Tarihte Bugün: 16 Şubat'ta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

16 Şubat tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 16 Şubat'ta kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Bitlis'in Tatvan ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)

Önemli Olaylar

16 Şubat tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 16 Şubat'ta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 600 - Papa I. Gregorius, hapşıran kişiye "Tanrı seni kutsasın" denebileceğine karar verdi.
2. 1872 - Beyoğlu Telgrafhanesi işçileri greve çıktı.
3. 1916 - Rus İmparatorluğu, Erzurum'u işgal etti.
4. 1918 - Litvanya, hem Rusya (Sovyetler Birliği) hem de Almanya'dan bağımsızlığını ilan etti.
5. 1920 - Balıkesir'in kuzeyinde, Manyas ve Gönen bölgelerinde ikinci Ahmet Anzavur isyanı başladı. (İsyan 16 Nisan'da bastırıldı.)
6. 1925 - Türkiye'de sivil ve askeri havacılığı desteklemek amacıyla, sonraları "Türk Hava Kurumu" adını alacak olan, "Türk Tayyare Cemiyeti" kuruldu.
7. 1926 - Mustafa Kemal'in de olduğu heyet, Ankara'da Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin yeni binasını açtı.
8. 1937 - Wallace Carothers, naylonun patentini aldı.
9. 1948 - Pertev Naili Boratav, Muzaffer Şerif Başoğlu ve Niyazi Berkes sosyalist oldukları gerekçesiyle üniversiteden uzaklaştırılmışlardı. Danıştay, görevlerine iade etti.
10. 1959 - Fidel Castro, Fulgencio Batista'nın Küba Devrimi sonucu 1 Ocak'ta Başkanlıktan uzaklaştırılmasının ardından, Küba Devlet Başkanı oldu.
11. 1961 - Explorer 9, NASA tarafından uzaya fırlatıldı.
12. 1968 - Haleyville'de (Alabama, ABD) ilk "911" acil telefon sistemi çalışmaya başladı.
13. 1969 - 6. Filoyu protesto için düzenlenen "Amerikan Emperyalizmine Karşı İşçi Mitingi"nde gösteri yapanlara, sağcı militanların "Müslüman Türkiye" sloganlarıyla saldırmasıyla başlayan olaylarda; Ali Turgut Aytaç ve Duran Erdoğan öldürüldü, yaklaşık 200 kişi yaralandı. Bu olay tarihe "Kanlı Pazar" diye geçti.
14. 1973 - Rauf Denktaş, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcılığına seçildi.
15. 1974 - Isparta'da Ahmet Mehmet Uluğbay adlı bir kişi, parasını almak için arkadaşı Fikri Tokgöz'ü başına ateş ederek öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
16. 1976 - Türkiye'nin Beyrut Büyükelçiliği Başkatibi Oktar Cirit, tabancayla vurularak öldürüldü. Saldırıyı ASALA üstlendi. (Bknz. 1976 Beyrut saldırısı)
17. 1978 - Maliye Bakanı Ziya Müezzinoğlu, yabancı kaynaklı eşyaların satışının yasaklandığını açıkladı.
18. 1979 - İran'da İran İslam Devrimi sonrası Humeyni karşıtları, ardı ardına idam edildi.
19. 1979 - Vakıf Gureba Hastanesi, İstanbul'un üçüncü tıp fakültesi oldu.
20. 1986 - Portekiz'de seçimler yapıldı. Mario Soares, 60 yıl sonra Portekiz'in ilk sivil Başkanı oldu.
21. 1988 - Türkiye'de 65 yaşındaki bir kanser hastası, TRT'deki "Zakkumla Kanser Tedavisi" programından etkilenerek, bahçesindeki zehirli zakkum bitkisini kaynatıp içince öldü.
22. 1989 - Danimarka'da yapılan karşılaşmada, İskoç rakibi Pat Clinton'u yenen boksör Eyüp Can, Avrupa Profesyonel Boks Şampiyonu oldu.
23. 1990 - Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) kuruldu. Vakfın başkanlığına Yavuz Önen seçildi.
24. 1991 - 7 bin homoseksüel Londra Hyde Park'ta büyük bir miting düzenledi.
25. 1998 - Çin Havayollarına ait bir yolcu uçağı, Çan Kay Şek Uluslararası Havaalanı yakınlarında düştü: 202 kişi öldü.
26. 1999 - Özbekistan'nın başkenti Taşkent'te, Cumhurbaşkanı İslam Kerimov'a suikast girişimi yapıldı. Kerimov, saldırıdan şans eseri kurtuldu. Fakat 15 Özbek asker hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralandı. Saldırıyı Hizb ut-Tahrir üstlendi.
27. 2005 - İklim değişikliği ile mücadele alanında hazırlanan en kapsamlı anlaşma olan Kyoto Protokolü, yürürlüğe girdi.^[1]
28. 2006 - Çadırlardan oluşan Seyyar Ordu Cerrahi Hastaneleri'nin (Mobile Army Surgical Hospital, MASH) sonuncusu da, ABD ordusunda hizmetten kaldırıldı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 16 Şubat tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1222 - Niçiren, Japon Budist keşiş ve Niçiren Budizmi'nin kurucusu (ö. 1282)
2. 1331 - Coluccio Salutati, İtalyan hümanist (ö. 1406)
3. 1497 - Philipp Melanchthon, Alman filolog, filozof, Hümanist, teolog, ders kitabı yazarı ve şair (ö. 1560)
4. 1620 - Friedrich Wilhelm, Brandenburg elektörü ve Prusya Dükü (ö. 1688)
5. 1727 - Nikolaus Joseph von Jacquin, Hollanda-Avusturyalı hekim, kimyager ve bitki bilimci (ö. 1817)
6. 1731 - Marcello Bacciarelli, İtalyan ressam (ö. 1818)
7. 1763 - Augustin Miletić, Bosna-Hersekli Fransisken Katolik rahibi ve apostolik vekili (ö. 1831)
8. 1811 - Béla Wenckheim, Macar siyasetçi (ö. 1879)
9. 1812 - Henry Wilson, 18. Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı (ö. 1875)
10. 1816 - Kaspar Gottfried Schweizer, İsviçreli gök bilimci (ö. 1873)
11. 1821 - Heinrich Barth, Alman kaşif ve bilim insanı (ö. 1865)
12. 1822 - Francis Galton, İngiliz bilim insanı (ö. 1911)
13. 1826 - Julius Thomsen, Danimarkalı kimyager ve akademisyen (ö. 1909)
14. 1831 - Nikolay Leskov, Rus gazeteci, romancı ve kısa öykü yazarı (ö. 1895)
15. 1834 - Ernst Haeckel, Alman zoolog (evrim teorisinin savunucularından ve evrime ilişkin yeni kuramların kurucusu) (ö. 1919)
16. 1841 - Armand Guillaumin, Fransız izlenimci ressam ve taşbaskıcı (ö. 1927)
17. 1847 - Arthur Kinnaird, Britanyalı futbolcu (ö. 1923)
18. 1848 - Octave Mirbeau, Fransız yazar (ö. 1917)
19. 1852 - Charles Taze Russell, Amerikalı restorasyoncu yazar ve pastör (ö. 1916)
20. 1852 - Charles Webster Leadbeater, İngiliz yazar (ö. 1934)
21. 1868 - Wilhelm Schmidt, Avusturyalı dil bilimci, antropolog ve etnolog (ö. 1954)
22. 1873 - Radoje Domanović, Sırp yazar, gazeteci ve öğretmen (ö. 1908)
23. 1876 - G. M. Trevelyan, İngiliz tarihçi ve akademisyen (ö. 1962)
24. 1876 - Mack Swain, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1935)
25. 1884 - Robert Joseph Flaherty, Amerikalı film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1951)
26. 1888 - Ferdinand Bie, Norveçli atlet (ö. 1961)
27. 1891 - Hans F. K. Günther, Alman yazar, bilimsel ırkçılığın savunucusu (ö. 1968)
28. 1893 - Mihail Tuhaçevski, Sovyet mareşal (II. Dünya Savaşı öncesinde Kızıl Ordu'nun modernleştirilmesini gerçekleştiren) (ö. 1937)
29. 1901 - Chester Morris, Amerikalı bir sahne, film, televizyon ve radyo oyuncusuydu (ö. 1970)
30. 1904 - George F. Kennan, Amerikalı diplomat ve tarihçiydi (ö. 2005)
31. 1909 - Richard McDonald, McDonald's'ın kurucusu (ö. 1998)
32. 1913 - Keriman Halis, Türk piyanist, model ve Türkiye'nin ilk Dünya güzeli (ö. 2012)
33. 1918 - Patty Andrews, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (ö. 2013)
34. 1920 - Anna Mae Hayes, Amerikalı asker (ö. 2018)
35. 1922 - Heinz-Wolfgang Schnaufer, II. Dünya Savaşında görev almış Alman gece avcı pilotu (ö. 1950)
36. 1926 - Margot Frank, Hatıra Defterile tanınan Anne Frank'ın ablasıydı (ö. 1945)
37. 1926 - John Schlesinger, İngiliz yönetmen ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 2003)
38. 1926 - Memet Fuat, Türk eleştirmen, yazar, eğitimci ve voleybol antrenörü (ö. 2002)
39. 1927 - June Brown, İngiliz aktris (ö. 2022)
40. 1929 - Zihni Küçümen, Türk tiyatro sanatçısı, çevirmen ve yazar (ö.1996)
41. 1932 - Aharon Appelfeld, İsrailli romancı ve yazar (ö. 2018)
42. 1932 - Ahmad Tejan Kabbah, Sierra Leoneli siyasetçi (ö. 2014)
43. 1933 - Yoshishige Yoshida, Japon film yönetmeni (ö. 2022)
44. 1935 - Brian Bedford, İngiliz oyuncu (ö. 2016)
45. 1935 - Sonny Bono, Amerikan şarkıcı, oyuncu ve politikacı (ö. 1998)
46. 1936 - Fernando Solanas, Arjantinli film yönetmeni, senaryo yazarı ve politikacı (ö. 2020)
47. 1937 - Valentin Bondarenko, 1960'ta kozmonot eğitimi için seçilen bir Sovyet savaş pilotuydu (ö. 1961)
48. 1938 - Claude Jorda, Fransız hâkim
49. 1941 - Kim Jong-il, Kuzey Kore'nin eski ulusal lideri (ö. 2011)
50. 1942 - Richard Williams, eski bir Amerikan tenis koçu ve tenis oyuncuları Venus Williams ve Serena Williams'ın hem babası hem de ilk antrenörüdür
51. 1944 - Richard Ford, Amerikalı romancı ve kısa öykü yazarı
52. 1944 - António Mascarenhas Monteiro, Yeşil Burunlu siyasetçi (ö. 2016)
53. 1947 - Jaroslav Kubera, Çek siyasetçi (ö. 2020)
54. 1949 - Marc de Jonge, Fransız aktör (ö. 1996)
55. 1952 - James Ingram, Amerikalı soul müzik sanatçısı ve yapımcısıdır (ö. 2019)
56. 1954 - Iain Banks, İskoç yazar (ö. 2013)
57. 1954 - Margaux Hemingway, Amerikalı model ve sinema oyuncusu (ö. 1996)
58. 1955 - Emine Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti'nin 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi
59. 1958 - Ice-T, Amerikalı rapçi ve oyuncu
60. 1959 - John McEnroe, Amerikalı profesyonel tenisçi
61. 1959 - Hakan Oruçkaptan, Türk beyin ve sinir cerrahisi uzmanı (ö. 2017)
62. 1962 - Levent İnanır, Türk sinema ve dizi oyuncusu
63. 1963 - Dodë Gjergji, Arnavutluk Katolik Kilisesi rahibi ve Prizren bölgesi yöneticisi
64. 1964 - Bebeto, Brezilya millî futbol takımının eski forvet oyuncusu
65. 1964 - Christopher Eccleston, İngiliz aktördür
66. 1965 - Dave Lombardo, Küba asıllı ABD'li bir müzisyen
67. 1968 - Warren Ellis, İngiliz yazardır
68. 1970 - Angelo Peruzzi, İtalyan futbol kalecisi
69. 1970 - Serdar Ortaç, Türk şarkıcı
70. 1972 - Sarah Clarke, Amerikalı oyuncu
71. 1973 - Cathy Freeman, Avustralyalı kısa mesafe koşucusu
72. 1974 - Mahershala Ali, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
73. 1978 - Faik Ergin, Türk oyuncu ve manken
74. 1978 - Tia Hellebaut, Belçikalı atlet
75. 1979 - Stéphane Dalmat, Fransız eski futbolcu
76. 1979 - Valentino Rossi, İtalyan motosiklet yarışçısı
77. 1981 - Susanna Kallur, İsveçli bir eski atlet
78. 1982 - Rickie Lambert, İngiliz eski futbolcu
79. 1982 - Lupe Fiasco, Amerikalı rapçi
80. 1983 - Aslıhan Gürbüz, Türk tiyatro sanatçısı
81. 1985 - Simon Francis, eski İngiliz futbolcu
82. 1986 - Diego Godín, Uruguaylı millî futbolcu
83. 1986 - Nevin Yanıt, Türk atlet
84. 1987 - Hasheem Thabeet, Tanzanyalı profesyonel basketbol oyuncusu
85. 1988 - Diego Capel, İspanyol futbolcu
86. 1988 - Denílson, Brezilyalı futbolcu
87. 1988 - Andrea Ranocchia, İtalyan futbolcu
88. 1988 - Kim Soo-hyun, Güney Koreli aktör
89. 1989 - Elizabeth Olsen, Amerikalı sinema oyuncusu
90. 1990 - Abel Makkonen "The Weeknd" Tesfaye, Kanadalı R&B ve pop şarkıcısı
91. 1991 - Sergio Canales, İspanyol futbolcu
92. 1994 - Federico Bernardeschi, İtalyan millî futbolcu
93. 1994 - Ava Max, Arnavut asıllı Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
94. 1996 - Nana Komatsu, Japon oyuncu ve manken
95. 1999 - Girl in Red, Norveçli şarkıcı

Ölümler

Bu yazımızda 16 Şubat tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1391 - V. İoannis, Bizans İmparatoru (d. 1332)
2. 1459 - Akşemseddin, Türk âlimi ve II. Mehmed'in hocası (d. 1389)
3. 1659 - Sarı Kenan Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
4. 1665 - Stefan Czarniecki, Polonyalı asilzade, general ve askeri komutan (d. 1599)
5. 1868 - Adamo Tadolini, İtalyan heykeltıraş (d. 1788)
6. 1892 - Henry Walter Bates, İngiliz doğabilimcisi ve kâşif (d. 1825)
7. 1899 - Félix Faure, Fransa'da Üçüncü Cumhuriyet'in altıncı cumhurbaşkanı (d. 1841)
8. 1901 - Édouard Delamare-Deboutteville, Fransız sanayici ve mühendis (d. 1856)
9. 1907 - ‎Giosuè Carducci‎‎, İtalyan şair, eğitimci ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1835)
10. 1917 - Octave Mirbeau, Fransız yazar (d. 1848)
11. 1919 - Mark Sykes, İngiliz yazar, diplomat, asker ve gezgin (d. 1879)
12. 1932 - Ferdinand Buisson, Fransız, akademisyen, eğitim bürokratı, pasifist ve Radikal-Sosyalist (sol liberal) politikacı (d. 1841)
13. 1934 - Kaptanzade Ali Rıza Bey, Türk söz yazarı ve besteci (d. 1881)
14. 1963 - Salih Tozan, Türk oyuncu (d. 1914)
15. 1980 - Erich Hückel, Alman fizikçi ve fiziksel kimyagerdir (d. 1896)
16. 1989 - Ida Ehre, Avusturyalı-Alman oyuncu, eğitimci ve tiyatro yönetmeni (d. 1900)
17. 1990 - Keith Haring, Amerikalı ressam, Graffiti sanatçısı ve sosyal aktivist (d. 1958)
18. 1991 - Bülent Tarcan, Türk beyin cerrahı ve besteci (d. 1914)
19. 1993 - Mahir Canova, Türk tiyatro yönetmeni (d. 1914)
20. 1997 - Chien-Shiung Wu, Çin kökenli Amerikalı bir deneysel fizikçidir (d. 1912)
21. 1999 - Necil Kazım Akses, Türk senfonik müzik bestecisi (d. 1908)
22. 2000 - Lila Kedrova, Rus asıllı Fransız oyuncu (d. 1918)
23. 2001 - Ali Artuner, Türk futbolcu (d. 1944)
24. 2011 - Len Lesser, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirmen (d. 1922)
25. 2011 - Justinas Marcinkevičius, Litvanyalı şair, yazar, oyun yazarı, çevirmen (d. 1930)
26. 2013 - John Ayldon, İngiliz opera şarkıcısı (d. 1943)
27. 2015 - Lesley Gore, Amerikalı şarkıcı (d. 1946)
28. 2015 - Lorena Rojas, Meksikalı aktris ve şarkıcı (d. 1971)
29. 2015 - Fikret Şeneş, Türk şarkı sözü yazarı (d. 1921)
30. 2016 - Butros Butros-Gali, Mısırlı diplomat ve Birleşmiş Milletler'in 6. Genel Sekreteri (d. 1922)
31. 2017 - Josef Augusta, Çek eski buz hokeyi sporcusu ve çalıştırıcı (d. 1946)
32. 2017 - Dick Bruna, Hollandalı yazar, animatör ve grafik sanatçısı (d. 1927)
33. 2017 - Jannis Kounellis, Yunan-İtalyan çağdaş eserler üreten sanatçı (d. 1936)
34. 2017 - George Steele, Amerikalı profesyonel güreşçi ve oyuncu (d. 1937)
35. 2018 - Jim Bridwell, Amerikalı dağ kaya tırmanıcısı ve yazar (d. 1944)
36. 2019 - Sam Bass, Amerikalı çizer (d. 1961)
37. 2019 - Don Bragg, Amerikalı eski atletizm sporcusu (d. 1935)
38. 2019 - Patrick Caddell, Amerikalı danışman, yazar ve siyaset yorumcusu (d. 1950)
39. 2019 - Bruno Ganz, İsviçreli ünlü sinema oyuncusu (d. 1941)
40. 2019 - Richard N. Gardner, Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve diplomat (d. 1927)
41. 2019 - Serge Merlin, Fransız oyuncu ve film yönetmeni (d. 1932)
42. 2020 - Graeme Allwright, Yeni Zelanda doğumlu Fransız şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1926)
43. 2020 - Zoe Caldwell, Avustralyalı emektar oyuncu (d. 1933)
44. 2020 - Pearl Carr, İngiliz şarkıcı (d. 1921)
45. 2020 - Jason Davis, Amerikalı oyuncu (d. 1984)
46. 2020 - Corinne Lahaye, Fransız aktris (d. 1947)
47. 2020 - Kellye Nakahara, Amerikalı aktris ve ressam (d. 1948)
48. 2020 - Larry Tesler, Amerikalı bilgisayar bilimcisi (d. 1945)
49. 2021 - Irit Amiel, İsrailli şair, yazar ve çevirmen (d. 1931)
50. 2021 - Carman, Amerikalı gospel şarkıcısı, söz yazarı, televizyon sunucusu, yaşam koçu, aktör ve evanjelist (d. 1956)
51. 2021 - Doğan Cüceloğlu, Türk psikolog ve iletişim psikolojisi uzmanı (d. 1938)
52. 2021 - Jan Sokol, Çek filozof, çevirmen ve siyasetçi (d. 1936)
53. 2022 - Pa Ko, Tayvanlı aktör (d. 1954)
54. 2022 - Vasilis Botinos, Yunan millî futbolcu (d. 1944)
55. 2022 - Jack Smethurst, İngiliz aktör ve komedyen (d. 1932)
56. 2023 - Alparslan Arslan, Türk avukat (Danıştay saldırısının faili) (d. 1977)
57. 2023 - Michel Deville, Fransız senarist ve yönetmen (d. 1931)
58. 2023 - Timothy McCarver, Eski Amerikalı beyzbol oyuncusu ve spor muhabiri (d. 1941)
59. 2023 - Güngör Mengi, Türk gazeteci (d. 1940)
60. 2023 - Alberto Radius, İtalyan gitarist, şarkıcı-söz yazarı, aranjör ve albüm yapımcısı (d. 1942)