Tarihte Bugün: 17 Aralıkta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar
 

17 Aralık tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 17 Aralıkta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1399 - Avrupa'ya Moğol istilası başladı.
2. 1586 - Japonya'nın 107. İmparatoru Go-Yōzei, tahta çıktı.
3. 1637 - Japonya'da, Shimabara isyanları başladı.
4. 1777 - Fransa, ABD'yi ilk tanıyan devlet oldu.
5. 1790 - Meksika'da, Azteklere ait "Aztek takvimi" bulundu.
6. 1865 - Franz Schubert'in, Bitmemiş Senfonisi ilk kez seslendirildi.
7. 1903 - Wright Kardeşler, benzin motorlu uçakları Wright Flyer ile Kitty Hawk'ta (Kuzey Karolina) ilk uçuşu gerçekleştirdi: uçuş mesafesi 37 m, uçuş süresi 12 saniye.
8. 1905 - 1905 Moskova Ayaklanması bastırıldı. Çarlık Orduları 10 gün süren isyan boyunca binlerce kişiyi katletti.
9. 1908 - İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihat ve Terakki Fırkası adını aldı.
10. 1908 - II. Meşrutiyet'in ilanından sonraki seçilen yeni Osmanlı Meclis-i Mebusanı ilk toplantısını yaptı.
11. 1917 - Tunceli'nin Pülümür ilçesi, Rus işgalinden kurtuldu.
12. 1918 - Fransız askerleri, denizden Mersin'e çıkarma yapmaya başladı. Mersin, Tarsus, Adana, Ceyhan, Misis ve Toprakkale işgal edildi.
13. 1919 - Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu.
14. 1925 - Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında tarafsızlık antlaşması imzalandı.
15. 1926 - Uşak Şeker Fabrikası açıldı.
16. 1928 - Afganistan'da Kral Emanullah Han'a karşı ayaklanma başladı.
17. 1934 - Kasım 1934 tarihli Kanun'la Kemal öz adlı Cumhurbaşkanına verilen "Atatürk" soyadının veya bunun başına ve sonuna söz konarak yapılan adların hiçbir kimse tarafından öz ve soyadı olarak alınamayacağına dair Kanun, TBMM'de kabul edildi.
18. 1935 - Douglas DC-3 tipi uçağın ilk uçuşu.
19. 1936 - Ankara'da 19 Mayıs Stadyumu, Başbakan İsmet İnönü'nün söylevi ile açıldı.
20. 1941 - Almanlar Sivastopol'u kuşattılar.
21. 1941 - İsmet İnönü Hûkümeti, yeni yıldan itibaren ekmeğin karneyle dağıtılacağını açıkladı.
22. 1961 - Niteroi'de (Brezilya) bir sirkte çıkan yangında 323 kişi öldü.
23. 1965 - BM, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale edemeyeceğine ilişkin karar aldı. Türkiye bu kararı reddetti.
24. 1965 - Türkiye Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF) kuruldu.
25. 1967 - Avustralya Başbakanı Harold Holt, Portsea (Victoria) yakınlarında yüzerken kayboldu.
26. 1969 - ABD Hava Kuvvetleri, yaptıkları UFO araştırmaları sonucunda dünyadışı bir uzay gemisine ilişkin kanıta rastlamadıklarını açıkladı.
27. 1969 - SALT-I görüşmeleri başladı.
28. 1971 - 3. Haliç Köprüsü'nün temeli atıldı.
29. 1973 - Amerikan Psikiyatri Birliği, DSM'den eşcinselliği listesinden çıkararak yönelimin bir hastalık olmadığını belirtti.
30. 1979 - Nâzım Hikmet’in eseri olan ve koreografisi Arif Melikov tarafından yapılan Ferhat ile Şirin balesi, TRT'nin Sanat Dünyası adlı programından çıkarıldı.
31. 1980 - İstanbul Şehir Tiyatroları'nda çalışmaları sakıncalı görülen 38 sanatçının işine son verildi. İşine son verilen sanatçılar arasında Başar Sabuncu, Ali Taygun, Mustafa Alabora, Erdal Özyağcılar, Orhan Alkaya, Beklan Algan da bulunuyordu.
32. 1980 - Türkiye'nin Sidney Başkonsolosu Şarık Arıyak ve koruma polisi Enver Sever silahlı saldırı sonucu öldü. Saldırıyı ASALA örgütü üstlendi.
33. 1981 - Kızıl Tugaylar örgütü, İtalya'daki en yüksek rütbeli NATO askeri olan General James Dozier'i kaçırdı.
34. 1981 - Polonya'da polis gösteri yapan işçilerin üzerine ateş açtı: 7 işçi öldü.
35. 1982 - Çin'deki gezisini tamamladıktan sonra Endonezya'ya geçen Cumhurbaşkanı Kenan Evren, burada Devlet Başkanı Suharto tarafından 21 pare top atışı ve büyük bir askerî törenle karşılandı.
36. 1983 - Madrid'de bir gece kulübünde çıkan yangında 82 kişi öldü.
37. 1983 - Erdal İnönü, yeniden SODEP genel başkanlığına seçildi.
38. 1984 - YÖK, öğretim üyeleri ve öğrenciler hakkında "bilgi fişi" tutulmasını istedi.
39. 1989 - Ankara'da ilk ve orta dereceli okullar hava kirliliği nedeniyle tatil edildi.
40. 1989 - Brezilya'da 25 yıl sonra ilk seçimler yapıldı.
41. 1989 - Amerikan animasyon televizyon durum komedisi Simpsonlar, yarım saatlik altın saatler şovu olarak FOX'ta yayınlanmaya başlandı.
42. 1991 - Türkiye'de ilk futbol cinayeti, Galatasaray (futbol takımı)GS-BJK maçı sonrası gerçekleşti.
43. 1994 - Yeni Yüzyıl gazetesi yayın hayatına başladı.
44. 1995 - Ganalı Kofi Annan, BM Genel Sekreteri oldu.
45. 1996 - Sedat Bucak'ın otomobilinde bulunan silahların Emniyet Müdürlüğü'ne ait olduğu belirlendi.
46. 1997 - Fazilet Partisi, İsmail Alptekin Başkanlığında kuruldu.
47. 1997 - Ukrayna'dan kalkan bir yolcu uçağı, Katerini (Yunanistan) yakınlarında dağa çarparak düştü: 70 kişi öldü.
48. 1998 - Safranbolu, kültürel varlık olarak Dünya Miras Listesi'ne alındı.
49. 2002 - Londra'da toplanan Iraklı rejim muhalifleri, Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2 yılı aşmayacak bir sürede demokratik ve federal bir Irak'ın kurulması, serbest seçimlerin yapılması ve anayasanın hazırlanması üzerinde anlaşmaya vardılar.
50. 2002 - Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Parlamentosu, Bosna-Hersek'te 43 ay süren savaşa son veren Dayton Barış Anlaşması'nı yedi yıl sonra onayladı.
51. 2002 - ABD Başkanı George W. Bush, balistik füzelere karşı savunma amacıyla geliştirilen ve füze kalkanı olarak bilinen savunma sisteminin konuşlandırılması talimatını verdi.
52. 2004 - Irak'ın Musul kenti yakınlarında uğradıkları silahlı saldırı sonucu, 5 Türk güvenlik görevlisi öldü.
53. 2004 - AB, Türkiye ile 3 Ekim 2005'te müzakerelere başlama kararı aldı.
54. 2010 - Google, insan vücudunun tamamının haritasını çıkaran yeni bir ağ tarayıcısı geliştirdi. İsmini Google Body olarak belirledi.
55. 2013 - Türkiye'de 4 Bakan, çeşitli düzeyde bürokrat ve iş adamlarının şüphelileri olduğu yolsuzluk, rüşvet ve kaçakçılık operasyonları başladı.
56. 2016 - Türkiye'nin Kayseri ilinde patlama oldu. (2016 Kayseri saldırısı)
57. 2020 - Türkiye Değişim Partisi, Mustafa Sarıgül tarafından kuruldu.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 17 Aralık tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1267 - Go-Uda, Japonya'nın 91. İmparatoru (ö. 1324)
2. 1493 - Paracelsus, İsviçreli hekim, simyager, botanikçi ve astrolog (ö. 1541)
3. 1619 - Prens Rupert, Alman asıllı devlet adamı, asker, amiral, bilim insanı, sporcu, koloni valisi ve amatör sanatçı (ö. 1682)
4. 1706 - Émilie du Châtelet, Fransız matematikçi, fizikçi ve yazar (ö. 1749)
5. 1734 - I. Maria, 1777-1816 yılları arasında Portekiz'in 1815-1816 yılları arasında Brezilya'nın Kraliçeliğini yapmış hükümdar (ö. 1816)
6. 1749 - Domenico Cimerosa, İtalyan asıllı besteci (ö. 1801)
7. 1770 - Ludwig Van Beethoven, Alman besteci (ö. 1827)
8. 1778 - Sir Humphry Davy, İngiliz kimyacı ve fizikçi (ö. 1829)
9. 1797 - Joseph Henry, Amerikalı fizikçi (ö. 1878)
10. 1842 - Sophus Lie, Norveçli matematikçi (ö. 1899)
11. 1864 - Felix Körling, İsveçli bestecisi (ö. 1937)
12. 1874 - William Lyon Mackenzie King, Kanadalı siyasetçi (ö. 1950)
13. 1887 - Josef Lada, Çek ressam, karikatürist ve yazar (ö. 1957)
14. 1893 - Erwin Piscator, Alman tiyatro yönetmeni, yazar ve yapımcı (ö. 1966)
15. 1894 - Wim Schermerhorn, Hollandalı politikacı (ö. 1977)
16. 1896 - Anastasiya Platonovna Zuyeva, Sovyet oyuncu (ö. 1986)
17. 1897 - Hasan Âli Yücel, Türk öğretmen, eski Millî Eğitim Bakanı ve Köy Enstitüleri'nin kurucusu (ö. 1961)
18. 1905 - Simo Häyhä, Fin askeri (ö. 2002)
19. 1908 - Willard Libby, Amerikalı fiziksel kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1980)
20. 1912 - Edward Short, İngiliz siyasetçi (ö. 2012)
21. 1920 - Kenneth E. Iverson, Kanadalı bilgisayar bilimcisi (ö. 2004)
22. 1930 - Armin Müller-Stahl, Akademi Ödüllü Alman sinema oyuncusu
23. 1930 - Safa Önal, Türk senarist, yönetmen ve yazar (ö. 2023)
24. 1934 - Irving Petlin, Amerikalı sanatçı ve ressam (ö. 2018)
25. 1936 - Franciscus (Jorge Mario Bergoglio), Papa
26. 1936 - Tuncer Necmioğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, senarist ve tiyatro eleştirmeni (ö. 2006)
27. 1937 - Art Neville, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve orgcu (ö. 2019)
28. 1937 - John Kennedy Toole, Amerikalı yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1969)
29. 1941 - Fritz Moen, Norveçli mahkum (ö. 2005)
30. 1942 - Muhammed Buhari, Nijerya devlet başkanı olan ve Nijerya Ordusundan emekli tümgeneral
31. 1944 - İlhan Erdost, Türk yayımcı (ö. 1980)
32. 1944 - Bernard Hill, İngiliz aktör
33. 1946 - Eugene Levy, Kanadalı oyuncu, televizyon yönetmeni, yapımcısı ve yazar
34. 1946 - Rıza Silahlıpoda, Türk müzisyen
35. 1947 - Wes Studi, Amerikan Yerlisi dizi ve sinema oyuncusu
36. 1948 - Kemal Kılıçdaroğlu, Türk siyasetçi
37. 1949 - Sotiris Kaiafas, Kıbrıslı millî futbolcu
38. 1951 - Ken Hitchcock, Kanadalı buz hokeyi koçu
39. 1951 - Tatyana Kazankina, Rus sportçu
40. 1956 - Itır Esen, Türk sinema sanatçısı
41. 1956 - Peter Farrelly, Amerikalı film yönetmeni, senarist, yapımcı ve yazar
42. 1958 - Mine Koşan, Türk ses sanatçısı
43. 1958 - Roberto Tozzi, İtalyan atlet
44. 1961 - Ersun Yanal, Türk futbolcu ve teknik direktör
45. 1965 - Ali Çatalbaş, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
46. 1968 - Claudio Suárez, Meksikalı millî futbolcu
47. 1969 - Laurie Holden, Amerikalı oyuncu
48. 1971 - Claire Forlani, İtalyan asıllı İngiliz aktris
49. 1973 - Martha Érika Alonso, Meksikalı siyasetçi ve bürokrat (ö. 2018)
50. 1973 - Rian Johnson, Amerikalı yazar ve yönetmen
51. 1973 - Paula Radcliffe, İngiliz atlet
52. 1973 - Hasan Vural, Alman asıllı Türk millî futbolcu
53. 1974 - Sarah Paulson, Amerikalı oyuncu
54. 1974 - Giovanni Ribisi Amerikalı aktör
55. 1975 - Oktay Derelioğlu, Türk futbolcu
56. 1975 - Eugene, Amerikalı profesyonel güreşçi
57. 1975 - Milla Jovovich, Ukraynalı model ve artist
58. 1976 - Edward Aguilera, İspanyol şarkıcı
59. 1976 - Patrick Müller, İsviçreli eski millî futbolcu
60. 1977 - Katheryn Winnick, Kanadalı film ve televizyon oyuncusu
61. 1978 - Manny Pacquiao, Filipinli profesyonel eski boksör
62. 1979 - Aleksandar Radenković, Alman oyuncu
63. 1981 - Tolgahan Sayışman, Türk model ve oyuncu
64. 1981 - Tim Wiese, Alman kaleci
65. 1982 - Stephane Lasme, Gabonlu profesyonel basketbolcu
66. 1982 - Onur Özsu, Türk şarkıcı ve müzisyen
67. 1983 - Paolino Bertaccini, Belçikalı futbolcu
68. 1984 - Mikky Ekko, Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı ve müzik yapımcısı
69. 1986 - Emma Bell, Amerikalı oyuncu
70. 1987 - Marina Arzamasava, Beyaz Rus atlet
71. 1987 - Chelsea Manning, WikiLeaks web sitesine gizli belgeler verdiği şüphesiyle Mayıs 2010'da Irak'ta tutuklanan Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri askeri
72. 1988 - Grethe Grünberg, Estonyalı buz patenci
73. 1991 - Jin Izumisawa, Japon futbolcu
74. 1992 - Andrew Nabbout, Avustralyalı futbolcu
75. 1993 - Ali Berke Sağır, Türk voleybolcu
76. 1996 - Yelizaveta Tuktamışeva, Rus buz patenci
77. 1998 - Martin Ødegaard, Norveçli millî futbolcu

Ölümler

Bu yazımızda 17 Aralık tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 535 - Ankan, Japonya'nın 27. İmparatoru
2. 1187 - VIII. Gregorius, 1187 yılında 21 Ekim ile 17 Aralık doneminde 2 aydan kısa bir süreyle Papası (d. 1100)
3. 1273 - Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, mutasavvıf ve şair (d. 1207)
4. 1645 - Nur Cihan, Babür İmparatoru Cihangir'in eşi (d. 1577)
5. 1763 - Frederick Christian, Saksonya Elektörlüğü Prensi (d. 1722)
6. 1830 - Simón Bolívar, Güney Amerika bağımsızlık savaşı önderi (d. 1783)
7. 1833 - Kaspar Hauser, Almanya'da esrarengiz bir şekilde ortaya çıkışı ve hayatıyla çeşitli efsanelere konu olan genç (d. 1812)
8. 1847 - Marie Louise, 1814'ten ölümüne kadar Parma düşesi olarak taç giyen Avusturyalı arşidüşes (d. 1791)
9. 1898 - Hermann Wilhelm Vogel, Alman fotokimyacı ve fotoğrafçı (d. 1834)
10. 1907 - William Thomson (Lord Kelvin), İngiliz fizikçi (d. 1824)
11. 1909 - II. Léopold (Belçika Kralı), Belçika Kralı (d. 1835)
12. 1905 - Aleksey Uhtomski, Rus devrimci ve Sosyalist Devrimci Parti önderlerinden (d. 1875)
13. 1907 - William Thomson, İskoçyalı fizikçi (d. 1824)
14. 1909 - II. Leopold, 1865'ten 1909'a kadar Belçika Kralı (d. 1835)
15. 1917 - Elizabeth Garrett Anderson, İngiliz hekim ve kadın hakları savunucusu (d. 1836)
16. 1933 - Thupten Gyatso, Tibet'in dini önderi 13. Dalay Lama (d. 1876)
17. 1935 - Juan Vicente Gómez, Venezuela diktatörü (1908-1935 arasında) (d. 1864)
18. 1947 - Johannes Nicolaus Brønsted, Danimarkalı fiziksel kimyacı (d. 1879)
19. 1962 - Thomas Mitchell, Amerikalı aktör ve yazar (d. 1892)
20. 1964 - Victor Franz Hess, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1883)
21. 1965 - María Teresa Vera, Kübalı şarkıcı, gitarist ve besteci (d. 1895)
22. 1966 - Bronislovas Paukštys, Litvanyalı Katolik rahip (d. 1897)
23. 1969 - Hadi Hün, Türk tiyatrocu (d. 1907)
24. 1972 - Muzaffer Alankuş, Türk asker ve siyasetçi (d. 1898)
25. 1980 - Oskar Kummetz, Nazi Almanyası'nda asker (d. 1891)
26. 1981 - Cemal Tural, Türk asker ve eski Genelkurmay Başkanı (d. 1905)
27. 1987 - Marguerite Yourcenar, Belçikalı yazar (d. 1903)
28. 1995 - İsa Yusuf Alptekin, Uygur siyasetçi ve Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin Genel Sekreteri (d. 1901)
29. 2009 - Jennifer Jones, Amerikalı Oscar ödüllü oyuncu (d. 1919)
30. 2011 - Kim Jong-il, Kuzey Kore'nin eski ulusal lideri (d. 1941)
31. 2011 - Eva Ekvall, Venezuelalı manken ve yazar (d. 1983)
32. 2011 - Cesaria Evora, Yeşil Burunlu şarkıcı (d. 1941)
33. 2014 - Bilal Ercan, Türk halk müziği ve bağlama sanatçısı (d. 1962)
34. 2016 - Henry Heimlich, Amerikalı göğüs cerrahı ve tıp araştırmacısı (d. 1920)
35. 2016 - Gordon Hunt, Amerikalı seslerdirme sanatçısı, yönetmen ve oyuncu (d. 1929)
36. 2017 - Kjell Grede, İsveçli film yönetmeni ve senarist (d. 1936)
37. 2018 - Penny Marshall, Amerikalı komedyen, seslendirme sanatçısı, yapımcı, yönetmen ve oyuncu (d. 1943)
38. 2018 - Anca Pop, Rumen-Kanadalı şarkıcı-söz yazarı (d. 1984)
39. 2018 - Francis Roache, Amerikalı üst düzey kanun adamı ve siyasetçi (d. 1936)
40. 2020 - Jeremy Bulloch, İngiliz aktör (d. 1945)
41. 2020 - Pierre Buyoya, Burundili asker ve siyasetçi (d. 1949)
42. 2020 - Maciej Grubski, Polonyalı siyasetçi (d. 1968)