Tarihte Bugün: 10 Eylül'de ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

10 Eylül'ün tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 10 Eylül'de kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Dünya İntiharı Önleme Günü
   
   

Önemli Olaylar

10 Eylül tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 10 Eylül'de Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1509 - Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'da "Küçük Kıyamet" olarak adlandırılan 7.2 M_s (± 0.8) büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
2. 1515 - Diyarbakır Kuşatması: Diyarbakır, Osmanlı egemenliğine girdi.
3. 1623 - IV. Murat tahta çıktı.
4. 1756 - Rusya'da ilk tiyatro kuruldu.
5. 1855 - Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk telgraf haberleşmesi başladı.
6. 1875 - Ruslar, Hokand'ı işgal etti.
7. 1882 - Almanya'da ilk Antisemitizm konferansı açıldı.
8. 1905 - İngiltere futbol kulübü olan Crystal Palace FC kuruldu.
9. 1918 - İngiliz savaş muhabiri Charles Repington, o sırada sürmekte olan savaşı ilk kez "I. Dünya Savaşı" olarak nitelendirdi.
10. 1919 - St. Germain Antlaşması’yla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanarak, toprakları üzerinde Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan Devletleri kuruldu.
11. 1920 - Türkiye Komünist Partisi (TKP), Bakü'de kuruldu.
12. 1934 - Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi.
13. 1939 - Kanada, Almanya'ya savaş ilan etti.
14. 1942 - II. Dünya Savaşı: Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri, Almanya'nın Düsseldorf şehrine 100 bin bomba attı.
15. 1943 - Alman askerleri, Roma'yı işgal etti.
16. 1960 - Ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak gayesiyle Venezuela’nın teklifiyle, Bağdat'ta Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt'in katılımıyla başlayan kongre sonucunda, 14 Eylül 1960'ta OPEC kuruldu.
17. 1971 - Boğaziçi Üniversitesi kuruldu.
18. 1981 - Picasso'nun Guernica tablosu, 40 yıl sonra ABD'den İspanya'ya döndü.
19. 2008 - İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN'de yüzyılın deneyi olarak bilinen ATLAS deneyi başladı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 10 Eylül tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1169 - II. Aleksios, Bizans İmparatoru (ö. 1183)
2. 1487 - III. Julius, 1550-1555 arasında papa (ö. 1555)
3. 1638 - Maria Theresa, Habsburg Hanedanı'nın İspanya koluna mensubiyet yoluyla Avusturya Arşdüşesi ve evlilik yoluyla Fransa Kraliçesi (ö. 1683)
4. 1659 - Henry Purcell, İngiliz besteci (ö. 1695)
5. 1714 - Niccolò Jommelli, İtalyan besteci (ö. 1774)
6. 1786 - Nicolás Bravo, Meksikalı asker ve siyasetçi (ö. 1854)
7. 1860 - Marianne von Werefkin, Rus asıllı İsviçreli dışavurumcu ressam (ö. 1938)
8. 1866 - Jeppe Aakjær, Danimarkalı yazar (ö. 1930)
9. 1887 - Giovanni Gronchi, İtalyan politikacı (ö. 1978)
10. 1890 - Franz Werfel, Avusturyalı romancı, oyun yazarı ve şair (d. 1945)
11. 1892 - Arthur Compton, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1962)
12. 1894 - Aleksandr Dovjenko, Ukrayna kökenli Sovyet senarist, film yapımcısı ve yönetmen (ö. 1956)
13. 1897 - Georges Bataille, Fransız sosyolog ve yazar (ö. 1962)
14. 1899 - Wolf Messing, Sovyet telepat (ö. 1974)
15. 1901 - Kasım Tınıstanov, Kırgız dilbilimci, şair, oyun yazarı, eğitimci, gazeteci (ö. 1938)
16. 1908 - Carel Weight, İngiliz ressam (ö. 1997)
17. 1910 - Gaston Defferre, Fransız siyasetçi (ö. 1986)
18. 1914 - Robert Wise, Amerikalı film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 2005)
19. 1918 - Franz Immig, Alman futbolcu (ö. 1955)
20. 1922 - Barbara Chilcott, Kanadalı aktris (ö. 2022)
21. 1928 - Ioannes Vanier, Kanadalı filozof ve düşünür (ö. 2019)
22. 1929 - Arnold Palmer, Amerikalı profesyonel golfçü (ö. 2016)
23. 1931 - Ece Ayhan, Türk şair (ö. 2002)
24. 1932 - Bo Goldman, Amerikalı senarist ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi (ö. 2023)
25. 1933
    • Yevgeni Hrunov, Soyuz 5 ve Soyuz 4 görevlerinde uçan Sovyet kozmonot (ö. 2000)
    • Karl Lagerfeld, Alman moda tasarımcısı (ö. 2019)
26. 1934 - Mr. Wrestling II, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2020)
27. 1935 - Erdoğan Şahinoğlu, Türk bürokrat (ö. 2003)
28. 1937 - Jared Diamond, Amerikalı biyolog ve yazar
29. 1938 - Vasilije Radović, Yugoslav futbol kalecisi ve yöneticisi (ö. 2019)
30. 1939 - Ülkü Uluırmak, Türk şair ve yazar
31. 1941 - Stephen Jay Gould, Amerikalı paleontolog (ö. 2002)
32. 1943 - Tezer Özlü, Türk yazar (ö. 1986)
33. 1944 - Şerefettin Canda, Türk akademisyen ve Mustafa Kemal Üniversitesi'nin Rektörü
34. 1945
    • Dennis Burkley, Amerikalı oyuncu (ö. 2013)
    • Jose Feliciano, Porto Rikolu şarkıcı ve gitaristtir
35. 1946 - Michèle Alliot-Marie, Fransız siyasetçi
36. 1947 - Larry Nelson, Amerikalı golfçü
37. 1948
    • Tony Gatlif, Cezayirli yönetmen
    • Bob Lanier, Emekli Amerikalı profesyonel basketbolcu (ö. 2022)
38. 1949 - Bill O'Reilly, Amerikalı televizyon programcısı, yazar, köşe yazarı ve siyaset yorumcusu
39. 1950
    • Babette Cole, İngiliz çocuk kitabı yazarı ve çevirmen (ö. 2017)
    • Joe Perry, Amerikalı gitarist
40. 1951 - Celal Adan, Türk siyasetçi
41. 1952 - Patrick McGorry, Avustralyalı psikiyatris
42. 1953 - Amy Irving, Amerikalı oyuncu
43. 1954 - Don "The Dragon" Wilson, Amerikalı Kick Boks şampiyonu ve oyuncu
44. 1956 - Ufuk Güldemir, Türk gazeteci (ö. 2007)
45. 1957 - Sermet Erkin, Türk illüzyonist ve tiyatro oyuncusu
46. 1958 - Chris Columbus, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı ve senarist
47. 1959 - Michael Earl, Amerikalı kuklacı, seslendirme sanatçısı ve senarist (ö. 2015)
48. 1960
    • Alison Bechdel, Amerikalı karikatürist
    • Colin Firth, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
49. 1961
    • Ali Sivri, Türk asker
    • Abdulkadir Yazıcı, Türk bürokrat
    • Yossi Kohen, İsrailli istihbaratçı
50. 1963
    • Ercüment Coşkundere, Türk eski futbolcu ve teknik direktör
    • İsmail Gökçek, Türk eski futbolcu
51. 1964
    • Jack Ma, Çinli iş insanı ve Alibaba Group'un kurucusu
    • Musashi Mizushima, Japon eski futbolcu
52. 1965 - Fehed el-Bişi, Suudi milli futbolcu
53. 1966
    • Stoyan Yankulov, Bulgar perküsyonist
    • Ahrik Tsveyba, Rus milli futbolcu
54. 1967
    • Takafumi Hori, Japon eski futbolcu
    • Mehmet Güzelmansur, Japon eski futbolcu
55. 1968
    • Andreas Herzog, Avusturyalı millî futbolcu ve teknik direktör
    • Big Daddy Kane, Amerikalı hip hop sanatçısı ve oyuncu
    • Guy Ritchie, İngiliz yönetmen
56. 1969
    • Hakan Çelik, Türk gazeteci ve radyo-TV programı yapımcısı
    • Johnathon Schaech, Amerikalı oyuncu
57. 1970 - Anna Book, İsveçli şarkıcı
58. 1971 - Piotr Sowisz, Polonyalı futbolcu
59. 1972
    • Takeshi Watanabe, Japon millî futbolcu
    • Katarína Hasprová, Slovak oyuncu ve şarkıcı
    • João Carlos dos Santos, Brezilyalı millî futbolcu ve teknik direktördür
60. 1973
    • Ferdinand Coly, Senegalli millî futbolcu
    • Deniz Yücel, Türk asılı Alman gazeteci ve yazar
61. 1974
    • Ebru Cündübeyoğlu, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu, şarkıcı ve yazar
    • Hande Fırat, Türk muhabir ve televizyoncu
    • Ryan Phillippe, Amerikalı oyuncu
    • Ben Wallace, Amerikalı profesyonel basketbolcu
62. 1975
    • Viktor Kassai, Macar futbol hakemi
    • Nobuhisa Yamada, Japon eski millî futbolcu
    • Devrim Özder Akın, Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncu
63. 1976 - Alexander Zach, Avusturyalı politikacı
64. 1977
    • Rodrigo Batata, Brezilyalı eski futbolcu
    • Mitsuhiro Toda, Japon eski futbolcu
65. 1978 - Ramūnas Šiškauskas, Litvan eski basketbolcu
66. 1979 - Fethi Kantarcı, Türk oyuncu
67. 1980
    • Şahin Necefi, İranlı şarkıcı ve söz yazarı
    • Doğan Seyfi Atlı, Türk futbolcu
    • Şahin Necefi, İranlı şarkıcı ve söz yazarı
68. 1981 - Germán Denis, Arjantinli futbolcu
69. 1982
    • Stephen McManus, İskoçyalı eski milli futbolcu
    • Naldo, Brezilyalı eski futbolcu
    • Jean-Charles Cirilli, Fransız futbolcu
70. 1983
    • Fernando Belluschi, Arjantinli millî futbolcu
    • Shawn James, Guyanalı-Amerikalı basketbolcu
    • Jérémy Toulalan, Fransız eski millî futbolcu
71. 1984
    • Metin Tuğlu, Türk oyuncu
    • Gökhan Emreciksin, Türk futbolcu
    • Yasumichi Uchima, Japon eski futbolcu
    • Xiomara Blandino, Nikaragualı model
72. 1985
    • Laurent Koscielny, Fransız millî futbolcu
    • Elyse Levesque, Kanadalı film ve televizyon oyuncusu
    • Kenya Matsui, Japon futbolcu
73. 1986 - Sarah Levy, Kanadalı bir aktris
74. 1987 - Elif Güneri, Türk boksör
75. 1989 - Tolga Ünlü, Almanya doğumlu Türk futbolcu
76. 1990
    • Abdülaziz Hüseyin, BAEli futbolcu
    • Ørjan Nyland, Norveçli futbolcu
77. 1991
    • Erkan Kaş, Türk futbolcu
    • Sem Mursi, Mısırlı milli futbolcu
    • Auremir, Brezilyalı futbolcu
78. 1992 - Ricky Ledo, Amerikan profesyonel basketbolcu
79. 1993 - Yuki Nishino, Japon buz patenci
80. 1994
    • Mehdi Turabi, İranlı milli futbolcu
    • Tsubasa Nihei, Japon futbolcu
81. 1995
    • Samed Kaya, Türk oyuncu
    • Jack Grealish, İngiliz milli futbolcu
82. 1997 - Liam Cacatian Thomassen, İsveçli şarkıcı
83. 1998 - Daiki Suga, Japon futbolcu
84. 1999 - Tuğba Danışmaz, Türk atlet
85. 2000 - Batuhan Kırdaroğlu, Türk futbolcu

Ölümler

Bu yazımızda 10 Eylül tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. MÖ 210 - Qin Shi Huang, ilk Çin İmparatoru ve Qin Hanedanlığı'nın kurucusu (d. MÖ 247)
2. 1167 - Matilda, İngiltere Krallığı kraliçesi (d. 1102)
3. 1308 - Go-Nijō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 94. İmparatoru (d. 1285)
4. 1382 - I. Lajos, 1342'den 1370'e kadar Macaristan ve Hırvatistan ve Polonya Kralı (d. 1326)
5. 1419 - Jean de Bourgogne, Burgonya Dükü (d. 1371)
6. 1669 - Henrietta Maria, Fransa Prensesi (d. 1609)
7. 1676 - Gerard Winstanley, İngiliz Protestan dini reformist, siyaset filozofu ve aktivist (d. 1609)
8. 1749 - Émilie du Châtelet, Fransız matematikçi, fizikçi ve yazar (d. 1706)
9. 1797 - Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar (d. 1759)
10. 1842 - William Hobson, ilk Yeni Zelanda Valisi ve Waitangi Antlaşması'nın yazarlarından (d. 1792)
11. 1854 - Erzurumlu Emrah, Türk halk şairi (d. 1775)
12. 1876 - Abdülhalim Galip Paşa, Osmanlı devlet adamı ve şair
13. 1889 - III. Charles, 28. Monako prensi ve Valentinois Dükü (d. 1818)
14. 1898 - Elisabeth, Avusturya İmparatoriçesi (suikast) (d. 1837)
15. 1913 - William Jay Gaynor, Amerikalı siyasetçi (d. 1849)
16. 1922 - Wilfrid Scawen Blunt, İngiliz şair ve yazar (d. 1840)
17. 1928 - Moris Şinasi, Osmanlı kökenli Amerikalı iş insanı ve hayırsever (d. 1855)
18. 1931 - Dimitri Egorov, Rus matematikçi (d. 1869)
19. 1939 - Wilhelm Fritz von Roettig, Polonya işgaline katılan Waffen-SS’de general (d. 1888)
20. 1940 - Nikola Ivanov, Bulgar general (d. 1861)
21. 1948 - I. Ferdinand, Bulgaristan'ın ilk Çarı (d. 1861)
22. 1956 - Robert Julius Trumpler, İsviçreli-Amerikan gök bilimci (d. 1886)
23. 1961 - Frederick William Pethick-Lawrence, Britanyalı İşçi Partili politikacı (d. 1871)
24. 1971 - Pier Angeli, İtalyan aktris (d. 1932)
25. 1975 - George Thomson, İngiliz Fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
26. 1976 - Dalton Trumbo, Amerikalı romancı ve senaryo yazarı (d. 1905)
27. 1979 - Agostinho Neto, Angolalı şair ve Devlet Başkanı (d. 1922)
28. 1979 - Cuma Tak, PKK kurucularından Kürt militan (d. 1956)
29. 1983 - Felix Bloch, İsviçreli fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1905)
30. 1983 - Balthazar Johannes Vorster, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1915)
31. 1985 - Jock Stein, İskoç futbolcu ve teknik direktör (d. 1922)
32. 1994 - Max Morlock, Alman futbolcu (d. 1925)
33. 1995 - Oral Sander, Türk akademisyen (d. 1940)
34. 1996 - Bekir Sıdkı Sezgin, Türk ses sanatkarı ve bestekâr (d. 1936)
35. 2007 - Jane Wyman, Amerikalı aktris ve Ronald Reagan'ın ilk eşi (d. 1917)
36. 2011 - Cliff Robertson, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
37. 2012 - Lance LeGault, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1935)
38. 2014 - Richard Kiel, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar, yapımcı ve sunucu (d. 1939)
39. 2014 - Károly Sándor, Macar futbolcu (d. 1928)
40. 2015 - Adrian Frutiger, İsviçreli yazar ve sanatçı (d. 1928)
41. 2015 - Ihab Hassan, Amerikalı edebiyat teorisyeni, eleştirmeni ve yazar (d. 1925)
42. 2016 - Mahmut Hekimoğlu, Türk sinema oyuncusu ve film yapımcısı (d. 1955)
43. 2016 - Joy Viado, Filipinli şarkıcı, aktris ve komedyen (d. 1965)
44. 2017 - Hans Alfredson, İsveçli film yönetmeni, komedyen, yazar ve aktör (d. 1931)
45. 2017 - Nancy Dupree, Amerikalı tarihçi ve akademisyen (d. 1927)
46. 2017 - Harry Landers, Amerikalı oyuncu (d. 1921)
47. 2017 - B. V. Radha, Hint oyuncu ve film yapımcısı (d. 1948)
48. 2017 - Len Wein, Amerikalı çizgi roman sanatçısı, yazar ve editör (d. 1948)
49. 2018 - Peter Donat, Kanadalı-Amerikalı oyuncu (d. 1928)
50. 2018 - Johannes Geldenhuys, Güney Afrikalı asker (d. 1935)
51. 2018 - Paul Virilio, Fransız kentbilimci ve estetik felsefecisi (d. 1932)
52. 2018 - Co Westerik, Hollandalı grafik sanatçısı ve fotoğrafçı (d. 1924)
53. 2019 - Stefano Delle Chiaie, İtalyan neo-faşist (d. 1936)
54. 2019 - Jeff Fenholt, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve oyuncu (d. 1950)
55. 2019 - Valerie Van Ost, İngiliz oyuncu (d. 1944)
56. 2019 - Hossam Ramzy, Mısırlı perküsyoncu ve besteci (d. 1953)
57. 2019 - Albert Razin, Rus Udmurt Ülkesinin bilim kişisi, felsefe bilimi doktoru ve sosyolog (d. 1940)
58. 2019 - Süleyman Turan, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1936)
59. 2020 - Caroline Chomienne, Fransız film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1957)
60. 2020 - Diana Rigg, İngiliz sinema ve dizi oyuncusu (d. 1938)
61. 2021 - Charles Konan Banny, Fildişi Sahilli siyasetçi ve ekonomist (d. 1942)
62. 2021 - Michael Chapman, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve gitarist (d. 1941)
63. 2021 - Jorge Sampaio, Portekizli siyasetçi ve avukat (d. 1939)
64. 2021 - Saadi Yacef, Cezayirli asker, aktivist ve oyuncudur (d. 1928)
65. 2021 - Duygun Yarsuvat, Türk akademisyen, hukukçu ve spor yöneticisi (d. 1937)
66. 2022 - Menno Boelsma, Hollandalı sürat patencisi (d. 1961)
67. 2022 - Mario Bortolotto, Avustralya futbolu oyuncusudur (d. 1957)
68. 2022 - Choichi Terukina, bir Japon Ryukyuan klasik müzisyeni ve sanshin büyük ustasıydı (d. 1932)