinti konileri ve yelpazeleri, taraçalar ve kum adacıkları, akarsuların yeryüzünü şekillendiren başlıca birikim şekilleridir. Bu süreçler, yeryüzü şekillerinin oluşumunda ve ekosistemlerin gelişiminde kritik bir rol oynar. Akarsu birikim şekilleri, hem doğal güzellikler oluşturur hem de bölgenin jeolojik tarihine dair önemli bilgiler sunar.