Tarihte Bugün: 9 Eylül'de ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

9 Eylül'ün tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 9 Eylül'de kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. İzmir'in Kurtuluş Günü (1922)
   
   

Önemli Olaylar

9 Eylül tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 9 Eylül'de Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. MÖ 479 - Platea Muharebesi gerçekleşti.
2. 1141 - Katvan Muharebesi gerçekleşti.
3. 1543 - Mary Stuart, daha 9 yaşındayken taç giyerek İskoçya Kraliçesi oldu.
4. 1570 - Lefkoşa, Türkler tarafından fethedildi.
5. 1850 - Kaliforniya, 31. eyalet olarak ABD'ye kabul edildi.
6. 1892 - Jüpiter'in beşinci uydusu olan Amalthea bulundu.
7. 1914 - İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı Hükûmeti'nin kabul ettiği tüm kapitülasyonları reddetti.
8. 1922 - İzmir'in Kurtuluşu: Dumlupınar Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Yunan Ordusu'nu önüne katan Türk Ordusu işgal altında bulunan İzmir'e girdi.
9. 1923 - Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu.
10. 1940 - Macar Ordusu, 87 Rumeni ve 6 Yahudiyi Treznea Katliamı'nda öldürdü.
11. 1945 - Çin-Japon Savaşı (1937-1945) sona erdi.
12. 1948 - Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kuruluşunu ilan etti.
13. 1971 - Boğaziçi Üniversitesi'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
14. 1974 - 11. Altın Portakal Film Festivali'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Lütfi Ömer Akad'ın Düğün filmi aldı.
15. 1992 - İspanya, Katalonya bölgesinin özerkliğini tanıdı.
16. 1993 - İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.
17. 2001 - 12 Dev Adam, Türkiye'de düzenlenen Avrupa Şampiyonasında ikinci oldu.
18. 2011 - Dünya'nın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi ziyarete açıldı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 9 Eylül tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 214 - Aurelian, Roma İmparatoru (ö. 275)
2. 384 - Honorius, önce Roma İmparatoru sonra Batı Roma İmparatoru (ö. 423)
3. 1349 - III. Albert, Habsburg Hanedanı'nın üyesi, 1365'ten ölümüne kadar Avusturya dükü (ö. 1395)
4. 1466 - Ashikaga Yoshitane, Ashikaga şogunluğunun 10. şogunu (ö. 1523)
5. 1583 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (ö. 1643)
6. 1585 - Armand Jean du Plessis de Richelieu, Fransız din adamı, asilzade ve siyasetçi (ö. 1642)
7. 1737 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (ö. 1798)
8. 1778 - Clemens Brentano, Alman yazar (ö. 1842)
9. 1823 - Joseph Leidy, Amerikalı bilim insanı (ö. 1891)
10. 1828 - Lev Tolstoy, Rus yazar (ö. 1910)
11. 1855 - Houston Stewart Chamberlain, İngiliz yazar ve filozof (ö. 1927)
12. 1869 - Abdullah Cevdet, Osmanlı siyaset adamı ve düşünür, göz doktoru, şair ve tercüman (ö. 1932)
13. 1901 - Jürgen Wagner, Alman general (ö. 1947)
14. 1906 - Ali Hadi Bara, Türk heykeltıraş (ö. 1971)
15. 1908 - Cesare Pavese, İtalyan ozan ve romancı (ö. 1950)
16. 1909 - Arthur Jonath, Alman atlet (ö. 1963)
17. 1912 - Wilhelm Oxenius, Alman asker
18. 1913 - Tarık Levendoğlu, Türk sahne tasarımcısı, tiyatro yönetmeni, çevirmen ve fresk ressamı (ö. 1978)
19. 1919 - Gottfried Dienst, İsviçreli futbol hakemi (ö. 1998)
20. 1922
    • Bernard Bailyn, Amerikalı tarihçi, yazar ve profesör (ö. 2020)
    • Hans Dehmelt, Alman asıllı Amerikalı fizikçi (ö. 2017)
21. 1923 - Marcel Zanini, Türk-Fransız caz müzisyeni (ö. 2023)
22. 1924
    • Sylvia Miles, Amerikalı oyuncu
    • Russell M. Nelson, Amerikalı dini lider, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin şu anki başkanı ve peygamberi, 12 Havariler Kurulu'nun eski başkanı
23. 1925
    • Berni Alder, Almanya doğumlu Amerikalı fizikçi (ö. 2020)
    • Soňa Červená, Çek opera sanatçısı, aktris ve keman sanatçısı (ö. 2023)
24. 1926
    • Jan-Olaf Strandberg, İsveçli aktör
    • Erhard Eppler, Alman Sosyal Demokrat siyasetçi, eski bakan ve eğitimci (ö. 2019)
    • Yusuf el-Karadavi, Mısırlı din bilgini ve Dünya Müslüman Alimler Birliği başkanı (ö. 2022)
25. 1928 - Sol LeWitt, Amerikalı heykeltıraş ve ressam (ö. 2007)
26. 1929
    • Aleksey Maslennikov, Rus Sovyet tenor ve opera sanatçısı (ö. 2016)
    • Stu Phillips, Amerikalı besteci, şef ve plak yapımcısı
27. 1930
    • Gültekin Oransay, Türk müzikbilimci, tarih ve dil araştırmacısı
    • Frank Lucas, Amerikalı uyuşturucu baronu, gangster ve suç patronu
28. 1932 - Müşfik Kenter, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2012)
29. 1935
    • Demir Özlü, Türk öykü ve roman yazarı
    • Haim Topol, İsrailli tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2023)
30. 1936 - David Gold, İngiliz iş adamı ve yönetici (ö. 2023)
31. 1939
    • Alexandre Benmakhlouf, Fransız hukukçu
    • Sharon Ambrose, Amerikalı siyasetçi (ö. 2017)
    • Froilan Tenorio, Amerikalı siyasetçi ve bürokrat
32. 1940 - Cihangir Gaffari, İranlı aktör
33. 1941 - Dennis Ritchie, Amerikalı bilgisayar mühendisi (ö. 2011)
34. 1942
    • Ataman Yalgın, Türk büyükelçi (ö. 2021)
    • Ted Herold, Alman rock and roll şarkıcısı ve aktör (ö. 2021)
35. 1943
    • Başar Sabuncu, Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı, oyuncu (ö. 2015)
    • Frank Clark, İngiliz futbolcu ve teknik direktör
    • Hélène Vincent, Fransız oyuncu ve tiyatro yönetmeni
    • Art LaFleur, Amerikalı oyuncu (ö. 2021)
    • Madeline Kripke, dünyanın en büyük sözlük koleksiyonlarından birine sahip kitap koleksiyoncusu (ö. 2020)
36. 1944 - Álvaro Gil-Robles, İspanyol hukukçu ve siyasetçi
37. 1945 - Erbil Tuşalp, Türk gazeteci ve yazar
38. 1946
    • Pablo Alarcón, Arjantinli oyuncu
    • Adrian Smith, İngiliz istatikçi
39. 1947 - Emin Kansu, Türk doktor ve akademisyen
40. 1949 - John Curry, Olimpiyat ve Dünya Şampiyonu İngiliz buz patenci
41. 1951
    • Fikri Arkan, Türk ülkücü militan
    • Robert Desiderio, Amerikalı aktör (ö. 2021)
    • Ildikó Schwarczenberger, Macar eskrimci (ö. 2015)
42. 1952 - David A. Stewart, İngiliz müzisyen ve prodüktör
43. 1953
    • Janet Fielding, Avustralyalı oyuncu
    • Sami Dedeoğlu, Türk iş insanı ve siyasetçi
44. 1956 - Ayhan Kavas, Türk oyuncu
45. 1957 - Šefik Džaferović, Boşnak siyasetçi
46. 1958
    • Almasbei Kchach, Abhazyalı siyasetçi (ö. 2012)
    • Mrinal Haque, Bangladeşli heykeltıraş (ö. 2020)
47. 1959
    • Ruhsar Öcal, Türk opera solisti, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
    • Ali Buysaim, Birleşik Arap Emirlikli eski futbol hakemi
48. 1960
    • Nurullah Genç, Türk iktisatçı ve şair
    • Hugh Grant, İngiliz oyuncu ve film yapımcısı
    • Ruth Jacott, Hollandalı şarkıcı
    • Urmas Sisask, Eston besteci
49. 1961 - Faruk Çaturoğlu, Türk siyasetçi
50. 1962
    • Kaija Kärkinen, Fin şarkıcı
    • Renato Gaúcho, Brezilyalı eski futbolcu ve teknik direktör
51. 1963
    • Eymen Mansur, Mısırlı milli futbolcu
    • Roberto Donadoni, İtalyan teknik direktör ve eski millî futbolcu
52. 1964
    • Lance Acord, Amerikalı görüntü yönetmeni ve yapımcı
    • Aleksandar Hemon, Bosnalı yazar, gazeteci, denemeci ve eleştirmen
53. 1965
    • Cihat Levent, Türk millî basketbolcu, spor yöneticisi ve sivil toplum kuruluşu aktivisti
    • Yücel Savaş, Türk siyasetçi ve iş insanı
    • Erick Lonnis, Kosta Rikalı millî futbolcu
54. 1966 - Adam Sandler, Amerikalı oyuncu
55. 1967
    • Akshay Kumar, Hint-Punjablı oyuncu, yönetmen ve yapımcı
    • Akshay Kumar, Hint oyuncu
56. 1969
    • Rachel Hunter, Yeni Zelandalı manken, oyuncu ve reality Tv şov sunucusu
    • Özlem Zengin, Türk avukat ve siyasetçi
57. 1970
    • Tülay Günal, Türk oyuncu
    • Cüneyt Mete, Türk oyuncu
58. 1971 - Eric Stonestreet, Amerikalı aktör ve komedyen
59. 1972
    • Natasha Kaplinsky, İngiliz haber sunucusu
    • Xavier Pascual, İspanyol profesyonel basketbol antrenörü
    • George Perez, Amerikalı oyuncu
    • Goran Višnjić, Hırvat oyuncu
60. 1974 - Ece Uslu, sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu
61. 1975
    • İlker Kızmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu
    • Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve oyuncu
62. 1976
    • Emma de Caunes, Fransız oyuncu ve yönetmen
63. 1977
    • Fatih Tekke, Türk futbolcu ve teknik direktör
    • Ferzad Mecidi, İranlı milli futbolcu
64. 1978 - Arzu Şahin, Türk halk müziği sanatçısı
65. 1979
    • Nikki DeLoach, Amerikalı oyuncu ve performans şarkıcısı
    • Gökçe, Türk şarkıcı ve şarkı yazarı
66. 1980
    • Václav Drobný, Çek eski millî futbolcu (ö. 2012)
    • Michelle Williams, Amerikalı oyuncu
67. 1981 - Lyn, Güney Koreli R&B şarkıcısı
68. 1982
    • Isabelle Caro, Fransız manken ve oyuncu (ö. 2010)
    • Welissa De Souza Gonzaga, Brezilyalı voleybolcu
69. 1983 - Rodrigo Souto, Brezilyalı futbolcu
70. 1984
    • Brad Guzan, Amerikalı futbolcu
    • Mihalis Sifakis, Yunan eski millî futbolcu
71. 1985
    • Lior Eliyahu, İsrailli profesyonel basketbolcu
    • Luka Modrić, Hırvat millî futbolcu
72. 1986
    • İbrahim Kendirci, Türk oyuncu
    • Luc Mbah a Moute, Kamerunlu profesyonel basketbolcu
73. 1987
    • Afrojack, Hollandalı DJ ve prodüktör
    • Alex Song, Kamerunlu futbolcu
    • Clayton Snyder, Amerikalı oyuncu
    • Gökhan Keser, Türk şarkıcı
74. 1988 - Danilo D'Ambrosio, İtalyan futbolcu
75. 1989
    • Beta Berk Bayındır, Türk rapçi ve söz yazarı (ö. 2022)
    • Dairis Bertāns, Letonyalı basketbolcu
76. 1990
    • Hüsnü Başkurt, Türk futbolcu
    • Muhammed er-Rumeyhi, Bahreynili futbolcu
77. 1991
    • Oscar, Brezilyalı millî futbolcu
    • Danilo Luís Hélio Pereira, Portekizli futbolcu
78. 1992 - Başaran Saraçoğlu, Türk futbolcu
79. 1993
    • Sarah Logan, Amerikalı profesyonel güreşçi
    • Pablo Insua, İspanyol futbolcu
80. 1994
    • Yuliana Korolkova, Rus manken
    • Jure Balkovec, Sloven futbolcu
    • Lucas Ontivero, Arjantinli futbolcu
    • Gilbert Koomson, Ganalı millî futbolcu
    • Matt Macey, İngiliz futbolcu
    • Ali Faiz Atiyye, Iraklı futbolcu
    • Yuto Horigome, Japon futbolcu
    • Yuta Toyokawa, Japon futbolcu
    • William Guzmán, Meksikalı futbolcu
81. 1996 - Lennard Kämna, Alman profesyonel yol bisikletçisi
82. 1997 - Fredrik Jensen, Fin futbolcu
83. 1998 - Colin Dagba, Fransız futbolcu
84. 1999 - Bilal Hassani, Fransız şarkıcı

Ölümler

Bu yazımızda 9 Eylül tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 276 - Florianus, Roma İmparatoru
2. 1087 - I. William, İngiltere Kralı (d. 1028)
3. 1271 - III. Yaroslav, 1264'ten 1271'e kadar ilk Tver Prensi ve Vladimir'in onuncu Büyük Prensi (d. 1230)
4. 1483 - IV. Edward, İngiltere Kralı (d. 1442)
5. 1487 - Chenghua, Çin İmparatoru (d. 1447)
6. 1513 - IV. James, İskoç Kralı (d. 1473)
7. 1569 - Pieter Brueghel, Hollandalı ressam (d. 1525)
8. 1583 - Humphrey Gilbert, I. Elizabeth döneminde görev yapmış İngiliz maceraperest, kâşif, milletvekili ve asker (d. 1539)
9. 1596 - Anna Jagiellon, 1575'ten 1586'ya Polonya kraliçesi ve Litvanya Büyük Düşesi (d. 1523)
10. 1806 - William Paterson, New Jerseyli devlet adamı ve Birleşik Devletler Anayasası'nın imzacısı (d. 1745)
11. 1830 - Bailey Bartlett, Amerikalı siyasetçi (d. 1750)
12. 1841 - Augustin Pyramus de Candolle, İsviçreli botanikçi (d. 1778)
13. 1891 - Jules Grévy, Fransız devlet adamı (d. 1807)
14. 1898 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (d. 1842)
15. 1901 - Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız ressam (d. 1864)
16. 1941 - Hans Spemann, Alman embriyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1869)
17. 1942 - Şevki Savaşçı, Türk asker ve İstiklâl Savaşı gazisi (d. 1878)
18. 1943 - Charles McLean Andrews, Amerikalı tarihçi (d. 1863)
19. 1959 - Ramón Fonst, Kübalı eskrimci (d. 1883)
20. 1960 - Jussi Björling, İsveçli tenor (d. 1911)
21. 1976 - Mao Zedong, Çinli devrimci, siyasetçi ve Çin Komünist Partisi'nin kurucusu (d. 1893)
22. 1978 - Ida Noddack, Alman kimyager ve fizikçi (d. 1896)
23. 1978 - Jack Warner, Kanada doğumlu Amerikalı film yapımcısı (d. 1892)
24. 1981 - Jacques Lacan, Fransız psikiyatr (d. 1901)
25. 1983 - Luis Monti, Arjantinli futbolcu (d. 1901)
26. 1984 - Yılmaz Güney, Türk yönetmen ve sinema oyuncusu (d. 1937)
27. 1985 - Sırrı Atalay, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1919)
28. 1985 - Paul Flory, 1974 yılında Nobel Kimya Ödülünü kazanan Amerikalı kimyacı (d. 1910)
29. 1985 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944)
30. 1989 - Elevter Andronikaşvili, Gürcü fizikçi (d. 1910)
31. 1990 - Nicola Abbagnano, İtalyan varoluşçu felsefeci (d. 1901)
32. 1993 - Maurice Yaméogo, Burkina Fasolu siyasetçi (d. 1921)
33. 1995 - Erik Nilsson, İsveç futbolcu (d. 1916)
34. 1996 - Bill Monroe, Amerikalı mandolist, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1911)
35. 1997 - Burgess Meredith, Amerikalı oyuncu (d. 1907)
36. 1998 - Semiha Şakir, Türk hayırsever (d. 1905)
37. 2001 - Ahmet Şah Mesut, Afgan askeri lider (d. 1953)
38. 2003 - Edward Teller, Macar asıllı Amerikalı kuramsal fizikçi (d. 1908)
39. 2006 - Mehmet Emin Aga, Batı Trakya Türkü İskeçe seçilmiş müftüsü (Batı Trakya-Yunanistan) (d. 1932)
40. 2007 - Saide Arifova, Kırım Tatarı İkinci Dünya Savaşı 74 Yahudi çocuğu kurtaran kadın (d. 1916)
41. 2010 - Bent Larsen, Danimarkalı satranç oyuncusu (d. 1935)
42. 2010 - Rauno Mäkinen, Fin güreşçi (d. 1931)
43. 2013 - Patricia Blair, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1931)
44. 2014 - Denny Miller, Amerikalı oyuncu (d. 1934)
45. 2016 - Mario Spezi, İtalyan gazeteci ve yazar (d. 1945)
46. 2017 - Frank Aarebrot, Norveçli siyaset bilimci ve akademisyen (d. 1947)
47. 2018 - Frank Andersson, İsveçli güreşçi ve tv gösteri sanatçısı (d. 1956)
48. 2018 - Javier Usabiaga Arroyo, Meksikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1939)
49. 2018 - Mr. Catra, Brezilyalı pop-funk müziği şarkıcısı, müzisyen ve aktör (d. 1968)
50. 2019 - Seher Hüdayari, Tahran'da İslami Devrim Mahkemesi önünde kendisini ateşe vermesiyle bilinen İranlı kadın (d. 1990)
51. 2019 - Lavrendis Maheriças, Yunan rock müzisyeni ve şarkı sözü yazarı (d. 1956)
52. 2019 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen ve seslendirme sanatçısı (d. 1938)
53. 2020 - Henrietta Boggs, Amerikalı yazar, gazeteci ve aktivist (d. 1918)
54. 2020 - KS Firoz, Bangladeşli aktör (d. 1946)
55. 2020 - Shere Hite, ABD doğumlu Alman seksolog ve feminist (d. 1942)
56. 2020 - Yopie Latul, Endonezyalı şarkıcı (d. 1953)
57. 2020 - Amos Luzzatto, İtalyan yazar (d. 1928)
58. 2021 - Borhane Alaouié, Lübnanlı film yönetmeni (d. 1941)
59. 2021 - Marianne Battani, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1944)
60. 2021 - Urbain Braems, Belçikalı eski futbolcu, teknik direktör (d. 1933)
61. 2021 - Wiesław Gołas, Polonyalı aktör (d. 1930)
62. 2021 - Lucette Michaux-Chevry, Fransız merkez sağ siyasetçi, eski bakan (d. 1929)
63. 2021 - Danilo Popivoda, Sloven profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1947)
64. 2022 - Jack Ging, Amerikalı aktör (d. 1931)
65. 2022 - Mark Miller, Amerikalı aktör, senarist, yapımcı ve yönetmen (d. 1924