Tarihte Bugün: 22 Aralıkta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar
 

22 Aralık tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 22 Aralıkta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1453 - İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933'te üniversiteye dönüştürüldü.
2. 1574 - Padişah III. Murat tahta çıktı.
3. 1829 - Yolcu taşıyan ilk Demiryolu hattı olan Baltimore-Ohio Demiryolu açıldı.
4. 1849 - Dostoyevski son anda idamdan döndü.
5. 1885 - Japonya'da modernleşmenin başladığı Meiji döneminde, kabine sistemine geçilmesiyle Itō Hirobumi, ilk Japonya Başbakanı olarak atandı.
6. 1894 - Yüzbaşı Alfred Dreyfus'un haksız yere casusluk suçuyla yargılandığı Dreyfus davası, Fransa'da başladı.
7. 1895 - Halka açık ilk sinema gösterimi, Paris'te Rennes Sokağı'nda yapıldı. 28 Aralık'tan itibaren de Capucines Bulvarı'ndaki Grand Cafe'nin bodrum katında düzenli gösterimler başladı. Sinemaya adını verenler, kaydında ve gösteriminde kullanılan makineyi icat edip ilk filmleri çekenler, Lyonlu Lumière kardeşlerdi.
8. 1914 - Harbiye Nazırı ve Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Reisi Enver Paşa'nın, Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak ve Rusya içlerine ilerlemek amacıyla planladığı Sarıkamış Harekatı başladı.
9. 1932 - Hindistan'daki İngiliz yönetimi, 28 bin mahkûmu serbest bıraktı. Mahkûmlar arasında Mahatma Gandhi de vardı.
10. 1933 - Almanya'da Reichstag (parlamento binası) yangınını çıkaran Van der Lubbe, idama mahkûm oldu.
11. 1938 - Alman kimyacı Otto Hahn tarafından ilk atom çekirdeği patlatıldı.
12. 1944 - Vietnam Halk Ordusu kuruldu.
13. 1956 - İlk kez bir goril doğal ortamı dışında, bir hayvanat bahçesinde doğum yaptı. Esaret altında doğan gorile 'Colo' adı verildi.
14. 1962 - Hâkimler ve Savcılar Kurulu kuruldu.
15. 1963 - Lakonia adlı yolcu gemisi, Madeira Adaları'nın (Portekiz) 270 km kuzeyinde yandı: 128 kişi öldü.
16. 1964 - Casus uçak Lockheed SR-71 Blackbird (kara kuş) ilk uçuşunu yaptı.
17. 1965 - Birleşik Krallık'ta tüm kara yollarında azami hız sınırı saatte 70 mil (112 km) olarak saptandı. Daha önce bu ülkede bir hız sınırı yoktu.
18. 1974 - Erzurum'da çığ altında kalan 6 kayakçı öldü.
19. 1979 - Paris'teki Türk Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürü Yılmaz Çolpan, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Suikastı ASALA üstlendi.
20. 1984 - New York metrosunda, Bernhard Hugo Goetz adlı bir beyazın, kendisini gasp edeceklerini iddia ettiği 4 zenciyi öldürdüğü New York metrosu silahlı saldırısı gerçekleşti.
21. 1989 - Romanya Devlet Başkanı Nicolae Ceauşescu, halk ayaklanması sonucu yönetimden alındı.
22. 1989 - Brandenburg Kapısı yeniden açıldı.
23. 1990 - Lech Walesa, Polonya'nın ilk seçilmiş Başkanı sıfatıyla, parlamentoda yemin ederek görevine başladı.
24. 1992 - Futbolcu Tanju Çolak, 9 yıl hapse mahkûm edildi. Çolak, yurda kaçak Mercedes sokmaktan yargılanmaktaydı.
25. 1994 - Yeni Demokrasi Hareketi aynı adla partileşti; Genel Başkanlığa Cem Boyner seçildi.
26. 1999 - Hükûmet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank'a el koydu.
27. 2000 - Madonna, film yönetmeni Guy Ritchie ile İskoçya'da evlendi.
28. 2000 - Türkiye'de Rahşan Affı çıkarıldı.
29. 2002 - Afganistan'da Hamid Karzai'nin Başkanlığında kurulan "Geçici Yönetim" görevine başladı.
30. 2016 - Irak ve Şam İslam Devleti tarafından Sefter Taş ve Fethi Şahin adlı iki Türkün yakılma videosu dünyaya servis edildi.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 22 Aralık tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1081 - VI. Louis, "Şişman" (Fransızca: le Gros) olarak anılır, 1108 yılından ölümüne kadar Fransa kralı (ö. 1137)
2. 1083 - Anna Komnini, Bizanslı prenses, âlim, hekim, hastane yöneticisi ve tarihçi (ö. 1153)
3. 1521 - Takeda Shingen, Geç Sengoku döneminde Japonya'da seçkin ve saygın daimyō (ö. 1573)
4. 1580 - Nicolas-Claude Fabri de Peiresc, Fransız astronom (ö. 1637)
5. 1743 - Martin Heinrich Klaproth, Alman kimyager (ö. 1817)
6. 1761 - Marie Tussaud, Fransız sanatçı (ö. 1850)
7. 1792 - Nikolay İvanoviç Lobaçevski, Rus matematikçi (ö. 1856)
8. 1844 - Danimarkalı Alexandra, Kral VII. Edward'ın eşi olarak Birleşik Krallık ve İngiliz Dominyonları Kraliçesi ve Hindistan İmparatoriçesi (ö. 1925)
9. 1867 - Ignacy Mościcki, Polonya Cumhurbaşkanı (ö. 1946)
10. 1873 - Charles Ruijs de Beerenbrouck, Hollandalı asilzade (ö. 1936)
11. 1874 - Harold Wilson, İngiliz fizikçi (ö. 1964)
12. 1884 - Karl Schmidt-Rottluff, Alman dışavurumcu ressam ve grafiker (ö. 1976)
13. 1903 - Nikolay Voznesenski, Sovyet-Rus ekonomist (ö. 1950)
14. 1913 - Mary Martin, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 1990)
15. 1920 - Pierre Poujade, Fransız politikacı (ö. 2003)
16. 1923 - Maurice de Bevere, Belçikalı çizer (ö. 2001)
17. 1925 - Martin Rodbell, Amerikalı biyokimyacı (ö. 1998)
18. 1926 - Allyn Ann McLerie, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve dansçı (ö. 2018)
19. 1931 - George Maxwell Richards, Trinidad ve Tobago Cumhuriyeti dördüncü Cumhurbaşkanı (ö. 2018)
20. 1934 - Billy Paul, Amerikalı müzisyen ve şarkıcı (ö. 2016)
21. 1937 - Vaira Vike Freiberga, 1999'dan 2007'ye kadar Letonya cumhurbaşkanı
22. 1939 - Lee Trevino, Meksikalı-Amerikalı golfçü
23. 1940 - Richard Pryor, Amerikalı oyuncu ve yazar (ö. 2005)
24. 1942 - John Clauser, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
25. 1942 - John Crowley, Amerikalı bilimkurgu ve fantezi yazarı, yapımcı ve belgesel senaristi
26. 1945 - Bette Midler, Amerikalı şarkıcı, komedyen ve oyuncu
27. 1945 - Sevil Üstekin, Türk oyuncu
28. 1949 - Pablo Escobar, Kolombiyalı uyuşturucu baronu (ö. 1993)
29. 1949 - Sebastián Piñera, Şilili milyarder iş insanı ve siyasetçi
30. 1952 - Pegi Young, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, çevreci, eğitimci ve hayırsever (ö. 2019)
31. 1953 - Akif Hamzaçebi, Türk maliyeci, ekonomist, spor yöneticisi ve politikacı
32. 1954 - Tuğrul Türkeş, Türk ekonomist ve siyasetçi
33. 1955 - Verónica Forqué, İspanyol oyuncu
34. 1956 - Chris McMeekin, Britanyalı orta mesafe koşucusu
35. 1957 - Vesta Williams, Amerikalı soul müzik şarkıcısı, söz yazarı ve aktris (ö. 2011)
36. 1958 - Alberto Cova, İtalyan atlet ve uzun mesafe koşucusu
37. 1958 - Altan Gördüm, Türk oyuncu
38. 1959 - Candace Bushnell, Amerikalı yazar
39. 1960 - Carol Alt, Amerikalı model ve oyuncu
40. 1961 - Mehmet Çevik, Türk oyuncu
41. 1961 - Jeremy Northam, İngiliz aktör
42. 1964 - Salvatore Schillaci, İtalyan eski millî futbolcu
43. 1967 - Nestor Carbonell, Amerikalı oyuncu
44. 1968 - Stephan Beckenbauer, Alman futbolcu ve teknik direktör (ö. 2015)
45. 1968 - Justin Chadwick, İngiliz aktör ve yönetmen
46. 1970 - Sarah Silverman, Amerikalı yazar, şarkıcı ve oyuncu
47. 1971 - Emily Mortimer, İngiliz sinema, tiyatro, dizi oyuncusu, senarist ve komedyen
48. 1973 - Abdurrahman Önül, Türk ilahi sanatçısı, yazar ve besteci
49. 1974 - Costinha, Portekizli eski millî futbolcu
50. 1975 - Isaiah "Ikey" Owens, Amerikalı müzisyen ve albüm yapımcısı (ö. 2014)
51. 1977 - Brad Delson, Amerikalı müzisyen
52. 1977 - Sophie Guillemin, Fransız oyuncu
53. 1977 - Özgül Kavruk, Türk oyuncu ve manken
54. 1978 - Mat Kearney, Amerikalı şarkıcı-söz yazarı
55. 1980 - Ceylan Ertem, Türk şarkıcı
56. 1980 - Yanna Terzi, Yunan şarkıcı
57. 1982 - Rizwan Ahmed, İngiliz aktör ve rapçi
58. 1985 - John Coughlin, Amerikalı buz patencisi (ö. 2019)
59. 1985 - Janelle Monáe, Grammy ödülü adayı olmuş Amerikalı urban/alternatif şarkıcısı ve söz yazarı
60. 1985 - Emiliano Viviano, İtalyan millî futbolcu
61. 1987 - Simon Dawkins, Jamaikalı futbolcu
62. 1988 - Zoë Kravitz, Amerikalı oyuncu
63. 1988 - Tyler Joseph, Amerikalı yazar, şarkıcı ve müzisyen
64. 1992 - Marco van Ginkel, Hollandalı futbolcu
65. 1995 - James Wilson, İngiliz futbolcu
66. 2001 - Prenses Aiko, Japon prenses

Ölümler

Bu yazımızda 22 Aralık tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 69 - Vitellius, Roma İmparatoru (d. 15)
2. 1693 - Elisabeth Hevelius, ilk kadın astronomlardan biri (d. 1647)
3. 1828 - William Hyde Wollaston, bir İngiliz kimyager ve fizikçidir (d. 1766)
4. 1867 - Jean-Victor Poncelet, Fransız mühendis ve matematikçi (d. 1788)
5. 1870 - Gustavo Adolfo Bécquer, İspanyol post-romantik, şiir ve kısa öyküler yazarı (d. 1836)
6. 1880 - George Eliot, İngiliz yazar (d. 1819)
7. 1915 - Arthur Hughes, İngiliz ressam ve resimleyici (d. 1832)
8. 1925 - Amelie Beese, Alman kadın havacı (d. 1886)
9. 1936 - Nikolay Ostrovski, Sovyet yazar (d. 1904)
10. 1940 - Nathanael West, Amerikalı yazar (d. 1903)
11. 1942 - Franz Boas, Alman kökenli Amerikan vatandaşı dilbilimci ve etnolog (d. 1858)
12. 1943 - Beatrix Potter, İngiliz yazar, İllüstratör, doğa bilimci ve çevrecidir (d. 1866)
13. 1951 - Karl Koller, Nazi Almanyası'nın Luftwaffe Genelkurmay Başkanı (d. 1898)
14. 1959 - Ziya Şakir, Türk yazar (d. 1883)
15. 1961 - Mükrimin Halil Yinanç, Türk tarihçi ve akademisyen (d. 1900)
16. 1979 - Darryl F. Zanuck, Akademi ödüllü Amerikalı film yapımcısı (d. 1902)
17. 1981 - Hikmet Dizdaroğlu, Türk yazar (d. 1917)
18. 1985 - Lawrence Hauben, Amerikalı senarist ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi (d. 1931)
19. 1989 - Samuel Beckett, İrlandalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1906)
20. 2002 - Hugh Desmond Hoyte, Guyanalı siyasetçi (d. 1929)
21. 2002 - Joe Strummer, Britanyalı müzisyen, besteci ve söz yazarı (d. 1952)
22. 2004 - Nezihe Viranyalı, Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından (d. 1925)
23. 2006 - Yelena Muhina, Sovyet Rus jimnastikçi (d. 1960)
24. 2009 - Albert Scanlon, İngiliz futbolcudur (d. 1935)
25. 2014 - Christine Cavanaugh, Amerikalı seslendirme sanatçısı ve oyuncu (d. 1963)
26. 2014 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (d. 1944)
27. 2014 - Vera Gebuhr, Danimarkalı tiyatro sinema ve dizi oyuncusu (d. 1916)
28. 2015 - Freda Meissner-Blau, Avusturyalı siyâsetçi (d. 1927)
29. 2017 - Jason Lowndes, Avustralyalı bisiklet sporcusu (d. 1994)
30. 2017 - Gonzalo Morales Sáurez, Kosta Rikalı ressam (d. 1945)
31. 2017 - Miruts Yifter, Etiyopyalı uzun mesafe koşucusu eski atlet (d. 1944)
32. 2018 - Paddy Ashdown, İngilliz siyasetçi ve diplomat (d. 1941)
33. 2018 - Roberto Suazo Córdova, Honduraslı siyasetçi ve eski devlet başkanı (d. 1927)
34. 2018 - Aa Jimmy, Endonezyalı oyuncu ve komedyen (d. 1983)
35. 2018 - Talal bin Abdülaziz el-Suud, Suudi Arabistan kraliyet ailesi üyesi (d. 1931)
36. 2019 - Thor Bjarne Bore, Norveçli gazeteci, editör, iş insanı ve siyasetçi (d. 1938)
37. 2019 - Tony Britton, İngiliz oyuncu (d. 1924)
38. 2019 - Ram Dass, Amerikalı yazar (d. 1931)
39. 2019 - Fritz Künzli, İsviçreli millî futbolcu (d. 1946)
40. 2020 - Wojciech Borowik, Polonyalı siyasetçi ve aktivist (d. 1956)
41. 2020 - Claude Brasseur, Fransız oyuncu (d. 1936)
42. 2020 - Norma Cappagli, Arjantinli model ve güzellik kraliçesi (d. 1939)
43. 2020 - Edmund M. Clarke, Amerikalı bilgisayar bilimcisi (d. 1945)
44. 2020 - Rubén Tierrablanca González, Türkiye'de hizmet eden Meksikalı Fransisken piskoposu (d. 1952)
45. 2020 - Özkan Sümer, Türk eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1940)
46. 2021 - Thomas Kinsella, İrlandalı şair, tercüman, editör ve yayımcıdır (d. 1928)
47. 2021 - Frédéric Manns, Fransız ilahiyatçı ve yazar (d. 1942)
48. 2022 - Alikram Humbatov, Azeri siyasetçi (d. 1948)
49. 2022 - Maria Nowak, Polonyalı ekonomist (d. 1935)