Tarihte Bugün: 5 Aralıkta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar
 

5 Aralık tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 5 Aralıkta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1360 - İlk frank, İngilizlerce esir alınan Fransa Kralı II. Jean'ın fidyesini ödemek üzere Compiègne'de basıldı. Ağırlığı 3.88 gramdı ve bir yüzünde haç diğer yüzünde ise ata binmiş II. Jean tasviri vardı.
2. 1492 - Kristof Kolomb, Hispanyola adasını keşfetti.
3. 1904 - Japonlar, Port Arthur’da Rus donanmasını yok etti.
4. 1920 - TBMM'de "Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Grubu" kuruldu; Mustafa Kemal Grup Başkanlığına seçildi.
5. 1927 - Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Vaşington Büyükelçisi, Ahmet Muhtar Mollaoğlu güven mektubunu sundu.
6. 1927 - Cumhuriyet döneminin ilk kâğıt paraları tedavüle çıkarıldı. 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 liralık olmak üzere 7 ayrı değerde çıkarılan banknotlar eski Türkçe ve Fransızca bastırıldı.
7. 1932 - Almanya doğumlu İsviçreli fizikçi, Albert Einstein Amerikan vizesi aldı.
8. 1933 - Birleşik Devletler'de 14 yıldır devam eden içki yasağı kalktı.
9. 1933 - Eskişehir Şeker Fabrikası açıldı.
10. 1934 - Türkiye'de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan kanun kabul edildi.
11. 1941 - Birleşik Krallık; Finlandiya, Macaristan ve Romanya'ya savaş ilan etti.
12. 1942 - Erbaa ve Niksar'da meydana gelen depremde 500 kişi öldü.
13. 1945 - Bermuda Şeytan Üçgeni'nde bir uçak kayboldu.
14. 1950 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Kore'deki askerlerin %10'unun öldüğünü açıkladı. Radyo Gazetesi'ne göre, 150 asker öldü, 150 kayıp, 200 ile 300 yaralı var.
15. 1951 - Uluslararası Göç Örgütü (IOM) kuruldu. İlk kuruluş adı "Geçici Hükümetlerarası Göçmen Komitesi" idi.
16. 1953 - Bektaşi Şeyhi Sırrı Baba, Bakanlar Kurulu kararıyla sınır dışı edildi.
17. 1957 - Sukarno, tüm Hollandalıları Endonezya'dan sınır dışı etti.
18. 1970 - İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'nda 2 öğrenci vuruldu.
19. 1978 - Sovyetler Birliği, Afganistan ile 20 yıllık dostluk anlaşması imzaladı.
20. 1981 - Türkiye millî basketbol takımı, Sofya'da Yunanistan'ı 93-80 yenerek Balkan Şampiyonu oldu.
21. 1986 - Pınar Kür'ün "Bitmeyen Aşk" adlı romanı "müstehcenlik" gerekçesiyle toplatıldı.
22. 1987 - Türkiye İşçi Partisi (TİP) genel Sekreteri Nihat Sargın ve Türkiye Komünist Partisi (TKP) Genel Sekreteri Nabi Yağcı (Haydar Kutlu) tutuklandı.
23. 1987 - Cibali Tütün Fabrikası yandı.
24. 1989 - TGV Atlantique, 482,4 km/h sürate erişerek demir yolu hız rekorunu kırdı.
25. 1995 - MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş, "Cumhuriyetimizin ilk dönemlerinde olduğu gibi ezan Türkçe okunsun" diyen eski Devlet Güvenlik Mahkemesi başsavcısı Nusret Demiral'ın istifasını istedi.
26. 2002 - Oslo'da yapılan barış görüşmelerinde Sri Lanka'da 19 yıl süren savaştan sonra Tamil gerillaları ile Hükûmet arasında federal iktidar paylaşımı konusunda gelişme sağlandı.
27. 2003 - İntihar bombacıları güney Rusya'da bir trene saldırdılar: en az 46 kişi öldü.
28. 2003 - Türk Telekomünikasyon AŞ hızlı internet uygulaması ADSL'yi, kullanıma açtı.
29. 2016 - Türkiye'ye ait Göktürk-1 uydusu, Fransız Guyanası'ndan fırlatıldı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 5 Aralık tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1443 - II. Julius, 1503-1513 yılları arasında görev almış olan Papa (ö. 1513)
2. 1479 - Ayşe Hafsa Sultan, ilk Valide Sultan (ö. 1534)
3. 1537 - Ashikaga Yoshiaki, Ashikaga şogunluğunun 15. ve son şogunu (ö. 1597)
4. 1782 - Martin Van Buren, ABD'nin 8. Başkanı (ö. 1862)
5. 1803 - Fyodor İvanoviç, Rus şair ve diplomat (ö. 1873)
6. 1830 - Christina Rossetti, İngiliz şair (ö. 1894)
7. 1839 - George Armstrong Custer, Amerikalı asker ve süvari komutanı (ö. 1876)
8. 1859 - John Jellicoe, Kraliyet Donanması subayı (ö. 1935)
9. 1861 - Konstantin Korovin, Rus Empresyonist ressam (ö. 1939)
10. 1863 - Paul Painlevé, Fransız siyasetçi ve matematikçi (ö. 1933)
11. 1867 - Józef Piłsudski, İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı (1918-1922) (ö. 1935)
12. 1868 - Arnold Sommerfeld, Alman fizikçi (ö. 1951)
13. 1870 - Vítězslav Novák, Çek besteci ve pedagog (ö. 1949)
14. 1879 - Clyde Vernon Cessna, Amerikalı uçak üreticisi (ö. 1954)
15. 1890 - Fritz Lang, Avusturyalı yönetmen (Metropolis filminin yaratıcısı) (ö. 1976)
16. 1894 - Charles Robberts Swart, Güney Afrikalı hukukçu ve siyasetçi (ö. 1982)
17. 1896 - Carl Ferdinand Cori, Çek biyokimyager ve farmakolog (ö. 1984)
18. 1897 - Gershom Scholem, Almanya doğumlu İsrailli filozof ve tarihçi (ö. 1982)
19. 1898 - Grace Moore, Amerikalı opera soprano ve müzikal tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1947)
20. 1901 - Walt Disney, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1966)
21. 1901 - Werner Heisenberg, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1976)
22. 1902 - Vasfi Rıza Zobu, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1992)
23. 1903 - Cecil Frank Powell, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1969)
24. 1903 - Johannes Heesters, Hollandalı oyuncu, şarkıcı ve komedyen (ö. 2011)
25. 1905 - Otto Preminger, Avusturya asıllı Amerikalı film yönetmeni (ö. 1986)
26. 1907 - Lin Biao, Çinli asker ve siyaset adamı (ö. 1971)
27. 1911 - Władysław Szpilman, Polonyalı piyanist (ö. 2000)
28. 1912 - Sonny Boy Williamson II, Amerikalı şarkıcı ve besteci (ö. 1965)
29. 1920 - Muhsin Batur, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1999)
30. 1925 - Anastasio Somoza Debayle, Nikaragua Devlet Başkanı (ö. 1980)
31. 1927 - Bhumibol Adulyadej, Tayland Kralı (ö. 2016)
32. 1927 - Erich Probst, Avusturyalı futbolcu (ö. 1988)
33. 1932 - Sheldon Lee Glashow, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
34. 1935 - Bozkurt Kuruç, Türk tiyatro sanatçısı
35. 1938 - Heidi Schmid, Alman eskrimci
36. 1939 - Mehmet Akan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2006)
37. 1944 - Lucas Sideras, Yunan müzisyen
38. 1945 - Moşe Katsav, İsrail'in 8. Cumhurbaşkanı
39. 1946 - José Carreras, Katalan tenor
40. 1946 - Andy Kim, Lübnan asıllı Arap-Kanadalı pop şarkıcı ve besteci
41. 1947 - Bruce Golding, 2007-2011 yılları arası Jamaika Başbakanı olan Jamaikalı politikacı
42. 1954 - Gülşen Bubikoğlu, Türk sinema oyuncusu
43. 1955 - Koray Aydın, Türk siyasetçi
44. 1956 - Klaus Allofs, Alman eski futbolcu
45. 1962 - Nivek Ogre, Kanadalı müzisyen, performans sanatçısı ve aktör
46. 1962 - Fred Rutten, Hollandalı teknik direktör ve eski futbolcu
47. 1963 - Carrie Hamilton, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve yazar (ö. 2002)
48. 1966 - Demet Sağıroğlu, Türk müzisyen
49. 1966 - Patricia Kaas, Fransız şarkıcı ve oyuncu
50. 1968 - Margaret Cho, Kore asıllı Amerikalı komedyen, yapımcı, dublaj sanatçısı ve oyuncu
51. 1970 - Saba Tümer, Türk sunucu
52. 1975 - Paula Patton, Amerikalı oyuncu
53. 1975 - Ronnie O'Sullivan, İngiliz profesyonel snooker oyuncusu
54. 1976 - Amy Acker, Amerikan sinema ve dizi oyuncusu
55. 1978 - Neil Druckmann, İsrailli-Amerikalı video oyunu yazarı, yaratıcı yönetmeni ve programcısı
56. 1978 - Irina Tebenikhina, Rus voleybolcu
57. 1978 - Marcelo Zalayeta, Uruguaylı futbolcu
58. 1979 - Gareth McAuley, Kuzey İrlanda vatandaşı futbolcu
59. 1979 - Matteo Ferrari, İtalyan futbolcu
60. 1979 - Yvonne Englich, Alman kadın güreşçi (ö. 2018)
61. 1980 - Ibrahim Maalouf, Lübnan asıllı trompet virtüözü ve besteci
62. 1982 - Keri Hilson, Amerikalı R&B sanatçısı ve söz yazarı
63. 1985 - Frankie Muniz, Emmy ve Altın Küre ödülleri adaylıkları bulunan Amerikalı oyuncu
64. 1989 - Kwon Yuri, Güney Koreli şarkıcı ve aktris
65. 1991 - Jacopo Sala, İtalyan futbolcu
66. 1992 - Noelia Freire, İspanyol model
67. 1993 - Ross Barkley, İngiliz millî futbolcu
68. 1993 - Jessica May, Brezilyalı oyuncu
69. 1994 - Ondrej Duda, Slovak futbolcu
70. 1995 - Anthony Martial, Fransız millî futbolcu

Ölümler

Bu yazımızda 5 Aralık tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1560 - II. François, 10 Temmuz 1558 - 5 Aralık 1560 döneminde Fransa kralı (d. 1544)
2. 1791 - Wolfgang Amadeus Mozart, Avusturyalı besteci (d. 1756)
3. 1870 - Alexandre Dumas père, Fransız yazar (d. 1802)
4. 1891 - II. Pedro, Brezilya İmparatorluğu'nun ikinci ve son hükümdarı (d. 1825)
5. 1893 - Matsudaira Katamori, Japon daimyō (d. 1836)
6. 1911 - Valentin Serov, Rus ressam (d. 1865)
7. 1921 - Said Halim Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. 1864)
8. 1925 - Wladyslaw Reymont, Polonyalı yazar (d. 1867)
9. 1926 - Claude Monet, Fransız ressam (d. 1840)
10. 1930 - Musa Kazım Göksu, Türk siyasetçi (d. 1897)
11. 1934 - Ali Cenani, Türk siyasetçi (Osmanlı Meclis-i Mebûsanı'nda ve TBMM'de milletvekilliği yapan) (d. 1872)
12. 1945 - Suphi Nuri İleri, Türk gazeteci, iktisatçı ve profesör (d. 1887)
13. 1955 - Glenn L. Martin, Amerikalı havacılık öncüsü (d. 1886)
14. 1965 - Joseph Erlanger, Amerikalı fizyolog (d. 1874)
15. 1967 - Fazıl Ahmet Aykaç, Türk şair, öğretmen ve Milletvekili (d. 1884)
16. 1971 - Andrey Andreyev, Sovyet siyasetçi ve bakan (d. 1895)
17. 1977 - Aleksandr Vasilevski, Rus asker Sovyetler Birliği Mareşali (d. 1895)
18. 1983 - Robert Aldrich, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1918)
19. 1986 - Nezahat Tanyeri, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1917)
20. 1988 - Ağasadık Geraybeyli, Azeri sinemacı (d. 1897)
21. 2002 - Ne Win, Burmalı diktatör (d. 1910)
22. 2007 - Tankut Öktem, Türk heykeltıraş (d. 1940)
23. 2007 - Karlheinz Stockhausen, Alman klasik müzik ve opera bestecisi (d. 1928)
24. 2008 - II. Aleksi, Rusya Ortodoks Kilisesi Lideri (d. 1929)
25. 2008 - Nina Foch, Hollanda doğumlu Amerikalı aktris, eğitimci ve film yönetmeni (d. 1924)
26. 2008 - Beverly Garland, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
27. 2012 - Dave Brubeck, Amerikalı caz piyanisti ve bestecisi (d. 1920)
28. 2012 - Oscar Niemeyer, Brezilyalı mimar (d. 1907)
29. 2013 - Çetin Akcan, Türk tiyatro yönetmeni, oyuncu ve söz yazarı (d. 1949)
30. 2013 - Fikret Tartan, Türk tiyatro yönetmeni ve oyuncu (d. 1937)
31. 2013 - Nelson Mandela, Güney Afrikalı siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1918)
32. 2014 - Fabiola, Belçika'nın eski kraliçesi (d. 1928)
33. 2014 - Talât Sait Halman, Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen, diplomat ve siyasetçi (Türkiye'nin ilk Kültür Bakanı) (d. 1931)
34. 2016 - Adolf Burger, Slovak Yahudisi, tipograf ve anı yazarı (d. 1917)
35. 2016 - Petros Fyssoun, Yunan tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1933)
36. 2016 - Jayalalithaa, Hint-Tamil kadın politikacı ve oyuncu (d. 1948)
37. 2016 - Chonosuke Takagi, Japon judocu (d. 1948)
38. 2017 - I. Mihai, II. Dünya Savaşı sırasında Romanya Kralı (d. 1921)
39. 2018 - Alex Boraine, Güney Afrikalı politikacı (d. 1931)
40. 2018 - Thor Hansen, Norveçli profesyonel poker oyuncusu (d. 1947)
41. 2019 - Jon Comer, Amerikalı profesyonel ampute kaykay sporcusu (d. 1976)
42. 2020 - Peter Alliss, İngiliz eski profesyonel golfçü, televizyon sunucusu, yorumcu, yazar ve golf sahası tasarımcısı (d. 1931)
43. 2020 - Sherbaz Khan Mazari, Pakistanlı siyasetçi (d. 1930)
44. 2020 - Ildikó Pécsi, Macar aktris ve siyasetçi (d. 1940)
45. 2020 - Viktor Ponedelnik, Sovyet eski millî futbolcu (d. 1937)
46. 2020 - Theodore Ziolkowski, Alman dili ve edebiyatı ile karşılaştırmalı edebiyat uzmanı (d. 1932)
47. 2021 - Osman Arpacıoğlu, Türk futbolcu ve spor yazarı (d. 1947)
48. 2021 - Bob Dole, eski Amerikalı siyasetçi ve avukat (d. 1923)
49. 2021 - Aurelio Galfetti, İsviçreli mimar (d. 1936)
50. 2021 - Stevan Jelovac, Sırp profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1989)
51. 2021 - Jacques Tits, Belçika doğumlu Fransız matematikçi (d. 1930)
52. 2022 - Kirstie Alley, Amerikalı oyuncu ve Emmy Ödülü sahibi (d. 1951)
53. 2022 - Georges Caudron, Fransız aktör, sanat yönetmeni ve dublaj sanatçısı (d. 1952)
54. 2022 - Mária Kráľovičová, Slovak aktris (d. 1927)