Tarihte Bugün: 29 Ocakta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar

29 Ocak tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 29 Ocakta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1595 - William Shakespeare'in oyunu Romeo ve Juliet, muhtemelen ilk kez sahnelendi.
2. 1676 - III. Fyodor, Rus Çarı oldu.
3. 1861 - Kansas, 34. eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
4. 1886 - Karl Benz, benzinle çalışan ilk otomobilin patentini aldı.
5. 1916 - I. Dünya Savaşı: Paris ilk defa Alman zeplinleri ile bombalandı.
6. 1923 - Mustafa Kemal Paşa İzmir'de Latife Hanım'la evlendi.
7. 1928 - Bursa Amerikan Kız Koleji, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Okulda Hıristiyanlık propogandası yapıldığı iddia edildi.
8. 1930 - İspanya diktatörü General Miguel Primo de Rivera öğrencilerin gösterileri sonucu istifa etmek zorunda kaldı; Başbakanlığa General Dámaso Berenguer atandı.
9. 1931 - Menemen Olayı davasında 37 kişi idama mahkûm edildi ve karar TBMM'nin onayına sunuldu.
10. 1932 - Sultanahmet Camii'nde sekiz hafız Türkçe Kur'an okudu.
11. 1934 - Uluslararası bir festivale katılan ilk Türk filmi Leblebici Horhor Ağa'nın çekimi bitti. Muhsin Ertuğrul'un yönettiği, senaryosu Mümtaz Osman takma adıyla Nâzım Hikmet tarafından yazılan film, aynı yıl 2. Venedik Film Festivali'nde "Onur Diploması" ile ödüllendirildi.
12. 1937 - Sovyetler Birliği'nde Stalin muhalifi 13 kişi ölüm cezasına çarptırıldı.
13. 1944 - Dünyanın en büyük savaş gemisi Missouri denize indirildi.
14. 1950 - İran'da deprem; yaklaşık 1500 kişi öldü.
15. 1958 - Sinema oyuncusu Paul Newman, Joanne Woodward ile evlendi.
16. 1964 - Kış Olimpiyat Oyunları Innsbruck'da (Avusturya) başladı.
17. 1967 - Şair Hasan Hüseyin Korkmazgil tutuklandı. Kızılırmak adlı şiir kitabında komünizm propagandası yapmakla suçlandı.
18. 1971 - Güven Partisi adını Millî Güven Partisi olarak değiştirdi.
19. 1978 - Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) kuruldu. 12 Eylül Darbesinden sonra 16 Ekim 1981'de diğer partilerle birlikte kapatıldı.
20. 1978 - İsveç, ozon tabakasına zarar vermesi nedeniyle aerosol spreylerin kullanımını yasakladı ve bu tür bir yasak getiren ilk ülke oldu.
21. 1979 - Çin Başkan Yardımcısı Deng Xiaoping ile Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jimmy Carter, diplomatik ilişkileri yeniden başlatan antlaşmayı imzaladılar.
22. 1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 31. idamı: 9 kişinin öldüğü, 72 kişinin yaralandığı, 7 Ağustos 1982'deki Esenboğa Havalimanı saldırısını gerçekleştiren ASALA militanlarından Levon Ekmekçiyan, Ankara Kapalı Cezaevi'nde asılarak idam edildi.
23. 1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 32, 33, 34 ve 35. idamları: 1981 yılında mensubu oldukları komünist örgüte para bulmak için giriştikleri kuyumcu soygununda kuyumcunun oğlu Hasan Kahveci'yi ve polis memuru Mustafa Kılıç'ı öldüren, emniyet kuvvetlerine ve halka ateş açan, polis otosunu tarayan sol görüşlü militanlar Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kambur, İzmit'te idam edildiler.
24. 1986 - Yoweri Museveni, Uganda Devlet Başkanı olarak görevine başladı.
25. 1988 - Dolar 1.385 liraya fırladı. Polis Tahtakale'yi bastı ve döviz alışverişini engelledi.
26. 1993 - Büyük Birlik Partisi, Muhsin Yazıcıoğlu tarafından kuruldu.
27. 1996 - Jacques Chirac, Fransa'nın nükleer denemelere son verdiğini açıkladı.
28. 2005 - Çin'den 55 yıl aradan sonra ilk defa Tayvan'a uçak seferi düzenlendi.
29. 2006 - Çin'de Henan eyaletinin Linzhou şehrindeki havai fişeklerle dolu bir depoda patlama meydana geldi: 16 kişi öldü.
30. 2009 - Başbakan Tayyip Erdoğan İsviçre'nin Davos şehrinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nda Filistin olayları nedeniyle İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile basın toplantısında tartıştı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 29 Ocak tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1499 - Boralı Katharina, Reform hareketinin önderi Martin Luther'in eşidir (ö. 1552)
2. 1749 - VII. Christian, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1808)
3. 1750 - Bailey Bartlett, Amerikalı siyasetçi (ö. 1830)
4. 1782 - Daniel Auber, Fransız besteci (ö. 1871)
5. 1810 - Eduard Kummer, Alman Matematikçi (ö. 1893)
6. 1838 - Edward Morley, Amerikalı fizikçi ve kimya profesörü (ö. 1923)
7. 1843 - William McKinley, Amerika Birleşik Devletleri'nin 25. Başkanı (ö. 1901)
8. 1860 - Anton Çehov, Rus yazar (ö. 1904)
9. 1862 - Frederick Delius, İngiliz post-romantik besteci (ö. 1934)
10. 1866 - Romain Rolland, Fransız romancı, daramaturg ve denemeci (1915 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi) (ö. 1944)
11. 1870 - Süleyman Nazif, Türk şair, yazar ve devlet adamı (ö. 1920)
12. 1874 - John D. Rockefeller Jr., Amerikalı iş insanı (ö. 1960)
13. 1884 - Rickard Sandler, İsveç Başbakanı (ö. 1964)
14. 1888 - Wellington Koo, Çin Cumhurbaşkanı (ö. 1985)
15. 1892 - Gyula Moravcsik, Macar bizantolog (ö. 1972)
16. 1919 - Marina Ginestà, İspanyol muhabir ve İspanya İç Savaşı'nın sembollerinden olan milis (ö. 2014)
17. 1925 - Robert Crichton, Amerikalı roman yazarı (ö. 1993)
18. 1927 - Urkiye Mine Balman, Kıbrıs Türk şair ve öğretmen
19. 1926 - Abdus Salam, Pakistanlı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1996)
20. 1932 - Erdal Alantar, Türk ressam (ö. 2014)
21. 1945 - Aleksandr Gutman, Rus yönetmen (ö. 2016)
22. 1945 - Tom Selleck, Amerikalı sinema oyuncusu
23. 1945 - Maresa Hörbiger, Avusturyalı tanınmış aktris
24. 1947 - Linda B. Buck, Amerikalı bilim insanı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
25. 1951 - Mladen Dolar, Sloven filozof, psikanalist, film eleştirmeni, kültür ve müzik kuramcısı
26. 1954 - Oprah Winfrey, Amerikalı sunucu ve oyuncu
27. 1955 - Liam Reilly, İrlandalı şarkıcı (ö. 2021)
28. 1960 - Gia Carangi, ABD'nin ilk süper modeli (ö. 1986)
29. 1962 - Olga Tokarczuk, Polonyalı şair, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
30. 1964 - İhsan Dağı, Türk akademisyen, yazar ve Zaman gazetesi yazarı
31. 1966 - Romário, Brezilyalı eski millî futbolcudur ve politikacı
32. 1968 - Hakan Meriçliler, Türk oyuncu
33. 1970 - Heather Graham, Amerikalı oyuncudur
34. 1972 - Engin Günaydın, Türk oyuncu
35. 1980 - Ivan Klasnić, Hırvat futbolcu
36. 1982 - Adam Lambert, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
37. 1984 - Oğuzhan Uğur, Türk Müzisyen
38. 1985 - Marc Gasol, İspanyol profesyonel basketbolcu
39. 1988 - Aydın Yılmaz, Türk futbolcu
40. 1988 - Denys Boyko, Ukraynalı futbolcu
41. 1992 - Markel Brown, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
42. 1993 - Kyary Pamyu Pamyu, Japon şarkıcı ve model
43. 1996 - Melis Alpacar, Türk voleybolcu
44. 1996 - Orkan Çınar, Türk futbolcu
45. 1997 - Yusuf Yazıcı, Türk milli futbolcu
46. 1998 - Aksel Kankaanranta, Fin şarkıcı

Ölümler

Bu yazımızda 29 Ocak tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 757 - An Luşan, bir Tang Hanedanı generalidir (d. 703)
2. 1430 - Andrey Rublyov, Rus ressam (d. 1360)
3. 1678 - Giulio Carpioni, İtalyan ressamı ve resim klişeci (d. 1613)
4. 1820 - III. George, İngiltere Kralı (d. 1738)
5. 1830 - Ernst Moritz Arndt, Alman şair ve siyasetçi (d. 1769)
6. 1848 - Joseph Görres, Alman yazar ve gazeteci (d. 1776)
7. 1888 - Edward Lear, İngiliz sanatçı, illüstratör, müzisyen, yazar ve şair (d. 1812)
8. 1890 - Eduard Georg von Wahl, Baltık Alman cerrah (d. 1833)
9. 1899 - Alfred Sisley, Britanyalı ressam (d. 1839)
10. 1919 - Franz Mehring, Alman politikacı, tarihçi ve edebiyat eleştirmeni (d. 1846)
11. 1934 - Fritz Haber, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1868)
12. 1941 - Yannis Metaksas, Yunan general ve devlet adamı (d. 1871)
13. 1946 - İsmail Fenni Ertuğrul, Türk mutasavvıf, felsefeci ve yazar (d. 1855)
14. 1950 - Ahmed el Cabir el Sabbah, Kuveyt Şeyhi (d. 1885)
15. 1957 - Ziya Osman Saba, Türk şair ve yazar (d. 1910)
16. 1963 - Robert Frost, Amerikalı şair ve Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1874)
17. 1980 - Jimmy Durante, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve piyanist (d. 1893)
18. 1991 - Tarık Zafer Tunaya, Türk akademisyen (d. 1916)
19. 1997 - Metin Bükey, Türk besteci ve müzisyen (d. 1933)
20. 2005 - Ephraim Kishon, İsrailli yazar ve yönetmen (d. 1924)
21. 2007 - Hasan Kavruk, Türk ressam (d. 1918)
22. 2007 - Edward Robert Harrison, Britanyalı gök bilimci ve kozmolojist (d. 1919)
23. 2013 - Arif Peçenek, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1959)
24. 2014 - Ayşe Nana, Ermeni asıllı Türk-İtalyan oyuncu ve dansçı (d. 1936)
25. 2016 - Jacques Rivette, Fransız film yönetmeni (d. 1928)
26. 2017 - Howard Frank Mosher, Amerikalı yazar ve eğitimcidir (d. 1942)
27. 2017 - Elkin Ramírez, Kolombiyalı şarkıcı ve söz yazarıdır (d. 1962)
28. 2017 - Elliot Sperling, Amerikalı tarihçi ve akademisyen (d. 1951)
29. 2018 - Ion Ciubuc, Moldovalı siyasetçi ve eski başbakan (d. 1943)
30. 2019 - Jane Aamund, Danimarkalı gazeteci ve yazar (d. 1936)
31. 2019 - George Fernandes, Hint siyasetçi, yazar, sendikacı, tarım uzmanı ve gazeteci (d. 1930)
32. 2019 - Jean-Marc Fontaine, Fransız matematikçi ve akademisyen (d. 1944)
33. 2019 - Andy Hebenton, Kanadalı eski profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1929)
34. 2019 - Charles J. Hynes, Amerikalı avukat ve Amerikan Demokrat Partisi üyesi siyasetçidir (d. 1935)
35. 2019 - James Ingram, Amerikalı soul müzik sanatçısı ve yapımcısı (d. 1952)
36. 2019 - Alf Lüdtke, Alman tarihçidir (d. 1943)
37. 2019 - Muhammed Nebi Habibi, İranlı siyasetçidir (d. 1945)
38. 2020 - Kasım er-Rimi, Yemenli İslamcı (d. 1978)
39. 2020 - Tevfik Kasımov, Azeri siyasetçi ve diplomat (d. 1938)
40. 2020 - Yannis Tseklenis, Yunan moda tasarımcısı (d. 1937)
41. 2021 - Varol Ürkmez, Türk eski millî futbolcu (d. 1937)
42. 2022 - Suresh Bansal, Hint siyasetçi (d. 1943)
43. 2022 - Howard Hesseman, Amerikalı aktör (d. 1940)
44. 2022 - Diler Saraç, Türk sinema ve dizi oyuncusu (d. 1937)
45. 2022 - Pete Smith, Māori kökenli Yeni Zelandalı aktör (d. 1958)
46. 2023 - Annie Wersching, Amerikalı oyuncu (d. 1977)