Egzama, cildin iltihaplanmasına, kaşıntıya, kızarıklığa ve kuruluğa neden olan bir cilt rahatsızlığıdır. Tıbbi olarak atopik dermatit olarak da bilinir ve genellikle çocukluk döneminde başlar, ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Egzama, kronik bir durumdur ve zaman zaman alevlenmelerle seyredebilir. Bu yazıda, egzamanın ne olduğunu, belirtilerini, nedenlerini, risk faktörlerini ve tedavi yöntemlerini ele alacağız.

Egzama Nedir?
Egzama, cilt bariyerinin zayıflaması ve cildin nem tutma kapasitesinin azalması sonucu ortaya çıkan bir cilt hastalığıdır. Bu durum, cildin kurumasına, tahriş olmasına ve enfeksiyonlara karşı daha hassas hale gelmesine neden olur. Egzama, genellikle kaşıntılı ve iltihaplı cilt lezyonları ile karakterizedir.

Belirtileri Nelerdir?
Egzama belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve genellikle aşağıdaki semptomları içerir:

• Kaşıntı: Özellikle gece şiddetlenen yoğun kaşıntı.
  
• Kızarıklık: Ciltte kızarıklık ve iltihaplanma.
  
• Kuru ve Pullanan Cilt: Ciltte kuruluk, pullanma ve çatlaklar.
  
• Kabarcıklar ve Sızlama: Bazı vakalarda kabarcıklar oluşabilir ve sızlama görülebilir.
  
• Kalınlaşmış ve Derinleşmiş Deri: Uzun süreli kaşıma sonucu deri kalınlaşabilir (likenifikasyon).
  
• Koyu Renk Değişiklikleri: Ciltte renk değişiklikleri ve koyulaşma.

Egzama genellikle dirsek içleri, diz arkaları, el bilekleri, boyun, yüz ve üst gövdede görülür, ancak vücudun herhangi bir yerinde de ortaya çıkabilir.

Nedenleri Nelerdir?
Egzamanın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Başlıca nedenler şunlardır:

Genetik Yatkınlık: Ailede egzama, astım veya alerjik rinit gibi alerjik hastalıklar öyküsü olan kişilerde egzama riski daha yüksektir.
Bağışıklık Sistemi Disfonksiyonu: Bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi ve cilt iltihabına yol açması.
Cilt Bariyerinin Bozulması: Cilt bariyerinin zayıflaması ve nem kaybı, cildin kurumasına ve tahriş olmasına neden olur.
Çevresel Faktörler: Alerjenler, tahriş edici maddeler, sıcaklık değişiklikleri, düşük nem oranı, sigara dumanı ve stres gibi çevresel faktörler egzama alevlenmelerini tetikleyebilir.

Risk Faktörleri
Egzama riskini artıran çeşitli faktörler bulunmaktadır:

• Aile Öyküsü: Ailede egzama, astım veya alerjik rinit öyküsü.
• Çocukluk: Egzama genellikle bebeklik veya çocukluk döneminde başlar.
• Alerjiler: Gıda alerjileri veya alerjik rinit gibi diğer alerjik durumlar.
• Çevresel Faktörler: Soğuk iklimler, düşük nem oranı ve kirli hava.
• Stres: Psikolojik stres egzama belirtilerini kötüleştirebilir.

Tedavi Yöntemleri

Egzama tedavisi, belirtileri hafifletmeyi, cildi nemlendirmeyi ve alevlenmeleri önlemeyi amaçlar. Tedavi yöntemleri şunlardır:

• Nemlendiriciler ve Bariyer Kremleri: Cildi nemlendirmek ve bariyer fonksiyonunu iyileştirmek için düzenli olarak nemlendirici kullanımı.
• Topikal Steroidler: İltihap ve kaşıntıyı azaltmak için kortikosteroid kremler veya merhemler.
• Topikal Kalsinörin İnhibitörleri: Bağışıklık sistemi yanıtını modüle eden ve iltihabı azaltan ilaçlar (örneğin, takrolimus, pimekrolimus).
• Antihistaminikler: Kaşıntıyı hafifletmek için oral antihistaminikler.
• Antibiyotikler ve Antiviral İlaçlar: İkincil enfeksiyonlar durumunda antibiyotik veya antiviral ilaçlar.
• Işık Tedavisi (Fototerapi): UVB ışık tedavisi, özellikle şiddetli veya tedaviye dirençli vakalar için kullanılabilir.

Egzama, kronik ve kaşıntılı bir cilt hastalığıdır, ancak doğru tanı ve tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Eğer siz veya tanıdığınız biri egzama belirtileri yaşıyorsa, profesyonel yardım almak ve uygun tedavi planını takip etmek önemlidir. Egzama yönetiminde erken teşhis, düzenli tedavi ve sağlıklı yaşam tarzı önemli rol oynar.