Tarihte Bugün: 3 Eylül'de ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

3 Eylül'ün tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 3 Eylül'de kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Türkiye Halk Sağlığı Haftası (03-09 Eylül)
2. Dünya Gökdelenler Günü
3. Katar'ın Bağımsızlık Günü
   
   

Önemli Olaylar

3 Eylül tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 3 Eylül'de Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1260 - Memlük Sultanlığı, Filistin'de Ayn Calut Muharebesi'nde İlhanlılar'ı yendi.
2. 1638 - Osmanlı Ordusu, Bağdat Seferi için Veziriazam Tayyar Mehmed Paşa kumandasında Diyarbakır’dan hareket etti.
3. 1683 - II. Viyana Kuşatması, başarısızlıkla sonuçlandı.
4. 1783 - İngiltere, Paris'te imzalanan anlaşmayla ABD'nin bağımsızlığını tanıdı.
5. 1855 - Nebraska'da 700 ABD askeri Sioux köyüne saldırdı; 100 Kızılderiliyi öldürdü.
6. 1869 - İstanbul'da, Konstantin Karopana tarafından "Atlı tramvay" çalıştırılmaya başlandı.
7. 1878 - Thames Nehri'nde, Bywell Castle adlı kömür şilebi ile çarpışan Princess Alice adlı yolcu gemisi battı; 640'tan fazla kişi öldü.
8. 1895 - İlk profesyonel futbol maçı yapıldı. Latrobe, Jeanette'i 12-0 yendi.
9. 1908 - Türkiye'deki ilk haftalık mizah dergisi, Kalem yayımlanmaya başlandı.
10. 1912 - İngiltere'de Deniz Kuvvetleri'ne yiyecek sağlamak için, dünyanın ilk konserve fabrikası açıldı.
11. 1919 - ABD'li General John Joseph Pershing, Amerikan askeri tarihinde benzersiz bir rütbe olan Orduların Generali yapıldı.
12. 1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan işgali altındaki Emet, Ödemiş ve Eşme'ye girdi.
13. 1929 - Dow Jones Industrial Average en yüksek değerine ulaştı (381,17).
14. 1933 - Kayseri-Ulukışla hattının tamamlanmasıyla, Karadeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayan demiryolu tamamlandı.
15. 1933 - Yevgeni Abalakov, SSCB'nin en yüksek zirvesine çıktı: (7495 m).
16. 1935 - Utah'da Malcolm Campbell, bir araba ile erişilebilen en yüksek hıza ulaştı: saatte 301,337 mil. (484,955 km/s).
17. 1939 - Ankara Radyo Gazetesi'nin ilk sayısı çıktı.
18. 1939 - II. Dünya Savaşı başladı: Fransa, Birleşik Krallık, Yeni Zelanda ve Avustralya, Almanya'ya savaş ilan etti.
19. 1943 - II. Dünya Savaşı sırasında Müttefikler'in istilası üzerine İtalya Krallığı, koşulsuz teslim oldu.
20. 1944 - 2 Eylül'de Belçika'ya giren İngiliz Ordusu, başkent Brüksel'i Almanlardan geri aldı.
21. 1952 - Türk dağcıları Ağrı Dağı'nın zirvesine ilk kez tırmandılar.
22. 1962 - İran'da deprem: 12.225 kişi öldü, 2776 kişi de yaralandı. Ayrıca 21.310 ev hasar gördü.
23. 1971 - Katar, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti.
24. 1976 - Viking 2, Mars'a indi.
25. 1983 - Nail Çakırhan, Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü aldı.
26. 1986 - Avrupa ülkeleri radyasyon taşıdığı gerekçesiyle Türkiye'den fındık alımını durdurdu.
27. 1988 - Irak Ordusu'ndan kaçan binlerce Iraklı Kürt, Türkiye sınırlarına yığılmaya devam ediyor. Sığınmacı sayısı 100 bini geçti.
28. 1995 - eBay kuruldu.
29. 1997 - Vietnam Havayolları'na ait Tupolev Tu-134 tipi bir yolcu uçağı, Phnom Penh Uluslararası Havalimanı'na yaklaşmakta olduğu sırada düştü ve 64 kişi öldü.
30. 2000 - Lübnan'da yapılan seçimi muhalefetin adayı eski Başbakan Refik el-Hariri kazandı. 22 yıldır İsrail'in işgali altında yaşayan Güney Lübnan halkı 30 yıldır ilk kez sandık başına gitti.
31. 2002 - İsrail Yüksek Mahkemesi, Filistinli terör zanlılarının yakınlarının, güvenlik için tehdit olduklarına karar verilmesi durumunda, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nden sürülebileceğine karar verdi.
32. 2004 - Beslan katliamı, çoğunluğu öğretmen ve öğrencilerden oluşan 385'ten fazla kişinin ölümüyle ve yaklaşık 783 kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı.
33. 2005 - İmralı Adası'nda hapis yatan Abdullah Öcalan'a destek amacıyla Güneydoğu'nun birçok il ve ilçesinden 1500 kişi otobüslerle Bursa Gemlik'e hareket etti. Polis, otobüslerin Gemlik'e girişlerinin engelleneceğini bildirdi.
34. 2008 - Kıbrıs'ın Kuzey ve Güney ülkelerinin Türk ve Rum liderleri görüşmeleri başlatma kararı aldılar.
35. 2016 - Türk Silahlı Kuvvetleri zırhlıları, Suriye'nin Çobanbey ilçesine girdi.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 3 Eylül tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1034 - Go-Sanjō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 71. imparatoru (ö. 1073)
2. 1643 - Lorenzo Bellini, İtalyan doktor ve anatomist (ö. 1704)
3. 1695 - Pietro Locatelli, İtalyan besteci (ö. 1764)
4. 1743 - Joseph Gottfried Mikan, Avusturyalı-Çek botanikçi (ö. 1814)
5. 1779 - Pierre Amédée Jaubert, Fransız diplomat, akademisyen, şarkiyatçı, çevirmen, politikacı ve gezgin (ö. 1847)
6. 1781 - Eugène de Beauharnais, Fransız devlet adamı ve askeri lider (ö. 1824)
7. 1814 - James Joseph Sylvester, İngiliz matematikçiydi (ö. 1897)
8. 1850 - Friedrich Delitzsch, Alman Asuriyolog (ö. 1922)
9. 1851 - Olga, Yunanistan Kralı I. Georgios'un eşi ve 1920'de kısa bir süreliğine kraliçe (ö. 1926)
10. 1856 - Louis Henry Sullivan, Amerika’nın ilk büyük modern mimarı (ö. 1924)
11. 1858 - Francis Leavenworth, Amerikalı astronom (ö. 1928)
12. 1859 - Jean Jaures, Fransız sosyalist politikacı (ö. 1914)
13. 1861 - Elin Danielson-Gambogi, Fin ressam (ö. 1919)
14. 1863 - Hans Aanrud, Norveçli yazar (ö. 1953)
15. 1864 - Séraphine Louis, Fransız ressam (ö. 1942)
16. 1866 - J. M. E. McTaggart, İngiliz idealist düşünürü (ö. 1925)
17. 1869 - Fritz Pregl, Slovenyalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1930)
18. 1874 - Carl Størmer, Norveçli matematikçi ve astrofizikçi (ö. 1957)
19. 1875 - Ferdinand Porsche, Avusturyalı otomotiv mühendisi (ö. 1951)
20. 1889 - Isak Samokovlija, Bosnalı Yahudi yazar (ö. 1955)
21. 1897 - Sally Benson, Amerikalı bir senaryo yazarı (ö. 1972)
22. 1899 - Frank Macfarlane Burnet, Avustralyalı virolog (ö. 1985)
23. 1900 - Urho Kekkonen, Fin politikacı (ö. 1986)
24. 1905 - Carl David Anderson, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1991)
25. 1910 - Kitty Carlisle, Amerikalı oyuncu ve müzisyen (ö. 2007)
26. 1918 - Helen Wagner, Amerikalı oyuncu (ö. 2010)
27. 1921 - Harry Landers, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
28. 1922 - Alexander Kazhdan, Sovyet-Amerikan Bizans uzmanı (ö. 1997)
29. 1923
    • Herbert Binkert, Alman millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 2020)
    • Mort Walker, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (ö. 2018)
30. 1925 - Anne Wallach, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
31. 1926
    • Alison Lurie, Amerikalı romancı ve akademisyen (ö. 2020)
    • İrini Papas, Yunan sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2022)
32. 1928 - Hamdi Ardalı, Türk bürokrat
33. 1931 - Albert DeSalvo, Amerikalı seri katil (ö. 1973)
34. 1932 - Eileen Brennan, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2013)
35. 1933 - Jeffrey Goldstone, İngiliz teorik fizikçi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Teorik Fizik Merkezi'nde fizik bölümünde fahri öğretim üyesi
36. 1934 - Freddie King, etkili bir Afro-Amerikan blues gitaristi ve şarkıcısı (ö. 1976)
37. 1936 - Zeynel Abidin Bin Ali, Tunuslu siyasetçi (ö. 2019)
38. 1938
    • Caryl Churchill, İngiliz oyun yazarı
    • Ryoji Noyori, Japon kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
39. 1940
    • Pauline Collins, İngiliz oyuncu
    • Bülent Tanör, Türk akademisyen ve yazar (ö. 2002)
    • Eduardo Galeano, Uruguaylı gazeteci (ö. 2015)
40. 1941 - Sergei Dovlatov, Rus kısa öykü yazarı, romancı ve gazeteci (ö. 1990)
41. 1943 - Valerie Perrine, Amerikalı oyuncu ve model
42. 1944 - Tim Donnelly, Amerikalı tanınmış aktör
43. 1945 - Ferdi Akarnur, Türk sinema ve dizi oyuncusu
44. 1947
    • Kjell Magne Bondevik, Norveçli bakan ve politikacı
    • Mario Draghi, İtalyan bankacı, ekonomist ve siyasetçi
    • Gérard Houllier, Fransız eski futbolcu, teknik direktör (ö. 2020)
45. 1948
    • Fotis Kouvelis, Yunan avukat ve politikacı ve Meclis'in bağımsız üyesi
    • Levy Mwanawasa, 2002 ile 2008 yılları arası Zambiya devlet başkanlığı yapmış politikacı (ö. 2008)
46. 1949 - José Pekerman, Arjantinli futbolcu ve teknik direktör
47. 1952
    • Şehrazat, Türk söz yazarı, besteci ve şarkıcı
    • Ekkehard Fasser, İsviçreli bobsledçi (ö. 2021)
48. 1953 - Jean-Pierre Jeunet, Fransız film yönetmeni
49. 1955 - Edson Gomes, Brezilyalı sanatçı
50. 1963 - Mübarek Ganim, Birleşik Arap Emirlikli millî futbolcu
51. 1964 - Cüneyd Cemşid, Pakistanlı müzisyen, şarkıcı ve moda tasarımcısı (ö. 2016)
52. 1965
    • Charlie Sheen, Amerikalı sinema oyuncusu
    • Nail Kırmızıgül, Türk oyuncu
53. 1969 - Marianna Komlos, Kanadalı vücut geliştirme sporcusu ve profesyonel güreşçi (ö. 2004)
54. 1970 - Gareth Southgate, İngiliz futbolcu, teknik direktör ve futbol yorumcusu
55. 1971
    • Kiran Desai, Hint yazar
    • Paolo Montero, Uruguaylı millî futbolcu ve teknik direktör
56. 1973
    • Jennifer Paige, Amerikalı şarkıcı
    • Piotr Markiewicz, Polonyalı eski kanocu
57. 1974 - Clare Kramer, Amerikalı sinema oyuncusu
58. 1975
    • Ali Mahir Başarır, Türk avukat ve siyasetçi
    • Redfoo, Amerikalı şarkıcı, dansçı, DJ ve rapçi
59. 1976
    • Ashley Jones, Amerikalı oyuncu
    • Ivan Vicelich, Yeni Zelandalı eski milli futbolcu
60. 1977 - Olof Mellberg, İsveçli futbolcu
61. 1978 - Terje Bakken, Norveçli müzisiyen (ö. 2004)
62. 1979
    • Júlio César, Brezilyalı eski kaleci
    • Başak Şengül, Türk haber sunucusu
63. 1980 - Palina Smolava, Beyaz Rus şarkıcı
64. 1982 - Sarah Burke, Kanadalı milli kadın kayakçı (ö. 2012)
65. 1984
    • David Fiegen, Lüksemburglu atlet
    • Garrett Hedlund, Amerikalı aktör ve şarkıcı
    • T. J. Perkins, Filipinli Amerikalı profesyonel güreşçi
66. 1985 -
    • Scott Carson, İngiliz millî kaleci
    • Tatiana Kotova, Rus manken ve şarkıcı
67. 1986
    • Shaun White, ABD'li Snowboardcu
68. 1987
    • İsmail Balaban, Türk pehlivan
    • Modibo Maïga, Malili millî futbolcu
69. 1988 - Jérôme Boateng, Gana asıllı Alman futbolcu
70. 1990 - Furkan Özçal, Alman-Türk futbolcu
71. 1991 - Thomas Delaney, Danimarkalı futbolcu
72. 1993
    • Andrea Tovar, Kolombiyalı model
    • Dominic Thiem, Avusturyalı tenisçi
73. 1995 - Niklas Süle, Alman futbolcu
74. 1996
    • Joy, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
    • Yoane Wissa, Demokratik Kongolu millî futbolcu
75. 1997
    • Sulayman Bojang, Gambiyalı millî futbolcu
    • Christopher Udeh, Nijeryalı futbolcu
76. 1999 - Erkam Develi, Türk futbolcu
77. 2000 - Brandon Williams, İngiliz futbolcu

Ölümler

Bu yazımızda 3 Eylül tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 264 - Sun Xiu, Çin'de Wu Hanedanı'nın üçüncü imparatorudur (d. 235)
2. 863 - Ömer bin Abdullah, Abbâsîlere bağlı yarı özgür Malatya emiri
3. 931 - Uda, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 59. imparatoru (d. 867)
4. 1402 - Gian Galeazzo Visconti, Milano'nun ilk dükü (d. 1351)
5. 1634 - Edward Coke, İngiliz hukukçu (d. 1552)
6. 1658 - Oliver Cromwell, İngiliz asker ve siyaset adamı (d. 1599)
7. 1703 - Feyzullah Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, şehzade hocası ve padişah danışmanı (d. 1639)
8. 1729 - Jean Hardouin, Fransız akademisyen (d. 1646)
9. 1730 - Nikolas Mavrokordatos, Osmanlı Devletinin baş tercümanı, Eflak ve Boğdan voyvodası (d. 1670)
10. 1849 - Ernst von Feuchtersleben, Avusturyalı hekim, şair ve filozof (d. 1806)
11. 1860 - Martin Rathke, Alman embriyolog ve anatomici (d. 1793)
12. 1877 - Adolphe Thiers, Fransız devlet adamı, gazeteci ve tarihçi (d. 1797)
13. 1880 - Marie-Félicité Brosset, Fransız oryantalist (d. 1802)
14. 1883 - İvan Sergeyeviç Turgenyev, Rus romancı ve oyun yazarı (d. 1818)
15. 1889 - Albert Popper, Winterberg belediye başkanı (d. 1808)
16. 1898 - III. Sofranios, Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi, 252. patriği (d. 1798)
17. 1918 - Fanya Kaplan, Lenin’i öldürmeye çalışan suikastçı (d. 1890)
18. 1942 - Séraphine Louis, Fransız ressam (d. 1864)
19. 1948 - Edvard Beneš, Çekoslovak bağımsızlık hareketi lideri, Dışişleri Bakanı ve Çekoslovakya ikinci Cumhurbaşkanı (d. 1884)
20. 1962 - E. E. Cummings, Amerikalı şair (d. 1894)
21. 1967 - Francis Ouimet, Amerikalı golfçü (d. 1893)
22. 1974 - Harry Partch, Amerikalı besteci, filozof ve yazar (d. 1912)
23. 1975 - Arthur Stratton, Amerikalı biyografi ve gezi yazarı, romancı, tiyatro oyunu yazarı ve OSS ajanı (d. 1911)
24. 1975 - İvan Mayski, Sovyet diplomat, tarihçi ve siyasetçi (d. 1884)
25. 1980 - Barbara O'Neil, Amerikalı film ve tiyatro oyuncusu (d. 1910)
26. 1987 - Morton Feldman, Amerikalı besteci (d. 1926)
27. 1988 - Ferit Melen, Türk siyasetçi (d. 1906)
28. 1989 - Gaetano Scirea, İtalyan futbolcu (d. 1953)
29. 1991 - Frank Capra, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1897)
30. 1994 - Billy Wright, İngiliz eski defans futbolcusu (d. 1924)
31. 1997 - Alev Sezer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1945)
32. 2001 - Pauline Kael, Amerikalı film eleştirmeni (d. 1919)
33. 2005 - William Rehnquist, Amerikan Yüksek Mahkemesi'nde Baş Yargıç olarak toplam 33 yıl görev aldı (d. 1924)
34. 2007 - Jane Tomlinson, İngiliz atlet (d. 1964)
35. 2011 - Sándor Képíró, II. Dünya Savaşı sırasında Macar bir jandarma yüzbaşısıydı ve suçsuz bulundu (d. 1914)
36. 2012 - Griselda Blanco, Medellín Karteli'nin üyesi ve Kolombiyalı uyuşturucu kaçakçısı (d. 1943)
37. 2012 - Michael Clarke Duncan, Amerikalı aktör (d. 1957)
38. 2012 - Mahmud el-Cevheri, Mısırlı millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1938)
39. 2012 - Sun Myung Moon, Moon tarikatı kurucusu dini lider, iş insanı ve aktivist (d. 1920)
40. 2013 - Don Meineke, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1930)
41. 2014 - Go Eun-bi Güney Koreli şarkıcı ve dansçı (d. 1992)
42. 2015 - Judy Carne, İngiliz oyuncu (d. 1939)
43. 2015 - Jean-Luc Préel, Fransız siyasetçi (d. 1940)
44. 2016 - Mir Kasım Ali, Cemaat-i İslami üyesi iş insanı (d. 1952)
45. 2017 - Tom Amundsen, Norveçli kürekçi (d. 1943)
46. 2017 - John Ashbery, Amerikalı şair, eleştirmen ve Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1927)
47. 2017 - Walter Becker, Amerikalı müzisyen ve albüm yapımcısı (d. 1950)
48. 2017 - Dave Hlubek, Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1951)
49. 2017 - Doğan Yurdakul, Türk gazeteci ve yazar (d. 1946)
50. 2018 - Lydia Clarke, Amerikalı oyuncu ve fotoğraf sanatçısı (d. 1923)
51. 2018 - Celaluddin Hakkani, Afgan İslami savaş örgütü lideri (d. 1939)
52. 2018 - Paul Koech, Kenyalı uzun mesafe ve maraton yarışlarında yarışan atlet (d. 1969)
53. 2018 - Jacqueline Pearce, İngiliz tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1943)
54. 2018 - Katyna Ranieri, İtalyan şarkıcı ve oyuncu (d. 1925)
55. 2019 - LaShawn Daniels, Amerikalı müzisyen, şarkıcı, müzik yapımcısı ve söz yazarı (d. 1977)
56. 2019 - Carol Lynley, Amerikalı oyuncu ve model (d. 1942)
57. 2020 - Karel Knesl, Çekoslovak eski millî futbolcu (d. 1942)
58. 2020 - Jean-François Poron, Fransız aktör ve yönetmen (d. 1936)
59. 2020 - Bill Pursell, Amerikalı besteci ve piyanist (d. 1926)
60. 2020 - Ahmed Al-Qadri, Suriyeli ziraat mühendisi ve politikacı (d. 1956)
61. 2020 - Gianni Serra, İtalyan film yönetmeni ve senarist (d. 1933)
62. 2020 - Birol Ünel - Türk kökenli Alman oyuncu (d. 1961)
63. 2021 - Hasan Firuzabadi, İranlı asker ve eski İran İslam Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı (d. 1951)
64. 2021 - Enrique Molina, Kübalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1943)
65. 2021 - Henriette Valium, Kanadalı çizgi roman ve resim sanatçısı (d. 1959)
66. 2022 - Yuri Başkatov, Sovyet serbest stil yüzücü (d. 1968)