Tarihte Bugün: 30 Mart'ta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar

30 Mart tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 30 Mart'ta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1814 - Napolyon Savaşları: Koalisyon güçleri Paris'e girdi.
2. 1842 - İlk kez bir ameliyatta anestezi uygulandı.
3. 1856 - Kırım Savaşı; Rus İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık ve Fransa arasında Paris Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi.
4. 1858 - Hymen Lipman, silgili kurşun kalemin patentini aldı.
5. 1863 - Türkiye'de eğitim alanında açılan ilk sivil toplum kuruluşu olan Darüşşafaka kuruldu.
6. 1863 - Danimarka Prensi Wilhelm Georg, Yunanistan Kralı oldu.
7. 1867 - Alaska, ABD Dışişleri Bakanı William H. Seward tarafından, Rus İmparatorluğu'ndan 7.2 milyon dolara satın alındı. Kilometrekaresi 4.19 dolara gelen bu alışveriş üzerine medya bu olayı Seward'ın aptallığı olarak nitelendirdi.
8. 1918 - Bakü ve civarında Bakü Sovyeti ve Ermeni Devrimci Federasyonu kuvvetlerinin Müsavat Partisi ve Kafkas Süvari Tümeni arasında meydana gelen çatışmalar başladı. Mart Olayları ismi verilen çatışmalar 3 Nisan 1918 tarihine kadar devam etti.
9. 1945 - II. Dünya Savaşı: SSCB kuvvetleri, Avusturya'nın Viyana şehrine girdi.
10. 1951 - ABD'de Ethel ve Julius Rosenberg çifti, Sovyetler Birliği hesabına çalıştıkları ve ABD'nin nükleer sırlarını bu ülkeye sattıkları iddiasıyla idama mahkûm edildi. İdamlar, 1953 Haziran'ında infaz edildi.
11. 1951 - "Remington Rand" şirketi, ilk ticari bilgisayar olan UNIVAC I'i, ABD Nüfus Sayım Dairesi'ne teslim etti. UNIVAC I'i, ENIAC'ı tasarlayan mühendisler geliştirmişti.
12. 1963 - Cumhurbaşkanı Celâl Bayar açlık grevine başladı.
13. 1971 - Ezanın yeniden Türkçe okunması için Senato'ya yasa önerisi verildi, teklif kabul edilmedi.
14. 1972 - Kızıldere Olayı: Mahir Çayan ve diğer dokuz militan, Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde saklandıkları evde öldürüldü. Rehin alınan bir Kanadalı, iki İngiliz teknisyen de militanlar tarafından öldürüldü. Olaydan sadece Ertuğrul Kürkçü sağ olarak kurtuldu.
15. 1981 - ABD Başkanı Ronald Reagan, Washington, DC'de bir suikast girişimi sonucu vurularak yaralandı.
16. 1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 42. idamı: 1976 yılında para karşılığı bir kişiyi ve kaçarken kendisini yakalamaya çalışan başka bir kişiyi daha öldüren Mustafa Başaran, idam edildi.
17. 1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 43. idamı: Kan güttüğü ailenin bir gece evine gidip, kapıları ve pencereleri içten açılmayacak şekilde kapatıp, damdaki bacadan içeri gaz döküp, gaz bidonunu da içeri atıp evi yakan ve bir kadınla dört çocuğunun yanarak ölümüne sebep olan Hüseyin Üye, idam edildi.
18. 1998 - AB, Kıbrıs ile üyelik görüşmelerine başladı.
19. 2005 - Kabahatler Yasa Tasarısı, TBMM'de kabul edildi.
20. 2006 - Marcos Pontes, uzaya çıkan ilk Brezilyalı astronot oldu.
21. 2014 - Yerel seçimler yapıldı. AK Parti yüzde 42,87 oy oranıyla birinci parti oldu. CHP yüzde 26,34, MHP ise yüzde 17,87 oranında oy aldı.
22. 2020 - Rusya-Suudi Arabistan petrol fiyat savaşı: Brent petrol fiyatı varil başına %9 düşerek Kasım 2002'den bu yana en düşük seviye olan $23'a düştü.^[1]

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 30 Mart tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1432 - Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu'nun 7. Padişahı (ö. 1481)
2. 1551 - Salomon Schweigger, Alman protestan papaz ve seyyah (ö. 1622)
3. 1674 - Jethro Tull, İngiliz tarımcı (ö. 1741)
4. 1746 - Francisco Goya, İspanyol ressam (ö. 1828)
5. 1754 - Jean-François Pilâtre de Rozier, ilk defa Manş denizini geçmeyi başaran havacı (ö. 1785)
6. 1776 - Vasili Tropinin, Rus romantik ressam (ö. 1857)
7. 1810 - Ann S. Stephens, Amerikalı romancı ve dergi editörü (ö. 1886)
8. 1820 - Anna Sewell, İngiliz roman yazarı (ö. 1878)
9. 1844 - Paul Verlaine, Fransız şair (ö. 1896)
10. 1852 - James Theodore Bent, İngiliz kâşif, arkeolog ve yazar (ö. 1897)
11. 1853 - Vincent van Gogh, Hollandalı ressam (ö. 1890)
12. 1863 - Joseph Caillaux, Fransız Başbakanı (ö. 1944)
13. 1864 - Franz Oppenheimer, Alman sosyolog ve politik ekonomist (ö. 1943)
14. 1868 - Koloman Moser, Avusturyalı ressam ve tasarımcı (ö. 1918)
15. 1878 - Franz Fredrik Wathén, Fin sürat patencisi (ö. 1914)
16. 1880 - Sean O'Casey, İrlandalı yazar (ö. 1964)
17. 1882 - Melanie Klein, Britanyalı psikalanist (ö. 1960)
18. 1882 - Adolf Henryk Silberschein, Polonyalı-Yahudi avukat (ö. 1951)
19. 1892 - Stefan Banach, Polonyalı matematikçi (ö. 1945)
20. 1892 - Erhard Milch, Alman mareşali (ö. 1972)
21. 1892 - Lola Cornero, Hollandalı film oyuncusu (ö. 1980)
22. 1893 - Theodor Krancke, Nazi Almanyası Kriegsmarine Amirali (ö. 1973)
23. 1894 - Sergey Vladimiroviç İlyuşin, Rus uçak tasarımcısı (ö. 1977)
24. 1895 - Franz Hillinger, Avusturyalı mimar (ö. 1973)
25. 1910 - Józef Marcinkiewicz, Polonyalı matematikçi (ö. 1940)
26. 1910 - Ziya Osman Saba, Türk şair ve yazar (ö. 1957)
27. 1911 - Ekrem Akurgal, Türk arkeolog (ö. 2002)
28. 1922 - Turhan Bey, Türk kökenli Avusturyalı oyuncu (ö. 2012)
29. 1926 - Ingvar Kamprad, İsveçli iş insanı ve IKEA'nın kurucusu (ö. 2018)
30. 1927 - Greta Thyssen, Danimarka asıllı Amerikalı model ve oyuncu (ö. 2018)
31. 1928 - Tom Sharpe, İngiliz yazar (ö. 2013)
32. 1930 - Anna-Lisa, Amerikalı oyuncu (ö. 2018)
33. 1930 - Bernadette Isaac-Sibille, Fransız kadın siyasetçi (ö. 2021)
34. 1934 - Hans Hollein, Avusturyalı mimar ve tasarımcı (ö. 2014)
35. 1934 - Mahmut Atalay, Türk Millî güreşçi, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu (ö. 2004)
36. 1937 - Warren Beatty, Amerikalı aktör ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
37. 1942 - Mehmet Ulusoy, Türk tiyatro yönetmeni (ö. 2005)
38. 1945 - Eric Clapton, İngiliz müzisyen
39. 1950 - Robbie Coltrane, İskoç oyuncu (ö. 2022)
40. 1957 - Shen Yi-ming, Tayvanlı asker ve siyasetçi (ö. 2020)
41. 1959 - Andrew Bailey, İngiliz bankacı
42. 1962 - MC Hammer, Amerikalı şarkıcı
43. 1964 - Ebu Enes el-Libi, Libyalı el-Kaide'nin üst düzey sorumlusu (ö. 2015)
44. 1964 - Tracy Chapman, Amerikalı şarkıcı
45. 1968 - Celine Dion, Kanadalı şarkıcı
46. 1979 - Norah Jones, Amerikalı piyanist ve şarkıcı
47. 1979 - Simon Webbe, İngiliz şarkıcı
48. 1980 - Yalın, Türk pop müzik şarkıcısı ve besteci
49. 1982 - Philippe Mexes, Fransız futbolcu
50. 1983 - Jérémie Aliadière, Fransız futbolcu
51. 1984 - Samantha Stosur, Avustralyalı profesyonel tenis oyuncusu
52. 1986 - Ryan Donk, Hollandalı futbolcu
53. 1986 - Sergio Ramos, İspanyol futbolcu
54. 1988 - Alessandro Felipe Oltramari, Brezilyalı futbolcu
55. 1990 - Thomas Rhett, Amerikalı country müzik şarkıcısı-söz yazarı
56. 1990 - Michal Březina, Çek buz patenci
57. 1991 - NF, Amerikalı rapçi
58. 1993 - Anitta, bir şarkıcı, söz yazarı, oyuncu, dansçı ve Brezilyalı televizyon sunucusudur
59. 1994 - Jetro Willems, Hollandalı futbolcudur
60. 2000 - İbrahim Ahmed Acar, Türk eskrimci

Ölümler

Bu yazımızda 30 Mart tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1486 - Thomas Bourchier, Canterbury Başpiskoposu (d. 1404)
2. 1526 - Konrad Mutian, Alman humanist (d. 1470)
3. 1540 - Matthäus Lang von Wellenburg, Alman politikacı ve Salzburg Başpiskoposu (d. 1469)
4. 1559 - Adam Ries, Alman matematikçi (d. 1492)
5. 1587 - Ralph Sadler, İngiliz politikacı (d. 1507)
6. 1662 - François le Métel de Boisrobert, Fransız şair (d. 1592)
7. 1689 - Kazimierz Łyszczyński, Leh asilzade, filozof ve asker (d. 1634)
8. 1707 - Sébastien Le Prestre de Vauban, Fransız mimar (d. 1633)
9. 1746 - Ignaz Kögler, Alman Cizvit ve misyoner (d. 1680)
10. 1764 - Pietro Locatelli, İtalyan besteci (d. 1695)
11. 1863 - Auguste Bravais, Fransız fizikçi (d. 1811)
12. 1873 - Bénédict Morel, Fransız hekim (d. 1809)
13. 1873 - Abraham Salomon Kamondo, İtalyan finansör ve hayırsever (d. 1781)
14. 1876 - Antoine Jérôme Balard, Fransız kimyacı (d. 1802)
15. 1894 - Drengman Aaker, Amerikalı politikacı ve iş insanı (d. 1839)
16. 1896 - Harilaos Trikupis, Yunanistan'ın eski Başbakanı (7 kez bu görevde bulundu) (d. 1832)
17. 1918 - Despina Storch, Birinci Dünya Savaşı sırasında Almanya ve Osmanlı İmparatorluğu için casusluk yaptığı iddia edilen bir Osmanlı Rum kadını (d. 1894/1895)
18. 1925 - Rudolf Steiner, Avusturyalı filozof, eğitimci, bilim insanı, sanatçı, yazar ve antropozofitin kurucusu (d. 1861)
19. 1940 - Walter Miller, Amerikalı sessiz film oyuncusu (d. 1892)
20. 1941 - Vasil Kutinçev, Bulgar asker (d. 1859)
21. 1949 - Friedrich Bergius, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1884)
22. 1956 - Mithat Cemal Kuntay, Türk yazar (d. 1885)
23. 1956 - Duff Pattullo, Britanya Kolumbiyası'nın 22. Başbakanı (d. 1873)
24. 1957 - Arif Dino, Türk ressam ve şair (d. 1893)
25. 1965 - Philip Showalter Hench, Amerikalı hekim (d. 1896)
26. 1968 - Bobby Driscoll, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1937)
27. 1972 - Ahmet Atasoy, Marksist-Leninist devrimci önder ve THKP-C militanı (d. 1946)
28. 1972 - Cihan Alptekin, Türk devrimci ve THKO kurucularından (d. 1947)
29. 1972 - Ertan Saruhan, Türk öğretmen ve THKP-C'li eylemci (d. 1942)
30. 1972 - Mahir Çayan, Türk devrimci ve THKP-C önderlerinden (d. 1946)
31. 1977 - Abdel Halim Hafez, Mısırlı şarkıcı ve aktör (d. 1929)
32. 1978 - Memduh Tağmaç, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 14. Genelkurmay Başkanı (d. 1904)
33. 1986 - James Cagney, Amerikalı aktör (d. 1899)
34. 2002 - Elizabeth Bowes Lyon, II. Elizabeth'in annesi, VI. George'un eşi (d. 1900)
35. 2004 - Timi Yuro, Amerikalı şarkıcı (d. 1940)
36. 2005 - Mitch Hedberg, Amerikalı komedyen (d. 1968)
37. 2013 - Phil Ramone, Amerikalı, 14 Grammy ödüllü aranjör ve yapımcı (d. 1934)
38. 2014 - Kate O'Mara, İngiliz oyuncu ve şarkıcı (d. 1939)
39. 2015 - Helmut Dietl, Alman film yönetmeni ve yazar (d. 1944)
40. 2016 - Anne Aasheim, Norveçli yazar (d. 1962)
41. 2017 - Alfred C. Marble, Jr., Episcopal Kilisesi görevli piskopos (d. 1936)
42. 2018 - Sabahudin Kurt, Bosnalı pop ve halk müziği sanatçısıdır (d. 1935)
43. 2018 - Bill Maynard, İngiliz oyuncu ve komedyen (d. 1928)
44. 2019 - Paloma Cela, İspanyol oyuncu ve model (d. 1943)
45. 2019 - Ron Elvidge, Yeni Zelandalı eski profesyonel ragbi oyuncusu (d. 1923)
46. 2019 - Geoff Harvey, İngiliz-Avustralyalı piyanist, orkestra şefi, müzisyen, eğitimci ve televizyoncudur (d. 1935)
47. 2019 - Tania Mallet, İngiliz manken ve oyuncu (d. 1941)
48. 2019 - Ruben Tovmasyan, Ermeni siyasetçi (d. 1937)
49. 2020 - Joe Ashton, İngiliz siyasetçi (d. 1933)
50. 2020 - Maurice Bidermann, bir Fransız sanayiciydi (d. 1932)
51. 2020 - Lorena Borjas, Meksikalı Amerikalı trans ve göçmen hakları aktivisti (d. 1960)
52. 2020 - Wilhelm Burmann, Alman dansçı (d. 1939)
53. 2020 - Arianne Caoili, Filipinler doğumlu Avustralyalı satranç oyuncusu (d. 1986)
54. 2020 - Hilary Dwyer, İngiliz aktris, film yapımcısı ve iş insanı (d. 1945)
55. 2020 - Manolis Glezos, Yunan direnişi kahramanı solcu yazar ve politikacı (d. 1922)
56. 2020 - James T. Goodrich, Amerikalı beyin cerrahı (d. 1946)
57. 2020 - Milutin Knežević, Sırp Ortodoks başrahip (d. 1949)
58. 2020 - Ted Monette, Amerikan ordusu albayı (d. 1945)
59. 2020 - Kwasi Owusu, Ganalı millî futbolcudur (d. 1945)
60. 2020 - Manuel Adolfo Varas, Ekvadorlu yayıncı, spor gazetecisi ve avukat (d. 1943)
61. 2020 - Bill Withers, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1938)
62. 2020 - Joachim Yhombi-Opango, Kongolu asker ve siyasetçi (d. 1939)
63. 2021 - Myra Frances, İngiliz aktris (d. 1943)
64. 2022 - Juan Carlos Cárdenas, Arjantinli futbolcu ve teknik direktördür (d. 1945)
65. 2022 - Abdulilah Muhammed Hasan, Iraklı futbol antrenörüdür (d. 1934)
66. 2022 - Tom Parker, İngiliz şarkıcı, müzisyen, yapımcı ve ses mühendisi (d. 1988)