Tarihte Bugün: 19 Şubat'ta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

19 Şubat tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 19 Şubat'ta kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Erzincan'ın Çayırlı ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)

Önemli Olaylar

19 Şubat tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 19 Şubat'ta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1600 - Peru'daki Huaynaputina yanardağı, Güney Amerika tarihindeki en şiddetli patlamayla püskürdü.
2. 1807 - Eski Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı Aaron Burr, vatana ihanet iddiasıyla tutuklandı.
3. 1861 - Rusya'da toprağa bağlı kölelik yasaklandı.
4. 1878 - Thomas Edison, fonografın patentini aldı.
5. 1913 - Pedro Lascuráin, saat 17:15'te Meksika'nın 34. Başkanı oldu, saat 18:00'de ise istifa etti.
6. 1915 - I. Dünya Savaşı: Gelibolu muharebeleri başladı.
7. 1915 - İtilaf devletleri'nin Çanakkale'ye denizden yaptıkları saldırı püskürtüldü.
8. 1925 - Telsiz tesisi hakkındaki kanun çıktı. Türkiye'de radyonun kurulması TBMM'de kabul edildi.
9. 1928 - Amacı yoksul kadınlara yardım etmek olan "Himaye-i Etfal Kadın Yardım Cemiyeti" kuruldu. Cemiyetin adı 1938'de Yardım Sevenler Derneği olarak değiştirildi. Mevhibe İnönü, derneğin fahri başkanıydı.
10. 1932 - Halkevleri kuruldu. 1951'de Demokrat Parti Hükûmeti tarafından kapatıldı.
11. 1945 - II. Dünya Savaşı-Iwo Jima Muharebesi: Yaklaşık 30.000 ABD askeri Batı Pasifik'teki Iwo Jima adasına çıktı. Japon Ordusunun şiddetli direnişi ile karşılaşan ABD Birlikleri, Ada'da kontrolü ancak bir ay sonra sağlayabildiler.
12. 1957 - Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ilk kadın doktor subayı Sema Aran, göreve başladı.
13. 1959 - Londra Konferansı sona erdi. Birleşik Krallık Kıbrıs'ın bağımsızlığını tanıdı. Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan, Kıbrıs'ta garantör devlet oldu. Bağımsızlığın resmi olarak ilan edilmesi ise 16 Ağustos 1960'ta oldu.
14. 1978 - Larnaka Uluslararası Havaalanındaki bir uçak kaçırma olayına, Kıbrıslı yetkililerden izin almaksızın müdahale etmeye kalkan Mısır Komando Birliğinin 15 üyesi, Kıbrıs Millî Muhafızları tarafından öldürüldü.
15. 1985 - İspanya Havayollarına ait Boeing 747 tipi bir yolcu uçağı, Oiz dağlarına (İspanya) çarparak düştü: 148 kişi öldü.
16. 1985 - William J. Schroeder, yapay kalp takıldıktan sonra hastaneden taburcu edilip evine gönderilebilen ilk hasta oldu.
17. 1985 - Türk aktör Haluk Bilginer'in de rol aldığı BBC pembe dizisi, ünlü EastEnders'ın ilk bölümü İngiltere'de yayımlandı. Dizi hâlen devam etmektedir.
18. 1986 - SSCB, Mir uzay istasyonu'nu uzaya gönderdi.
19. 1994 - Haftalık Newroz gazetesi yayımlanmaya başladı.
20. 1994 - Libya'da şeriat uygulamasına geçildi; İslami takvim uygulanmaya başlandı.
21. 1998 - Rusya'dan Türkiye'ye boru hattı ile doğalgaz getirecek olan Mavi Akım Projesi için müteahhit firmalar arasında anlaşma imzalandı.
22. 2001 - Millî Güvenlik Kurulu'nun Çankaya Köşkü'nde yapılan Şubat ayı toplantısında, Başbakan Bülent Ecevit, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile yaşadığı tartışma nedeniyle toplantıyı terk etti. (bkz. Anayasa kitapçığı krizi)
23. 2008 - Küba lideri Fidel Castro, görevinden ayrıldığını açıkladı.
24. 2020 - Hanau saldırısı: Almanya'nın Hessen eyaletindeki Hanau kentinde iki nargile salonunu hedef alan iki silahlı saldırıda fail dahil 11 kişi hayatını kaybetti, 5 kişi yaralandı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 19 Şubat tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1473 - Mikolaj Kopernik, Polonyalı astronom (ö. 1543)
2. 1618 - Johannes Phocylides Holwarda, Friz astronom, doktor ve filozof (ö. 1651)
3. 1660 - Friedrich Hoffmann, Alman fizikçi ve kimyacı (ö. 1742)
4. 1717 - David Garrick, İngiliz oyuncu, oyun yazarı, tiyatro yöneticisi ve yapımcısı (ö. 1779)
5. 1817 - III. Willem, Hollanda Kralı (ö. 1890)
6. 1821 - August Schleicher, Alman dilbilimci (ö. 1868)
7. 1833 - Élie Ducommun, İsviçreli yazar (ö. 1906)
8. 1843 - Leonardo de Mango, İtalyan ressam (ö. 1930)
9. 1849 - Hans Dahl, Norveçli ressam (ö. 1937)
10. 1850 - Richard Brewer, Amerikalı kovboy ve kanun kaçağı (ö. 1878)
11. 1853 - Jodok Fink, Avusturyalı siyasetçi (ö. 1929)
12. 1858 - Charles Eastman, Amerika yerlisi doktor, fizikçi, sosyal reformcu (ö. 1939)
13. 1859 - Svante Arrhenius, İsveçli kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1927)
14. 1863 - Axel Thue, Norveçli matematikçi (ö. 1922)
15. 1864 - Said Halim Paşa Osmanlı devlet adamı (ö. 1921)
16. 1865 - Sven Hedin, İsveçli kâşif, coğrafyacı, topoğraf, jeopolitikçi, fotoğrafçı, gezi yazarı ve illüstratör (ö. 1952)
17. 1869 - Hovhannes Tumanyan, Ermeni şair ve romancı (ö. 1923)
18. 1869 - John Campbell, İngiliz eski futbolcu (ö. 1906)
19. 1876 - Constantin Brâncuși, Rumen heykeltıraş ve çağdaş soyut heykelciliğin öncülerinden (ö. 1957)
20. 1880 - Álvaro Obregón, Meksikalı asker ve devlet adamı (ö. 1928)
21. 1886 - José Abad Santos, Filipinler Yüksek Mahkemesi Başyargıcı (ö. 1942)
22. 1887 - Charles Lescat, Arjantinli vatandaş (ö. 1948)
23. 1888 - José Eustasio Rivera, Kolombiyalı siyasetçi, yazar ve avukat (ö. 1928)
24. 1888 - Franz Pfeffer von Salomon, Alman Sturmabteilung'un (SA) ilk komutanı (ö. 1968)
25. 1890 - Kingorō Hashimoto, Japon asker ve siyasetçi (ö. 1957)
26. 1893 - Cedric Hardwicke, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1964)
27. 1896 - André Breton, Fransız şair ve yazar (ö. 1966)
28. 1899 - Lucio Fontana, Arjantinli-İtalyan ressam, heykeltıraş ve teorisyen (ö. 1968)
29. 1900 - Yorgo Seferis, Yunan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1971)
30. 1911 - Merle Oberon, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1979)
31. 1911 - Müfide İlhan, Türk öğretmen ve siyasetçi (ö. 1996)
32. 1916 - Eddie Arcaro, Amerikalı jokey (ö. 1997)
33. 1917 - Carson McCullers, Amerikalı yazar (ö. 1967)
34. 1918 - Fay McKenzie, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2019)
35. 1924 - Lee Marvin, Amerikalı aktör ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1987)
36. 1929 - Belkıs Dilligil, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1995)
37. 1930 - John Frankenheimer, Amerikalı film yapımcısı ve yönetmen (ö. 2002)
38. 1930 - Knut Risan, Norveçli ünlü oyuncu (ö. 2011)
39. 1940 - Saparmurat Niyazov, Türkmenistan Devlet Başkanı (ö. 2006)
40. 1941 - David Gross, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
41. 1943 - Tim Hunt, İngiliz biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
42. 1948 - Tony Iommi, İngiliz Rock müzisyeni (Black Sabbath)
43. 1950 - Vecdi Sayar, Türk sinema eleştirmeni
44. 1953 - Cristina Fernández de Kirchner, Arjantinli siyasetçi ve Arjantin Devlet Başkanı
45. 1954 - Socrates, Brezilyalı futbolcu (ö. 2011)
46. 1955 - Jeff Daniels, Amerikalı oyuncu
47. 1956 - Roderick MacKinnon, Amerikalı biyolog ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
48. 1962 - Ģirts Valdis Kristovskis, Leton siyasetçi
49. 1964 - Jennifer Doudna, Amerikalı biyokimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
50. 1966 - Enzo Scifo, Belçikalı futbolcu
51. 1966 - Justine Bateman, Amerikalı sinema oyuncusu
52. 1967 - Benicio del Toro, Porto Rikolu oyuncu, yönetmen, senarist, yapımcı ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
53. 1976 - Maxime Chattam, Fransız yazar
54. 1977 - Gianluca Zambrotta, İtalyan futbolcu
55. 1978 - Alioum Saidou, Kamerunlu futbolcu
56. 1978 - Immortal Technique, Perulu-Amerikalı rapçi ve aktivist
57. 1979 - Romina Belluscio, Arjantinli sunucu
58. 1979 - Steven Cherundolo, Amerikalı futbolcu
59. 1979 - Mariska, Fin rapçi
60. 1980 - David Gandy, İngiliz model
61. 1980 - Micke Miller, Amerikalı eski basketbolcu
62. 1981 - Beth Ditto, Amerikan şarkıcı ve söz yazarı
63. 1985 - Haylie Duff, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
64. 1986 - Marta, Brezilyalı millî futbolcudur
65. 1986 - Maria Mena, Norveçli pop sanatçısı
66. 1987 - Anna Cappellini, İtalyan buz patenci
67. 1989 - Sone Aluko, Nijeryalı millî futbolcu
68. 1991 - Christoph Kramer, Alman futbolcu
69. 1992 - Georgi Milanov, Bulgar futbolcu
70. 1993 - Mauro Icardi, Arjantinli futbolcu
71. 1993 - Victoria Justice, Amerikalı oyuncu, şarkıcı, dansçı ve şarkı yazarı
72. 1995 - Nikola Jokić, Sırp profesyonel basketbolcu
73. 1996 - Mabel, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
74. 1998 - Lexii Alijai, Amerikalı rap şarkıcısı ve müzisyen (ö. 2020)
75. 2001 - Lee Kang-in, Güney Koreli futbolcu
76. 2004 - Millie Bobby Brown, İngiliz aktris

Ölümler

Bu yazımızda 19 Şubat tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 197 - Clodius Albinus, Roma Asisi (d. 150)
2. 1123 - İrini Dukena, Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı (d. 1066)
3. 1709 - Tokugawa Tsunayoshi, Tokugawa Hanedanlığı'nın 5. şogunu (d. 1646)
4. 1799 - Jean-Charles de Borda, Fransız matematikçi, fizikçi, sosyal bilimci ve denizci (d. 1733)
5. 1837 - Georg Büchner, Alman oyun yazarı (d. 1813)
6. 1847 - José Joaquín de Olmedo, Ekvador devlet başkanı, avukat, politikacı ve yazar (d. 1780)
7. 1878 - Charles-François Daubigny, Fransız ressam (d. 1817)
8. 1897 - Karl Weierstrass, Alman matematikçi (d. 1815)
9. 1916 - Ernst Mach, Avusturya-Çek kökenli fizikçi ve felsefeci (d. 1838)
10. 1927 - Georg Brandes, Danimarkalı eleştirmen ve bilim insanı (d. 1842)
11. 1938 - Sabri Toprak, Türk siyasetçi, eski Tarım Bakanı ve Manisa Milletvekili (d. 1877)
12. 1938 - Edmund Landau, Alman matematikçi (d. 1877)
13. 1951 - André Gide, Fransız yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1869)
14. 1952 - Knut Hamsun, Norveçli yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1859)
15. 1956 - Mithat Şükrü Bleda, Türk siyasetçi ve İttihat ve Terakki Partisi'nin son Genel Sekreteri (d. 1872)
16. 1957 - Maurice Garin, Fransız bisikletçi (d. 1871)
17. 1962 - Georgios Papanikolaou, Yunan patolog ve Pap smear testini keşfeden (d. 1883)
18. 1972 - Ulaş Bardakçı, Türk devrimci ve THKP/C'nin kurucularından (d. 1947)
19. 1980 - Bon Scott, Avustralyalı müzisyen (AC/DC) (d. 1946)
20. 1987 - Yurdaer Doğulu, Türk müzisyen (d. 1941)
21. 1993 - Yaman Okay, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1951)
22. 1994 - Derek Jarman, İngiliz sinema yönetmeni (d. 1942)
23. 1997 - Deng Xiaoping, Çinli lider (d. 1904)
24. 2000 - Friedensreich Hundertwasser, Avusturyalı ressam ve mimar (d. 1928)
25. 2001 - Stanley Kramer, Amerikalı yönetmen ve film yapımcısı (d. 1913)
26. 2001 - Charles Trenet, Fransız şarkıcı (d. 1913)
27. 2002 - Sylvia Rivera, Amerikalı transgender eylemci (d. 1951)
28. 2009 - Ayhan Aydan, Türk opera sanatçısı (Adnan Menderes ile yaşadığı yasak aşkla gündeme gelen) (d. 1924)
29. 2012 - Vitali Vorotnikov, Sovyet siyasetçi (d. 1926)
30. 2013 - Robert Coleman Richardson, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1937)
31. 2014 - Kresten Bjerre, Danimarkalı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1946)
32. 2014 - Valeri Kubasov, Sovyet/Rus kozmonot (d. 1935)
33. 2015 - Harris Wittels, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar, yapımcı ve müzisyen (d. 1984)
34. 2015 - Talus Taylor, Amerikalı yazar ve çizgi filmci
35. 2016 - Tamerlan Aguzarov, Rus politikacı bürokrat (d. 1963)
36. 2016 - Umberto Eco, İtalyan dil bilimci ve yazar (d. 1932)
37. 2016 - Harper Lee, Amerikalı yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1926)
38. 2017 - Xavier Beulin, Fransız sanayici ve iş insanı (d. 1958)
39. 2017 - Larry Coryell, Amerikalı caz müzisyeni ve gitaristi (d. 1943)
40. 2017 - Kaci Kullmann Five, Norveçli iş insanı, yönetici ve siyasetçi (d. 1951)
41. 2017 - Danuta Szaflarska, Polonyalı oyuncu (d. 1915)
42. 2017 - İgor Şafareviç, Sovyet-Rus matematikçi ve aktivist (d. 1923)
43. 2017 - Chris Wiggins, İngiltere doğumlu Kanadalı aktör ve seslendirme sanatçısı (d. 1931)
44. 2017 - Marilyn B. Young, Amerikalı tarihçi ve akademisyen (d. 1937)
45. 2018 - Teresa Gisbert Carbonell, Bolivyalı mimar ve sanat tarihçisi (d. 1926)
46. 2018 - Engin Geçtan, Türk psikiyatrist ve yazar (d. 1932)
47. 2018 - Sergey Litvinov, Rus eski atlet (d. 1958)
48. 2018 - Daniel Peredo, Perulu spor gazeteci (d. 1969)
49. 2018 - Charles Pence Slichter, Amerikalı fizikçi (d. 1924)
50. 2019 - Marie-Claire Bancquart, Fransız şair, deneme yazarı, profesör ve edebiyat eleştirmeni (d. 1932)
51. 2019 - Dick Boushka, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1934)
52. 2019 - Giulio Brogi, İtalyan oyuncu (d. 1935)
53. 2019 - Karl Lagerfeld, Alman moda tasarımcısı (d. 1933)
54. 2019 - Don Newcombe, Eski Amerikalı profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1926)
55. 2019 - Fikret Ünlü, Türk siyasetçi (d. 1943)
56. 2020 - Beatriz Bonnet, Arjantinli aktris ve komedyen (d. 1930)
57. 2020 - Heather Couper, 1984-1986 yılları arasında İngiliz Astronomi Derneği başkanı (d. 1949)
58. 2020 - Hector, Fransız şarkıcı (d. 1946)
59. 2020 - Pop Smoke, Amerikalı rapçi (d. 1999)
60. 2021 - Đorđe Balašević, Sırp-Yugoslav şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1953)
61. 2022 - Doug Baillie, İskoç futbolcudur (d. 1937)
62. 2022 - Joey Beauchamp, İngiliz millí futbolcu (d. 1971)
63. 2022 - Sergey Beletski, Rus arkeolog ve tarihçi (d. 1953)
64. 2022 - Jean-Luc Brunel, Fransız yönetici ve iş insanı (d. 1946)
65. 2022 - Velid İhlasi, Suriyeli romancı, kısa hikâye ve oyun yazarı (d. 1935)
66. 2022 - Xavier Marc, Meksikalı aktör ve yönetmen (d. 1948)
67. 2022 - Jacques Poos, Lüksemburglu sosyalist eski bakan ve iktisatçı (d. 1935)
68. 2022 - Karl Vaino, Eston siyasetçi (d. 1923)
69. 2023 - Richard Belzer, Amerikalı stand-up komedyen, aktör ve yazar (d. 1944)
70. 2023 - Jean Le Garrec, Fransız sosyalist siyasetçi (d. 1929)
71. 2023 - Jim McMillin, Amerikan Futbolu oyuncusu (d. 1937)
72. 2023 - Christopher Nupen, Güney Afrika doğumlu film yapımcısı ve müzisyen (d. 1934)
73. 2023 - Jansen Panettiere, Amerikalı aktör (d. 1994)
74. 2023 - S. N. M Ubayadullah, Hint siyasetçi (d. 1941)