Tarihte Bugün: 15 Aralıkta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

15 Aralık tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 15 Aralıkta kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. 15 Aralık UNESCO Uluslararası Türk Dili Günü olarak ilan edilmiştir.

Önemli Olaylar
 

15 Aralık tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 15 Aralıkta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1256 - İran'da bulunan haşhaşîlerin Alamut Kalesi, Hülagû Han Ordusu tarafından yok edildi.
2. 1574 - III. Murad, 12. Osmanlı padişahı olarak tahta çıktı.
3. 1840 - Napolyon Bonapart'ın naaşı (külleri), Saint Helena Adası'ndan Paris'e getirilerek Les Invalides'e gömüldü.
4. 1890 - Amerikan yerli kabilelerinden Hunkpapa Lakotaları'nın şefi Oturan Boğa (Tatanka Iyotake), ABD'nin harekete geçirdiği yerli polis tarafından öldürüldü.
5. 1893 - Wilhelm Ludwig Thomsen, Danimarka Kraliyet İlimler Akademisinde sunduğu bildiriyle Orhun alfabesini çözdüğünü ve Orhun Kitabeleri'ni okuduğunu bilim dünyasına açıkladı.
6. 1923 - Türkiye-Macaristan dostluk antlaşması İstanbul’da imzalandı.
7. 1925 - Rıza Pehlevi, krallık yeminini etti ve Kaçar Hanedanı'nı sonlandırarak, Pehlevi Hanedanı'nı kurdu.
8. 1934 - Bingöl'de, 4.9 büyüklüğündeki depremde 12 kişi öldü.
9. 1939 - Rüzgâr Gibi Geçti filmi, Atlanta'da (ABD) gösterime girdi.
10. 1941 - 769 Rumen Yahudisi yolcusuyla Filistin'e giden Struma gemisi, İstanbul'a geldi. Geminin yolcu indirmesi yasaklandı.
    Ayrıca bakınız: Struma Olayı
11. 1948 - TBMM'de Sivas Kongresi'ne seçilen Temsil Heyeti üyeleriyle, TBMM'nin birinci döneminde bulunan üyelere, vatan-ı hizmet tertibinden aylık bağlanması hakkında kanun kabul edildi.
12. 1948 - Fransa, ilk nükleer reaktörün kuruluş çalışmalarına başladı.
13. 1949 - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)'nun İstanbul Bürosu açıldı.
14. 1953 - Eleştirmen Fethi Naci, bu adını ilk kez Kaynak dergisinde Orhan Kemal'in bir öyküsünü eleştiren Kurtuluş Yolu adlı bir yazıda kullandı.
15. 1954 - Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) kuruldu.
16. 1957 - Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Yunanistan'ın Kıbrıs tezini reddetti.
17. 1958 - Adalet Bakanı Esat Budakoğlu, 4 yıl içinde basın suçundan 238 gazetecinin mahkûm olduğunu açıkladı.
18. 1960 - Erzurum'da radyo istasyonu açıldı.
19. 1960 - I. Baudouin, Kraliçe Fabiola adını alan Fabiola de Mora y Aragón ile evlendi. Evlilik töreni Brüksel'deki Saint-Michel-et-Gudule katedralinde yapıldı ve Belçika'da ilk kez olmak üzere televizyonda yayınlandı.
20. 1970 - Sovyet uzay sondası Venera 7, Venüs gezegenine ulaştı ve etrafında 23 dakika dolanarak Dünya'ya bilgi gönderdi.
21. 1970 - Polonya'da işçiler ayaklandı.
22. 1972 - Yaşar Kemal, pasaport verilmediği için uluslararası bir toplantıya gidemedi. Tepkiler üzerine, yazara 15 gün sonra pasaport verildi.
23. 1986 - Olimpiyat şampiyonu halterci Naim Süleymanoğlu, Türk vatandaşı oldu.
24. 1987 - Cumhuriyet tarihinde dolar, resmen ilk kez dört haneli rakama ulaştı. Merkez Bankası Amerikan Dolarının satış kurunu 1.300 liraya yükseltti.
25. 1989 - Romanya'da, Devlet Başkanı Nicolay Çavuşesku'nun devrilmesine kadar gidecek olan halk ayaklanması başladı.
26. 1990 - Kırgızistan bağımsızlığını ilan etti.
27. 1995 - Avrupa Adalet Divanı, Jean-Marc Bosman'ın başvurusu üzerine futbolcuların sözleşmeleri ile ilgili Bosman kuralları olarak anılan kararını açıkladı.
28. 1996 - Türkiye tarihinin o güne kadarki en büyük ikramiyesi bir Sayısal Loto talihlisine çıktı: 211 milyar lira.
29. 1997 - Türkiye ile Rusya arasında Mavi Akım projesini içeren anlaşma imzalandı.
30. 2000 - Bitlis'in Tatvan ilçesi yakınında 6. Zırhlı Tugay Komutanlığına ait askeri helikopter düştü. Kazada 2 asker öldü, 5 asker yaralandı.
31. 2000 - Afyonkarahisar ve çevresinde büyüklüğü 5,8 olan depremde 6 kişi öldü, 42 kişi yaralandı.
32. 2000 - Çernobil reaktör kazasının ardından, Nükleer Santralin çalışması durduruldu.
33. 2017 - Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro hattı olan İstanbul'daki M5 (Üsküdar - Çekmeköy) Metro Hattının ilk etabı olan Üsküdar - Yamanevler etabı hizmete açıldı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 15 Aralık tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 37 - Neron, Roma imparatoru (ö. 68)
2. 130 - Lucius Verus, Roma imparatoru (ö. 169)
3. 1242 - Prens Munetaka, Kamakura şogunluğunun altıncı şogunu (ö. 1274)
4. 1533 - XIV. Eric, İsveç kralı (ö. 1577)
5. 1789 - Carlos Soublette, Venezuela Devlet Başkanı (ö. 1870)
6. 1824 - Juliusz Kossak, Leh tarihi ressam ve çizim ustası (ö. 1899)
7. 1832 - Alexandre Gustave Eiffel, Fransız inşaat mühendisi ve mimar (Eiffel Kulesi'nin yaratıcısı) (ö. 1923)
8. 1852 - Henri Becquerel, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1908)
9. 1859 - Ludwik Lejzer Zamenhof, Polonyalı göz doktoru, filolog ve dünyada en çok kullanılan yapay dil olan Esperanto'nun yaratıcısı (ö. 1917)
10. 1861 - Pehr Evind Svinhufvud, Finlandiya Devlet Başkanı (ö. 1944)
11. 1882 - Fernando Tambroni, İtalyan politikacı ve İtalya başbakanı (ö. 1963)
12. 1907 - Oscar Niemeyer, Brezilyalı mimar (ö. 2012)
13. 1909 - Settar Behlulzade, Azeri ressam (ö. 1974)
14. 1912 - Raşid Necmettinov, Sovyet satranç oyuncusu (ö. 1974)
15. 1913 - Roger Gaudry, Kanadalı bilim insanı (ö. 2001)
16. 1915 - Isabel Crook, Kanadalı-İngiliz antropolog ve akademisyen (ö. 2023)
17. 1916 - Maurice Wilkins, Yeni Zelandalı fizikçi ve moleküler biyolog (DNA'nın yapısını bulan bilim adamlarından ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi) (ö. 2004)
18. 1916 - Orhon Murat Arıburnu, Türk şair, sinema ve tiyatro yönetmeni, yapımcı ve oyuncu (ö. 1989)
19. 1920 - Ahmet Tarık Tekçe, Türk sinema oyuncusu (ö. 1964)
20. 1924 - Ruhi Sarıalp, Türk atlet (ö. 2001)
21. 1934 - Abdullahi Yusuf Ahmed, Somalili siyasetçi ve 6. Devlet Başkanı (ö. 2012)
22. 1942 - Uğur Kıvılcım, Türk oyuncu (ö. 2018)
23. 1943 - Lucien den Arend, Hollandalı heykeltıraş
24. 1949 - Don Johnson, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve müzisyen
25. 1958 - Ronald Gamarra, Perulu avukat
26. 1971 - Necati Şaşmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu
27. 1976 - Tuğba Altıntop, Türk model, oyuncu ve şarkıcı
28. 1977 - Mehmet Aurelio, Brezilya asıllı Türk futbolcu
29. 1979 - Adam Brody, Amerikalı oyuncu
30. 1980 - Alexandra Stevenson, Amerikalı tenisçi
31. 1981 - Najoua Belyzel, Fransız şarkıcı
32. 1982 - Matias Emilio Delgado, Arjantinli futbolcu
33. 1984 - Lukáš Bajer, Çek futbolcu
34. 1984 - Véronique Mang, Fransız atlet
35. 1985 - Aynur Aydın, Türk şarkıcı
36. 1985 - Emre Kaya, Türk şarkıcı, söz yazarı ve besteci
37. 1986 - Kim Junsu, Güney Koreli şarkıcı, söz yazarı ve sahne aktörü
38. 1986 - Keylor Navas, Kosta Rikalı kaleci
39. 1988 - Steven Nzonzi, Kongo asıllı Fransız millî futbolcu
40. 1989 - Nichole Bloom, Amerikalı oyuncu
41. 1992 - Jesse Lingard, İngiliz millî futbolcu
42. 1992 - Alex Telles, Brezilyalı futbolcu
43. 1995 - Jahlil Okafor, Amerikalı profesyonel basketbolcu
44. 1996 - Jenifer Brening, Alman şarkıcı
45. 1996 - Oleksandr Zinchenko, Ukraynalı futbolcu
46. 1997 - Mizgin Morkoyun, Türk bocce oyuncusu
47. 1997 - Stefania LaVie Owen, Yeni Zelandalı-Amerikalı aktris

Ölümler

Bu yazımızda 15 Aralık tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1025 - II. Basileios, 960'tan 15 Aralık 1025'e kadar Bizans imparatoru (d. 958)
2. 1574 - II. Selim, Osmanlı İmparatorluğu'nun 11. padişahı ve 90. İslâm halîfesi (d. 1524)
3. 1675 - Johannes Vermeer (ya da Jan Vermeer), Hollandalı ressam (d. 1632)
4. 1857 - George Cayley, İngiliz mühendis, mucit ve havacı (d. 1773)
5. 1890 - Oturan Boğa (Yerli dilinde: Tatanka Iyotake), ABD ordularına karşı savaşan son Yerli kabile şefi (d. 1831)
6. 1909 - Francisco Tarréga, İspanyol gitarist ve besteci (d. 1852)
7. 1925 - Süleyman Sırrı Aral, Türk siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk iki ve 4. Hükûmetlerinde Nafia Vekili (Bayındırlık Bakanı) (d. 1874)
8. 1938 - George R. Lawrence, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1868)
9. 1941 - Leon Sperling, Polonyalı sporcu (d. 1900)
10. 1942 - Faik Bey Konitza, Arnavut yazar, devlet adamı (d. 1875)
11. 1943 - Fats Waller, Amerikalı caz piyanisti, orgcu, besteci, şarkıcı ve komedi şovmeni (d. 1904)
12. 1944 - Glenn Miller, Amerikalı caz müzisyeni (d. 1904)
13. 1947 - Arthur Machen, Galli yazar (d. 1863)
14. 1958 - Wolfgang Pauli, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1900)
15. 1961 - Yusuf Memmedaliyev, Sovyet-Azeri kimyacı (d. 1905)
16. 1962 - Charles Laughton, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1899)
17. 1965 - Sinan Tekelioğlu, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1889)
18. 1966 - Walt Disney, Amerikalı çizgi film animatörü ve film yapımcısı (d. 1901)
19. 1974 - Anatole Litvak, Yahudi asıllı Ukraynalı film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1902)
20. 1984 - Jan Peerce, Amerikalı tenor (d. 1904)
21. 1985 - Seewoosagur Ramgoolam, Mauritiuslu siyasetçi (d. 1900)
22. 1988 - Hüseyin Kutman, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1930)
23. 1989 - Ali Şen, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1918),
24. 1991 - Vasili Zaytsev, Sovyet keskin nişancı (d. 1915)
25. 1992 - Adnan Öztrak, Türk bürokrat (TRT'nin kurucularından ve ilk Genel Müdürü (d. 1915)
26. 2004 - Şükran Kurdakul, Türk şair ve yazar (d. 1927)
27. 2006 - Clay Regazzoni, İsviçreli otomobil yarışı pilotu (d. 1939)
28. 2007 - Feridun Akozan, Türk mimar, akademisyen ve yazar (d. 1914)
29. 2010 - Blake Edwards, Amerikalı yönetmen (d. 1922)
30. 2010 - Nijat Özön, Türk dil bilimci, sinema tarihçisi ve çevirmen (d. 1927)
31. 2011 - Sönmez Atasoy, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1944)
32. 2011 - Christopher Hitchens, İngiliz yazar, gazeteci, köşe yazarı ve aktivist (d. 1949)
33. 2012 - Olga Zubarry, Arjantinli aktris (d. 1929)
34. 2013 - Joan Fontaine, İngiliz sinema oyuncusu (d. 1917)
35. 2015 - Licio Gelli, İtalyan finansçı, mason ve suç örgütü lideri (d. 1919)
36. 2016 - Beki İkela Erikli, Yahudi asıllı Türk yazar ve biyo enerji uzmanı (d. 1968)
37. 2016 - Craig Sager, Amerikalı spor yayıncısı (d. 1951)
38. 2016 - Muhammed Zevvari, Tunuslu uçak mühendisi (d. 1967)
39. 2017 - A. B. M. Mohiuddin Chowdhury, Bangladeşli siyasetçi (d. 1944)
40. 2017 - Darlanne Fluegel, Amerikalı oyuncu ve manken (d. 1953)
41. 2017 - Michiru Shimada, Japon senarist (d. 1959)
42. 2017 - Ali Tekintüre, Türk müzisyen, söz yazarı ve şair (d. 1953)
43. 2018 - Philippe Moureaux, Belçikalı siyasetçi ve eğitimci (d. 1939)
44. 2018 - Guy Rétoré, Fransız tiyatro ve film yönetmeni (d. 1924)
45. 2018 - Girma Wolde-Giorgis, Etiyopyalı siyasetçi (d. 1924)
46. 2019 - Nicky Henson, İngiliz oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1945)
47. 2020 - Caroline Cellier, Fransız oyuncu (d. 1945)
48. 2020 - Jorge García, Eski İspanyol profesyonel futbolcu (d. 1957)
49. 2020 - Zoltan Sabo, Eski Macar futbolcu (d. 1972)