Tarihte Bugün: 12 Eylül'de ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

12 Eylül'ün tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 12 Eylül'de kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Dünya İlkyardım Günü
   
   

Önemli Olaylar

12 Eylül tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 12 Eylül'de Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1331 - Fransa Kralı VI. Filip, Monako'yu Grimaldi ailesine iade etti. Aile bu tarihten beri aralıksız olarak (II. Dünya Savaşı'ndaki İtalyan ve Alman işgalleri hariç) Monako'da hüküm sürmüştür.
2. 1937 - Dersim İsyanı'nın lideri Seyit Rıza teslim oldu. Seyit Rıza, yargılama sonucu 15 Kasım'da idam edildi.
3. 1940 - Fransa'da 4 genç, 17 bin yıllık resimlerin bulunduğu Lascaux mağarasını keşfetti.
4. 1943 - Benito Mussolini, Alman komandoları tarafından Gran Sasso'da tutuklu bulunduğu otelden kurtarıldı ve uçakla Viyana'ya getirildi.
5. 1953 - Nikita Kruşçev, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreterliği'ne seçildi.
6. 1956 - 6-7 Eylül Olayları davası başladı.
7. 1959 - Sovyetler Birliği, Luna 2 roketini aya fırlattı.
8. 1963 - Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık antlaşması imzalandı.
9. 1970 - Filistinli gerillalar; ABD, İsviçre, Birleşik Krallık ve Almanya'ya ait dört uçağı kaçırdılar. Gerillalar, uçaklardan üçünü Ürdün çölünde havaya uçurdular ve yolcuları rehin aldılar.
10. 1975 - Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu, Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhine karar verdi.
11. 1977 - 32. Uluslararası Halk Oyunları Yarışması, Fransa'nın Dijon kentinde yapıldı.
12. 1980 - 12 Eylül Darbesi: Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı'ndan oluşan Millî Güvenlik Konseyinin liderliğinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından emir komuta zincirine uyularak yönetime el koyuldu.
13. 1993 - Akit gazetesi yayımlanmaya başladı.
14. 1996 - Ankara'ın Batıkent semtinde meydana gelen bombalı saldırıda, Ankara'nın Beypazarı kütüğüne kayıtlı Serkan Geniş olay sırasında yaşamını yitirdi.
15. 2006 - Diyarbakır'ın Bağlar beldesinde meydana gelen bombalı saldırıda, 8'i çocuk olmak üzere 10 kişi öldü ve 15 kişi de yaralandı.
16. 2008 - Metallica'nın 9. stüdyo albümü Death Magnetic piyasaya sürüldü.
17. 2010 - Anayasa değişikliği ile ilgili olarak anayasa değişikliği referandumu yapıldı. Sandıktan sonuç olarak "EVET" kararı çıktı.
18. 2013 - Duman müzik grubu, Darmaduman albümünü çıkardı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 12 Eylül tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1492 - Lorenzo di Piero de' Medici, Floransa yöneticisi ve Urbino Dükü (ö. 1519)
2. 1494 - I. François, 1515 ile 1547 yılları arasında hüküm süren Fransa Kralı (ö. 1547)
3. 1777 - Henri Marie Ducrotay de Blainville, Fransız bilim insanı (ö. 1850)
4. 1852 - Herbert Henry Asquith, İngiliz siyasetçi (Başbakanlık ve İçişleri Bakanlığı yapmış) (ö. 1928)
5. 1880 - H. L. Mencken, Alman asıllı Amerikalı gazeteci, denemeci, dergi editörü, yazar ve Amerikan kültürü eleştirmeni (ö. 1956)
6. 1882 - Ion Agârbiceanu, Rumen yazar (ö. 1963)
7. 1885 - Heinrich Hoffmann, Adolf Hitler'in resmi fotoğrafçısı ve yayıncısı (ö. 1957)
8. 1888 - Maurice Chevalier, Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 1972)
9. 1894 - Kyūichi Tokuda, Japon komünist devrimci, siyasetçi ve hukukçu (ö. 1953)
10. 1897 - Irène Joliot-Curie, Fransız bilim insanı (ö. 1956)
11. 1902 - Juscelino Kubitschek, Brezilya'nın önde gelen politikacılarından (ö. 1976)
12. 1913 - Jesse Owens, Amerikalı atlet (ö. 1980)
13. 1914 - Desmond Llewelyn, Galli oyuncu (ö. 1999)
14. 1921
    • Stanislaw Lem, Polonyalı yazar (ö. 2006)
    • Turgut Cansever, Türk mimar, şehir plancısı ve düşünür (ö. 2009)
15. 1924 - Amilcar Cabral, Afrikalı ziraat mühendisi, yazar, marksist ve vatansever siyasetçi (ö. 1973)
16. 1927 - Mathé Altéry, Fransız şarkıcı
17. 1931 - Ian Holm, İngiliz oyuncu (ö. 2020)
18. 1939 - Pablo McNeil, Jamaikalı eski kısa mesafe koşucusu ve şimdilerde kısa mesafe koşu antrenörü (ö. 2011)
19. 1940 - Linda Gray, Amerikalı aktris, model ve yapımcı
    • K. V. Tirumalesh, Hintli yazar, şair, eleştirmen ve akademisyen (ö. 2023)
20. 1941 - Çetin İnanç, Türk rejisör
21. 1943 - Michael Ondaatje, Sri Lanka asıllı Kanadalı şair ve romancı
22. 1944 - Barry White, Amerikalı şarkıcı (ö. 2003)
23. 1945 - Milo Manara, İtalyan çizgi roman sanatçısı
24. 1948 - Aziz Kocaoğlu, Türk siyasetçi (2004-2019 yılları arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı)
25. 1949
    • Jeremy Cronin, Güney Afrika Komünist Partisi ve Afrika Ulusal Konseyi üyesi devlet adamı, siyasetçi, yazar ve şair
    • İrina Rodnina, Rus eski sportçu
26. 1951
    • Bertie Ahern, İrlandalı siyasetçi
    • Joe Pantoliano, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu
27. 1952 - Neil Peart, Kanadalı müzisyen (ö. 2020)
    • Gülsin Onay, Türk piyanist
    • Zeynep Değirmencioğlu, Türk sinema oyuncusu
28. 1956 - Leslie Cheung, Hong Konglu şarkıcı ve oyuncu (ö. 2003)
29. 1957
    • Hans Zimmer, Alman, film müziği bestecisi ve albüm yapımcısı
    • Rachel Ward, İngiliz sinema ve dizi oyuncusu
    • Vojtěch Lindaur, Çek gazeteci, eğitimci ve müzik yapımcısı (ö. 2018)
30. 1958 - Rıfat Benli, Türk eski futbolcu
31. 1959 - Sigmar Gabriel, Alman siyasetçi
32. 1960
    • Hüsnü Çöllü, Türk siyasetçi
    • Road Warrior Animal, Amerikalı profesyonel güreşçi
33. 1961 - Mylène Jeanne Gautier, Fransız müzisyen
34. 1962 - Sunay Akın, Türk şair, yazar, gazeteci ve araştırmacı
35. 1963 - Michael McElhatton, İrlandalı oyuncu ve yazar
36. 1964 - Tomás Bulat, Arjantinli ekonomist, gazeteci ve yazar (ö. 2015)
37. 1965
    • Ahmet Mümtaz Taylan, Türk oyuncu ve yönetmen
    • Seden Gürel, Türk şarkıcı
38. 1966 - Ben Folds, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
39. 1967 - Louis C.K., Amerikalı komedyen, oyuncu, yapımcı, yönetmen ve metin yazarı
40. 1968 - Paul F. Tompkins, Amerikalı komedyen, oyuncu ve yazar
41. 1969 - Ángel Cabrera, Arjantinli golfçü
42. 1971 - Chandra Sturrup, Bahamalı kısa mesafe koşucusu
43. 1973 - Paul Walker, Amerikalı oyuncu (ö. 2013)
44. 1974 - Nuno Valente, Portekizli eski millî futbolcu
45. 1976 - Maciej Żurawski, Polonyalı futbolcu
46. 1978 - Ben McKenzie, Amerikalı oyuncu
47. 1980 - Yao Ming, Çinli basketbolcu
48. 1981 - Jennifer Hudson, Oscar ödüllü, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
49. 1982 - Zoran Planinić, Hırvat kökenli profesyonel basketbolcu
50. 1983
    • Frank Dukes, Kanadalı plak yapımcısı, söz yazarı ve DJ
    • Júnior Díaz, Kosta Rikalı milli futbolcu
51. 1984
    • Akiko Niwata, Japon futbolcu
    • Sevtap Özaltun, Türk oyuncu
52. 1985
    • Burak Aksak, Türk yönetmen, senarist ve dizi oyuncusu
    • İsa Demir, İsveçli-Türk futbolcu
53. 1986
    • Alfie Allen, İngiliz oyuncu
    • Yuto Nagatomo, Japon millî futbolcu
    • Dimítrios Régas, Yunan kısa mesafe koşucusu
    • Emmy Rossum, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
54. 1987 - Yaroslava Shvedova, Kazak tenisçi
55. 1988 - Murat Yılmaz, Türk futbolcu
56. 1989 - Kim Min-je, Güney Koreli futbolcu
57. 1991
    • Thomas Meunier, Belçikalı millî futbolcu
    • Ece Seçkin, Türk şarkıcı
    • Mike Towell, İskoç boksör (ö. 2016)
58. 1992 - Shuma Kusumoto, Japon futbolcu
59. 1993 - Resul Özgen, Türk futbolcu
60. 1994
    • Elina Svitolina, Ukraynalı profesyonel tenisçi
    • RM, Güney Koreli rapçi
    • Thessaly Zimmerman, Arubalı manken
    • Go Won-hee, Güney Koreli aktris
    • Hasan Üstübücü, Türk futbolcu
    • Yunus Emre Yalçın, Türk futbolcu
    • Nicolás Orsini, Arjantinli futbolcu
61. 1997 - Derin Yaya, Türk basketbolcu
62. 1998 - Liam Walsh, İngiliz profesyonel ragbi birliği oyuncusu
63. 1999
    • Katarina Lazović, Sırp voleybolcu
    • Choi Yoo-jung, Koreli şarkıcı ve rapçi

Ölümler

Bu yazımızda 12 Eylül tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1185 - I. Andronikos, Bizans İmparatoru (d. 1118)
2. 1362 - VI. İnnocentius; gerçek adı ile Étienne Aubert, Papa (d. 1282 ya da 1295)
3. 1612 - IV. Vasili, Rus Çarı (d. 1552)
4. 1764 - Jean-Philippe Rameau, Fransız barok besteci (d. 1683)
5. 1819 - Gebhard Leberecht von Blücher, Prusyalı Generalfeldmarschall (d. 1742)
6. 1869 - Peter Roget, İngiliz hekim ve dilbilimci (d. 1779)
7. 1889 - Fustel de Coulanges, Fransız tarihçisi (d. 1830)
8. 1906 - Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi (d. 1859)
9. 1907 - İlia Çavçavadze, Gürcü edebiyatı ve siyasal yaşamının 19. yüzyılda en önde gelen adı (d. 1837)
10. 1919 - Leonid Andreyev, Rus dışavurumcu yazar (d. 1871)
11. 1941 - Eugen von Schobert, Alman general (d. 1883)
12. 1961 - Carl Hermann, Alman Kristalografi profesorü (d. 1898)
13. 1967 - Vladimir Bartol, Sloven yazar (d. 1903)
14. 1968 - Tommy Armour, İskoç-Amerikalı golfçü (d. 1894)
15. 1972 - William Boyd, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1895)
16. 1974 - Bedri Böke, Türk asker ve binici (d. 1920)
17. 1977 - Steve Biko, Güney Afrikalı halk önderi (ırk ayrımına karşı mücadele eden) (d. 1946)
18. 1981 - Eugenio Montale, İtalyan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1896)
19. 1990 - Mustafa Düzgünman, Türk ebru sanatçısı (d. 1920)
20. 1992 - Anthony Perkins, Amerikalı oyuncu (d. 1932)
21. 1993 - Raymond William Stacy Burr, Kanadalı oyuncu (d. 1917)
22. 1994 - Tom Ewell, Amerikalı oyuncu (d. 1909)
23. 1994 - Boris Borisovich Yegorov, Rus kozmonot (d. 1937)
24. 1995 - Jeremy Brett, İngiliz aktör (d. 1933)
25. 1996 - Ernesto Beckmann Geisel, Brezilyalı asker ve siyasetçi (d. 1907)
26. 2001 - Abbas Parmaksızoğlu,^[1] Türk gazeteci ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin ilk üyelerinden
27. 2003 - Johnny Cash, Amerikalı müzisyen (d. 1932)
28. 2004 - Max Abramovitz, Amerikalı mimar (d. 1908)
29. 2008 - David Foster Wallace, Amerikalı roman, deneme ve kısa öykü yazarı (d. 1962)
30. 2009 - John Albert Kramer, Amerikalı tenisçi (d. 1921)
31. 2009 - Norman Ernest Borlaug, Amerikalı tarım bilimci (d. 1914)
32. 2010 - Claude Chabrol, Fransız film yönetmeni (d. 1930)
33. 2012 - Tom Sims, Snowboard dünya şampiyonu ve aynı zamanda snowboard'un mucidi (d. 1963)
34. 2012 - Christopher Stevens, Amerikalı diplomat ve avukat (d. 1960)
35. 2012 - Sidney Watkins, İngiliz nörocerrah (d. 1928)
36. 2013 - Ray Milton Dolby, Amerikalı Ses kayıt teknolojisi mucidi mühendis ve iş insanı (d. 1933)
37. 2013 - Otto Sander, Alman oyuncu (d. 1941)
38. 2014 - Atıf Muhammed Ebeyd, Mısırlı politikacı (d. 1932)
39. 2014 - Salah El Mahdi, Tunuslu müzikolog, orkestra şefi, besteci, flütçü, müzik eleştirmeni ve hâkim (d. 1925)
40. 2014 - Ian Paisley, Kuzey İrlandalı sadakatçi politikacı (d. 1926)
41. 2016 - Ali Cevan, İranlı fizikçi (d. 1926)
42. 2017 - Siegfried Köhler, Alman orkestra şefi ve klasik müzik bestecisi (d. 1923)
43. 2017 - Edith "Edie" Windsor, Amerikalı LGBT hakları savunucusu (d. 1929)
44. 2018 - Shlomo Aronson, İsrailli tarihçi ve siyaset bilimci (d. 1936)
45. 2018 - Rachid Taha, Cezayirli şarkıcı (d. 1958)
46. 2019 - Samiuela 'Akilisi Pōhiva, Tongalı siyasetçi (d. 1941)
47. 2020 - Nevid Efkâri, idam edilen İranlı güreşçi (d. 1993)
48. 2020 - Jean-Claude Annaert, Fransız bisiklet yarışçısı (d. 1935)
49. 2020 - Joaquín Carbonell, İspanyol şarkıcı-söz yazarı, gazeteci ve şair (d. 1947)
50. 2020 - Carlos Casamiquela, Arjantinli ziraat mühendisi ve bakan (d. 1948)
51. 2020 - Didier Lapeyronnie, Fransız sosyolog ve akademisyen (d. 1956)
52. 2020 - Azmi Muhammed Mücahid, Mısırlı voleybolcu (d. 1950)
53. 2020 - Kâtip Şadi, Görele ilçesinin Derekuşçulu köyünde doğmuş kemençe ustası ve sanatçısı (d. 1932)