Tarihte Bugün: 4 Mart'ta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar

4 Mart tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 4 Mart'ta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1493 - Kaşif Kristof Kolomb, Niña adlı gemisiyle Amerika'ya ulaştı.
2. 1656 - Vaka-i Vakvakiye: Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed'in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdiler.
3. 1774 - Orion Nebulası, ilk kez William Herschel tarafından gözlemlendi.
4. 1791 - Vermont, ABD'nin 14. eyaleti oldu.
5. 1877 - Pyotr İlyiç Çaykovski'nin eseri Kuğu Gölü Balesi'nin ilk gösterimi.
6. 1882 - İngiltere'de ilk elektrikli tramvay hizmete girdi.
7. 1894 - Şanghay'da büyük yangın: 1000'den fazla bina kül oldu.
8. 1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın 17 Şubat'taki konuşmasıyla başlayan İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Kongrede Misak-ı İktisadî kabul edildi.
9. 1924 - Happy Birthday to You şarkısı, Clayton F. Summy tarafından yayımlandı.
10. 1924 - Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı Hanedanı mensupları yurt dışına çıkarıldı.
11. 1925 - Hükûmete olağanüstü yetkiler veren Takrir-i Sükun Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
12. 1929 - Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.
13. 1934 - Ankara Radyosu yayınına başladı.
14. 1940 - İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı, beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.
15. 1946 - Frank Sinatra'nın ilk albümü The Voice of Frank Sinatra, Columbia Records tarafından yayımlandı.
16. 1949 - Sovyetler Birliği'nde Molotov, gerekçe gösterilmeden Dış İşleri Bakanlığı görevinden alındı.
17. 1952 - Ronald Reagan, ikinci eşi Nancy Davis ile Los Angeles'ta evlendi.
18. 1954 - Boston'da ilk başarılı böbrek nakli gerçekleştirildi.
19. 1955 - Türk-Amerikan işbirliğiyle kurulan Minneapolis Moline Türk Traktör ve Ziraat Makinaları Fabrikası, montaj yaparak traktör üretimine Ankara'da başladı. Günümüzde Türk Traktör adıyla faaliyetine devam etmektedir.
20. 1964 - BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı.
21. 1967 - CHP Gençlik Kolları bildirisinde, başını Turhan Feyzioğlu'nun çektiği "Sekizler"in partiden çıkarılması istendi.
22. 1970 - Fransız denizaltısı "Eurydice" infilak etti.
23. 1977 - Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'de 7,2 şiddetinde deprem meydana geldi. 1500 kişi öldü, 11.300 kişi yaralandı.
24. 1979 - Voyager I'in gönderdiği fotoğraflarda, Jüpiter'in halkaları görüldü.
25. 1992 - İspanya'dan engizisyon baskısı nedeniyle kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.
26. 1995 - Michael Johnson, kapalı salonda 400 m Dünya rekoru kırdı: 44,63 s.
27. 1997 - ABD Başkanı Bill Clinton, insan klonlama araştırmalarını yasakladı.
28. 1997 - Hale-Bopp kuyruklu yıldızı, Güneş'in tam üzerinden geçti.
29. 1998 - ABD Anayasa Mahkemesi, iş yerinde cinsel taciz kanunlarının, her iki tarafın aynı cins olması durumunda da geçerli olduğunu onayladı.
30. 2000 - Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Kürt kökenli isimlere ilk kez onay verdi.
31. 2002 - Ilımlı Arnavut lider İbrahim Rugova, Kosova'nın ilk Devlet Başkanı seçildi.
32. 2003 - Filipinler'in güneyindeki bir hava alanında, bir sırt çantasına gizlenmiş bomba patladı, 21 kişi öldü.
33. 2005 - Alman Matthias Jeschke, Toyota Landcruiser 90 V6 aracıyla Ojos del Salado'da 6358 metreye ulaşarak "bir araçla çıkılan en yüksek konum" rekorunu kırdı.
34. 2012 - Vladimir Putin, yapılan seçimler sonucu Rusya'da %59,3 oyla 2. kez Devlet Başkanı seçildi.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 4 Mart tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 624 - Hasan bin Ali, 5. İslam Halifesi (ö. 669)
2. 1188 - Kastilyalı Blanche, VIII Louis’in eşi olarak Fransa Kraliçesi (ö. 1252)
3. 1394 - Gemici Henrique, Portekiz Prensi (ö. 1460)
4. 1526 - Henry Carey, Kral VIII. Henry'nin Mary Boleyn'den olan oğlu (ö. 1596)
5. 1574 - Carl Gyllenhielm, İsveçli asker ve politikacı (ö. 1650)
6. 1634 - Kazimierz Łyszczyński, Leh asilzade, filozof ve asker (ö. 1689)
7. 1678 - Antonio Vivaldi, İtalyan besteci (ö. 1741)
8. 1769 - Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Osmanlı Mısır Valisi, Mısır ve Sudan'ın hidivi (ö. 1849)
9. 1819 - Narcyza Żmichowska, Polonyalı romancı ve şair (ö. 1876)
10. 1829 - Samuel Rawson Gardiner, İngiliz tarihçi (ö. 1902)
11. 1854 - Napier Shaw, İngiliz meteorolog (ö. 1945)
12. 1858 - Alfred Blaschko, Alman dermatolojist (ö. 1922)
13. 1863 - Reginald Innes Pocock, Britanyalı zoolog (ö. 1947)
14. 1864 - Alejandro Lerroux, İspanya Başbakanı (ö. 1949)
15. 1874 - Jan Černý, Çekoslovakya başbakanı (ö. 1959)
16. 1875 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (ö. 1955)
17. 1887 - Willy Meller, Alman heykeltıraş (ö. 1974)
18. 1889 - Hong Saik, Japon asker (ö. 1948)
19. 1892 - Yi Kwang-su, Koreli romancı, yazar, şair ve gazeteci (ö. 1950)
20. 1898 - Georges Dumézil, Fransız tarihçi ve dilbilimci (ö. 1986)
21. 1898 - Hans Krebs, Nazi Almanyası Piyade Generali ve OKH başkanı (ö. 1945)
22. 1898 - Dora Diamant, Polonyalı oyuncu (ö. 1952)
23. 1904 - Luis Carrero Blanco, İspanyol siyasetçi (ö. 1973)
24. 1904 - George Gamow, Ukrayna asıllı Amerikalı fizikçi ve kozmolog (ö. 1968)
25. 1910 - Tancredo Neves, Brezilyalı siyasetçi (ö. 1985)
26. 1912 - Afro, İtalyan ressamdır (ö. 1976)
27. 1913 - John Garfield, Amerikalı aktör (ö. 1952)
28. 1915 - László Csatáry, Macar vatandaşı ve Nazi savaş suçlusuydu (ö. 2013)
29. 1916 - Giorgio Bassani, İtalyan yazar ve yayımcı (ö. 2000)
30. 1916 - Hans Eysenck, Alman kökenli İngiliz psikolog (ö. 1997)
31. 1920 - Jean Lecanuet, Fransız devlet adamıdır (ö. 1993)
32. 1923 - Patrick Moore, İngiliz bir amatör astronomdu (ö. 2012)
33. 1925 - Alan R. Battersby, İngiliz organik kimyacıydı (ö. 2018)
34. 1926 - Henri de Contenson, bir Fransız arkeolog (ö. 2019)
35. 1926 - Bourbon-Parma Prensi Michel, Fransız soylu, iş insanı, asker ve otomobil yarışçısıdır (ö. 2018)
36. 1926 - Richard DeVos, Amerikalı tanınmış iş insanıdır (ö. 2018)
37. 1928 - Fikret Tabeyev, Sovyet Tatar politikacı, büyükelçi, parti lideri, Tataristan Cumhuriyeti Komünist Partisi'nin kurucusu (ö. 2015)
38. 1929 - Bernard Haitink, Hollandalı orkestra şefi ve keman sanatçısı (ö. 2021)
39. 1931 - William H. Keeler, Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı Amerikalı din adamı ve kardinaldir (ö. 2017)
40. 1931 - Alice Rivlin, Amerikalı ekonomist ve siyasetçi (ö. 2019)
41. 1932 - Ryszard Kapuściński, Polonyalı gazeteci ve yazardır (ö. 2007)
42. 1932 - Miriam Makeba, Güney Afrikalı şarkıcı ve sivil haklar eylemcisi (ö. 2008)
43. 1933 - Nino Vaccarella, İtalyan otomobil yarışçısı (ö. 2021)
44. 1934 - Anne Haney, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2001)
45. 1934 - Barbara McNair, Amerikalı müzisyen ve oyuncu (ö. 2007)
46. 1935 - Bent Larsen, Danimarkalı satranç oyuncusu (ö. 2010)
47. 1936 - Jim Clark, İskoç Formula 1 sürücüsü (ö. 1968)
48. 1936 - Aribert Reimann, Alman modern batı müziği ve opera bestecisi piyanisti ve muzik öğretmeni
49. 1938 - Alpha Condé, Gine devlet başkanı olan Gineli politikacı
50. 1938 - Kito Lorenc, Alman yazar
51. 1939 - Robert Shaye, Amerikalı iş insanı, film yönetmeni, film yapımcısı ve senaristtir
52. 1947 - David Franzoni, Amerikalı senarist ve film yapımcısı
53. 1947 - Jan Garbarek, Norveçli müzisyen
54. 1947 - Kâmil Sönmez, Türk halk müziği sanatçısı, sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2012)
55. 1949 - Sergey Bagapş, Abhaz siyasetçi
56. 1951 - Kenny Dalglish, İskoç futbolcu ve teknik direktör
57. 1953 - Agustí Villaronga, İspanyol film yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 2023)
58. 1954 - Catherine O'Hara, Kanadalı-Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu
59. 1954 - François Fillon, Fransız siyasetçi
60. 1954 - Ricky Ford, Amerikalı caz müzisyeni ve saksafoncu
61. 1955 - Dominique Pinon, Fransız oyuncu
62. 1963 - Jason Newsted, Amerikalı müzisyen (metallica, voivod)
63. 1966 - Wash Westmoreland, İngiliz yönetmen
64. 1968 - Kiriakos Miçotakis, Yunan siyasetçi
65. 1968 - Patsy Kensit, İngiliz oyuncu
66. 1970 - Kuddusi Müftüoğlu, Türk futbol hakemi
67. 1971 - Seher Dilovan, Türk halk müziği sanatçısı
68. 1974 - Ariel Ortega, Arjantinli futbolcu
69. 1974 - Mladen Krstajić, Sırp millî futbolcu ve teknik direktör
70. 1974 - I.C.S. Vortex, Norveçli bir müzisyen
71. 1975 - Patrick Femerling, Alman emekli basketbol oyuncusu
72. 1977 - Didem Süer, Türk basketbolcu
73. 1977 - Ercan Yılmaz, Türk şair ve yazar
74. 1980 - Omar Bravo, Meksikalı futbolcu
75. 1981 - Ariza Makukula, Zaire asıllı Portekiz'li eski millî futbolcu
76. 1982 - Landon Donovan, Amerikalı emekli profesyonel bir futbolcu
77. 1982 - Yasemin Mori, Türk şarkıcı ve şarkı yazarı
78. 1983 - Samuel Contesti, Fransız-İtalyan buz patenci
79. 1986 - Tom De Mul, Belçikalı futbolcudur
80. 1986 - Mike Krieger, Brezilyalı girişimci ve bilgisayar programcısı
81. 1987 - Tamzin Merchant, İngiliz oyuncu
82. 1988 - Gal Mekel, İsrailli millî profesyonel basketbolcu
83. 1990 - Draymond Green, Amerikalı profesyonel basketbolcu
84. 1990 - Fran Mérida, İspanyol futbolcu
85. 1992 - Bernd Leno, Alman futbolcu
86. 1992 - Erik Lamela, Arjantinli futbolcu
87. 1992 - Jared Sullinger, Amerikalı basketbolcu
88. 1993 - Bobbi Kristina Brown, Amerikalı tv yıldızı, şarkıcı ve model (ö. 2015)
89. 1993 - Ahmet Düverioğlu, Ürdünlü basketbolcu
90. 1995 - Chlöe Howl, İngiliz şarkıcı ve şarkı yazarı

Ölümler

Bu yazımızda 4 Mart tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1193 - Selahaddin Eyyûbî, Haçlı saldırılarına karşı duran Eyyûbî Sultanı (d. 1138)
2. 1238 - II. Yuri, 1212-1216 ve 1218–1238 yılları arasında Moğol istilası zamanı Rusya'nın knezliğini yapmıştır (d. 1189)
3. 1615 - Hans von Aachen, Alman ressam (d. 1552)
4. 1832 - Jean-François Champollion, Fransız filolog (d. 1790)
5. 1851 - James Richardson, Amerikalı kâşif (d. 1809)
6. 1852 - Nikolay Gogol, Rus yazar (d. 1809)
7. 1856 - Damat Gürcü Halil Rifat Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Kaptan-ı Derya (d. 1795)
8. 1858 - Matthew C. Perry, Amerikalı deniz subayı (d. 1794)
9. 1916 - Franz Marc, Alman ressam (d. 1880)
10. 1936 - Lou Marsh, Kanadalı hakem ve gazeteci (d. 1879)
11. 1941 - Ludwig Quidde, Alman pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1858)
12. 1948 - Antonin Artaud, Fransız oyun yazarı, şair ve tiyatro oyuncusu (d. 1896)
13. 1952 - Charles Scott Sherrington, İngiliz bakteriyolog, patolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1857)
14. 1967 - Michel Plancherel, İsviçreli matematikçi (d. 1885)
15. 1976 - Walter H. Schottky, Alman fizikçi (d. 1886)
16. 1984 - Ernest Buckler, Kanadalı roman ve öykü yazarı (d. 1908)
17. 1986 - Osman Kibar, Türk siyasetçi ve eski İzmir Belediye Başkanı (İzmir'de yaptığı yoğun asfalt çalışmaları nedeniyle "Asfalt Osman" adıyla ünlendi) (d. 1909)
18. 1991 - Yadigar Ejder, Türk oyuncu (d. 1951)
19. 1993 - Miguel de Molina, İspanyol flamenko şarkıcısı ve aktör (d. 1908)
20. 1994 - John Candy, Kanadalı sinema oyuncusu ve komedyen (d. 1950)
21. 2010 - Vladislav Ardzinba, Abhaz siyasetçi (d. 1945)
22. 2011 - Simon van der Meer, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1925)
23. 2011 - Alenuş Teryan, İran Ermenisi astronom ve fizikçi (d. 1921)
24. 2012 - Joan Taylor, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
25. 2016 - Thomas G. Morris, Amerikalı politikacı (d. 1919)
26. 2016 - Bud Collins, Amerikalı gazeteci ve spor yorumcusu ve sunucusu (d. 1929)
27. 2016 - Pat Conroy, Amerikalı romancı ve yazardır (d. 1945)
28. 2017 - Margaret Roberts, Güney Afrikalı bitki bilimci (d. 1937)
29. 2017 - Clayton Yeutter, Amerikalı siyasetçidir (d. 1930)
30. 2018 - Davide Astori, İtalyan futbolcu (d. 1987)
31. 2019 - Keith Charles Flint, İngiliz müzisyen (d. 1969)
32. 2019 - Blake Theodore Lindsay, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1925)
33. 2019 - Robert DeProspero, Amerikalı istihbaratçı ve ajan (d. 1938)
34. 2019 - Luke Perry, Amerikalı oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1966)
35. 2020 - Adelaide Chiozzo, Brezilyalı aktris ve akordeon sanatçısı (d. 1931)
36. 2020 - Javier Pérez de Cuéllar, Perulu diplomat ve Birleşmiş Milletler'in beşinci genel sekreteri (d. 1920)
37. 2021 - Kemal Amir, Mısırlı siyasetçi ve üst rütbeli asker (d. 1942)
38. 2021 - Karima Brown, Güney Afrikalı gazeteci, televizyon sunucusu, radyocu (d. 1967)
39. 2021 - Phil Chisnall, eski İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1942)
40. 2021 - Osman Erbaş, Türk asker (d. 1962)
41. 2021 - Paulette Guinchard-Kunstler, Fransız siyasetçi (d. 1949)
42. 2021 - Heinz Klevenow Jr., Alman oyuncu ve sanat yönetmeni (d. 1940)
43. 2022 - Guido Anzile, İtalyan-Fransız bisiklet yarışçısı (d. 1928)
44. 2022 - Anne Beaumanoir, Fransız nörolog ve insan hakları aktivisti (d. 1923)
45. 2022 - Valentin Knış, Rus siyasetçi (d. 1937)
46. 2022 - Akrep Nalan, Türk pop müziği şarkıcısı ve oyuncu (d. 1954)
47. 2022 - Mitchell Ryan, Amerikalı aktör (d. 1934)
48. 2023 - Phil Batt, Amerikan askeri ve siyasetçisi, İdaho'nun 29. Valisi (d. 1927)
49. 2023 - Jacques Boigelot, Belçikalı film yönetmeni ve senarist (d. 1929)
50. 2023 - Roel Degamo, Filipinli siyasetçi (d. 1966)
51. 2023 - Judith Heumann, Amerikalı engelli hakları aktivisti ve bürokrat (d. 1947)