Tarihte Bugün: 4 Eylül'de ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

4 Eylül'ün tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 4 Eylül'de kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Dünya Cinsel Sağlık Günü

Önemli Olaylar

4 Eylül tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 4 Eylül'de Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 476 - Batı Roma İmparatorluğu'nun son Hükümdarı Romulus Augustus, kendisini İtalya Kralı olarak ilân eden Germen şefi Odoacer tarafından tahttan indirilince, Batı Roma İmparatorluğu sona erdi.
2. 1521 - İlyaki Kuşatması: Kara Mahmut Reis tarafından gerçekleştirilen kuşatma sonucunda İlyaki adası fethedildi.
3. 1781 - Los Angeles, İspanyollar tarafından bölgeye yerleştirilen insanlarca kuruldu.
4. 1870 - Fransa'da, III. Cumhuriyet ilan edildi.
5. 1885 - Self-servis, ilk defa New York'ta uygulanmaya başlandı.
6. 1886 - Yaklaşık 30 yıl süren savaşlardan sonra, Apaçi lideri Geronimo, Arizona'da teslim oldu.
7. 1888 - George Eastman, Kodak adını ticarileştirdi ve makaralı film kullanan kamerasının patentini aldı.
8. 1919 - Gazi Mustafa Kemal, Sivas Kongresi'ni açtı.
9. 1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Sarıgöl, Buldan ve Bigadiç'i geri aldı.
10. 1932 - Dünya Barış Konferansı Viyana'da toplandı.
11. 1935 - İstanbul telefon şirketi, Hükûmet adına işletilmeye başlandı.
12. 1936 - Birleşik Krallık Hükümdarı VIII. Edward, İstanbul'da Atatürk'ü ziyaret etti.
13. 1939 - Tüm gıda maddelerine ihraç yasağı kondu.
14. 1941 - II. Dünya Savaşı: İlk kez bir ABD gemisi, bir Alman denizaltısının hücumuna uğradı. Geminin adı USS Greer'di.
15. 1944 - Adolf Hitler, Doğu Prusya'daki Rastenburg yakınlarındaki karargahında Japon büyükelçisi Hiroshi Oshima'yı karşıladı.^[1]
16. 1944 - II. Dünya Savaşı: Müttefikler, Brüksel ve Anvers'i ele geçirdi.
17. 1950 - Türkiye'de Hasbi Tembeler olarak bilinen Beetle Bailey çizgi dizisi ilk kez çizgi bant olarak yayımlandı.
18. 1956 - Depolama aygıtı olarak manyetik disk kullanan ilk ticari bilgisayar olan "IBM RAMAC 305" tanıtıldı.
19. 1957 - Afroamerikan sivil haklar hareketi: -Little Rock Krizi- Arkansas Valisi, siyahi öğrencilerin Merkez Lisesi'ne kayıt yaptırmalarına engel olabilmek için Ulusal Muhafızlar'ı göreve çağırdı.
20. 1963 - İsviçre Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağı, İsviçre'nin Dürrenäsch şehri yakınlarında düştü; 80 kişi öldü.
21. 1964 - Endonezya Hükûmeti, Beatles tarzı saç kesimini yasakladı.
22. 1970 - Erdal İnönü, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü oldu.
23. 1970 - Şili'de, sosyalist lider Salvador Allende Başkan seçildi.
24. 1971 - Alaska Hava Yolları'na ait Boeing 727 tipi bir yolcu uçağı, Juneau, Alaska yakınlarında düştü: 111 kişi öldü.
25. 1972 - 1972 Yaz Olimpiyatları: Mark Spitz, yüzmede 7. altın madalyasını aldı, böylelikle tek bir Olimpiyat Oyunları'nda, 7 madalya birden alan ilk sporcu olarak rekor kırdı.
26. 1975 - Bülent Ecevit'in seçim otobüsü, Elazığ'da taşlandı; 50 yaralı, 57 gözaltı.
27. 1981 - Millî Güvenlik Konseyi, gözaltı süresinin 90 günden 45 güne inmesini onayladı.
28. 1988 - Bangladeş'te sel: 300 kişi öldü, 20 milyon insan evsiz kaldı.
29. 1989 - Türkiye'nin ilk spor gazetesi Fotospor, yayın hayatına başladı.
30. 1990 - İslam Eleştirmeni, Araştırmacı Yazar Turan Dursun öldürüldü.
31. 1991 - Halkın Emek Partisi (HEP), Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile anlaşarak seçimlerde iş birliği kararı aldı.
32. 1993 - Demokrasi Partisi (DEP) Milletvekili Mehmet Sincar, Batman'da öldürüldü.
33. 1996 - Abdi İpekçi cinayetinin sanıklarından Oral Çelik, İsviçre tarafından Türkiye'ye iade edildi. Çelik, 16 Eylül'de 17 yıl aradan sonra çıkarıldığı Mahkemece tutuklandı.
34. 1996 - Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) örgütü militanları, Kolombiya'nın Guaviare bölgesindeki askerî bir kampa saldırdı, üç hafta süren çatışmalarda en az 130 kişi öldü.
35. 1997 - Kudüs'te çarşı merkezinde üç büyük patlamada 7 kişi öldü, 192 kişi yaralandı. Saldırıyı Hamas örgütü üstlendi.
36. 1998 - Google, Stanford'da doktora yapan iki öğrenci; Larry Page ve Sergey Brin tarafından kuruldu.
37. 2008 - Emekli Tümgeneral Osman Pamukoğlu önderliğinde, Hak ve Eşitlik Partisi kuruldu.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 4 Eylül tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 973 - Birûni, Farsi gök bilimci (ö. 1051)
2. 1383 - VIII. Amadeus, Savoy Dükü - V. Felice adıyla son anti-papa olarak bilinir (1439-1449) (ö. 1451)
3. 1563 - Wanli, Ming Hanedanı'nın 13. imparatoru (ö. 1620)
4. 1768 - François-Auguste-René Chateaubriand, Fransız yazar ve diplomat (ö. 1848)
5. 1809 - Juliusz Słowacki, Polonyalı şair (ö. 1849)
6. 1824 - Anton Bruckner, Avusturyalı besteci (ö. 1896)
7. 1850 - Luigi Cadorna, İtalyan general ve mareşal (ö. 1928)
8. 1869 - Karl Seitz, Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı (ö. 1950)
9. 1888 - Oskar Schlemmer, Alman ressam, heykeltıraş, tasarımcı ve Bauhaus okulu koreografı (ö. 1943)
10. 1891
    • Fridolin von Senger und Etterlin, Alman asker (ö. 1963)
    • Fritz Todt, Alman mühendis, general ve Todt Örgütü'nün kurucusu (ö. 1942)
11. 1896 - Antonin Artaud, Fransız oyun yazarı, şair ve tiyatro oyuncusu (ö. 1948)
12. 1901 - Ahmet Kutsi Tecer, Türk şair ve oyun yazarı (ö. 1967)
13. 1906 - Max Delbrück, Alman biyolog ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (ö. 1981)
14. 1908 - Edward Dmytryk, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1999)
15. 1908 - Richard Wright, Afrikalı-Amerikalı öykü, roman ve makale yazarı ve şair (ö. 1960)
16. 1913
    • Kenzo Tange, Japon mimar (ö. 2005)
    • Stanford Moore, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1982)
    • Kenzō Tange, Japon mimar (ö. 2005)
17. 1915 - Anselmo Piccoli, Arjantinli soyut sanatçı
18. 1917 - Henry Ford II, Edsel Ford'un oğlu ve Henry Ford'un torunu iş insanı (ö. 1987)
19. 1925 - Forrest Carter, Amerikalı yazar (ö. 1979)
20. 1927 - John McCarthy, Amerikalı bilgisayar bilimci (ö. 2011)
21. 1928 - Dick York, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1992)
22. 1934
    • Clive Granger, Galli ekonomist (ö. 2009)
    • Jan Švankmajer, Çek sürrealist sanatçı, animatör, film direktörü ve yönetmen
23. 1935 - Dorothy Masuka, Kadın caz sanatçısı
24. 1942 - Raymond Floyd, Amerikalı golfçü
25. 1944 - Tony Atkinson, Britanyalı akademisyen ve ekonomist (ö. 2017)
26. 1945 - Kandemir Konduk, Türk oyun yazarı ve senarist
27. 1946 - Gary Duncan, Amerikalı rock müziği gitaristi ve şarkıcısı (ö. 2019)
28. 1949
    • Tom Watson, Amerikalı golfçü
    • Daniel Leclercq, Fransız futbolcu ve teknik direktör
29. 1950 - Aleksandar Berček, Sırp aktör
30. 1951 - Judith Ivey, Amerikalı oyuncu ve tiyatro yönetmeni
31. 1953 - Fatih Terim, Türk spor adamı
32. 1954 - Bülent Bilgiç, Türk oyuncu
33. 1956 - Blackie Lawless, Amerikalı müzisyen
34. 1958
    • Satoshi Tezuka, Japon eski millî futbolcu
    • Michael Morell, CIA eski Başkan Yardımcısı
35. 1959 - Domiziana Giordano, İtalyan fotoğrafçı, sanatçı, oyuncu ve video sanatçısı
36. 1960 - Damon Wayans, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar ve yapımcı
37. 1961 - Uğur Polat, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
38. 1962 - Shinya Yamanaka, Japon doktor ve araştırmacı
39. 1964 - Mehmet Varol, Türk siyasetçi
40. 1965 - Mustafa Zeki Uğurlu, Türk asker
41. 1966 - Kemalettin Nalcı, Türk siyasetçi
42. 1968
    • Natacha Amal, Belçikalı oyuncusu
    • Gavin Smith, Kanadalı profesyonel poker oyuncusu
43. 1969
    • Giorgi Margvelaşvili, Gürcü akademisyen ve siyasetçi
    • Alexander Paul Coe, Galler doğumlu DJ ve prodüktör
44. 1970
    
    • Jesús Luis Álvarez de Eulate Güergue, Andorralı futbolcu ve teknik direktör
45. 1974 - Oğuz Aksaç, Türk halk müziği sanatçısı
46. 1975 - Mark Ronson, İngiliz DJ, gitarist, şarkıcı ve müzik prodüktörü
47. 1976 - Iván Massagué, İspanyol bir aktör
48. 1977 - Lucie Silvas, şarkıcı-şarkı yazarı, besteci ve piyanist
49. 1978
    • Takao Yamauchi, Japon eski futbolcu
    • Danijel Ljuboja, Sırp eski futbolcu
50. 1979 - Ankaralı Yasemin, Türk şarkıcı
51. 1980 - Max Greenfield, Amerikalı oyuncu
52. 1981
    • Beyoncé, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve Grammy Ödülü sahibi
    • Lacey Mosley, Amerikalı şarkıcı
53. 1982 - Whitney Cummings, Amerikalı stand-up komedyeni, oyuncu, film yapımcısı ve podcast yayıncısı
54. 1983 - Andrew McCollum, Facebook'un kurucu ortağı ve melek yatırımcı
55. 1984 - Camila Bordonaba, Arjantinli oyuncu ve model
56. 1985 - Raúl Albiol, İspanyol defans oyuncusu
57. 1986
    • Aaron Hunt, Alman eski futbolcu
    • Ayumi Kaihori, Japon milli futbolcu
    • Jaclyn Hales, Amerikalı oyuncu
    • Xavier Woods, Amerikan profesyonel güreşçi
58. 1987 - Wesley Blake, Amerikalı profesyonel güreşçi
59. 1988
    • Bilal Göregen, Türk sokak müzisyeni ve "Ievan polkka" yorumuyla ünlenen internet fenomeni
    • JJ Hickson, Amerikalı profesyonel basketbolcu
60. 1989 - Barry Douglas, İskoç futbolcu
61. 1990
    • Olha Harlan, Ukraynalı eskrimci
    • Stefanía Fernández, Venezuelalı model
62. 1991 - Carter Jenkins, Amerikalı oyuncu
63. 1992 - Hanna Schwamborn, Alman oyuncu
64. 1993 - Yannick Carrasco, Belçikalı milli futbolcu
65. 1994 - Senou Coulibaly, Malili futbolcu
66. 1995 - Forrest Molinari, Amerikalı güreşçi
67. 1996 - Mizuki Hayashi, Japon futbolcu
68. 2000 - Jayden Richardson, İngiliz futbolcu
69.  

Ölümler

Bu yazımızda 4 Eylül tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 626 - Gaozu, Çin'in Tang Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatoru (d. 566)
2. 1063 - Tuğrul Bey, Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu (d. 990)
3. 1323 - Kegen Han, 5. Yuan Hanedanı ve Çin İmparatoru (d. 1302)
4. 1342 - Anna, 17 Temmuz 1341 tarihinden 4 Eylül 1342 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoriçesi
5. 1522 - Kara Mahmut Reis, Türk denizci (d. ?)
6. 1821 - José Miguel Carrera, Güney Amerikalı milli kahraman ve Şilili politikacı (d. 1785)
7. 1836 - Aaron Burr, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 3. başkan yardımcısı (d. 1756)
8. 1907 - Edvard Grieg, Norveçli besteci (d. 1843)
9. 1944 - Erich Fellgiebel, Alman general (Hitler'e karşı yapılan 20 Temmuz suikast girişiminde yer alan) (idam) (d. 1886)
10. 1951 - Louis Adamic, Amerikalı gazeteci ve yazar (d. 1899)
11. 1963 - Robert Schuman, Fransız politikacı (d. 1886)
12. 1965 - Albert Schweitzer, Fransız tıp doktoru, teolog, filozof, müzisyen ve Nobel Barış Ödülü sahibi d. 1875)
13. 1965 - Mahmut Moralı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (Şehir Tiyatroları sanatçısı) (d. 1902)
14. 1967 - Ali Mümtaz Arolat, Türk şair (d. 1897)
15. 1985 - Cebrail Allaf, Süryani Kadim Cemaati'nin ruhani lideri
16. 1985 - George O'Brien, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1899)
17. 1989 - Georges Simenon, Belçikalı polisiye yazarı (d. 1903)
18. 1990 - Irene Dunne, Amerikalı oyuncu (d. 1898)
19. 1990 - Turan Dursun, Türk yazar ve düşünce adamı (d. 1934)
20. 1991 - Henri de Lubac, Katolik ilahiyatçı (d. 1896)
21. 1993 - Mehmet Sincar, Türk siyasetçi (d. 1953)
22. 1993 - Hervé Villechaize, Fransız oyuncu (d. 1943)
23. 1997 - Aldo Rossi, İtalyan mimar ve tasarımcı (d. 1931)
24. 2003 - Tibor Varga, Macar kemancı (d. 1921)
25. 2006 - Giacinto Facchetti, İtalyan futbolcu (d. 1942)
26. 2006 - Steve Irwin, Avusturyalı belgeselci (d. 1962)
27. 2011 - Mino Martinazzoli, İtalyan siyasetçi (d. 1931)
28. 2011 - Hakkı Ögelman, Türk gök bilimci ve profesör (d. 1940)
29. 2013 - Ferdinand Biwersi, Eski Alman futbol hakem (d. 1934)
30. 2014 - Gustavo Cerati, Bir şarkıcı, söz yazarı, besteci ve rock müzik yapımcısı (d. 1959)
31. 2014 - Joan Rivers, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar, yapımcı ve sunucu (d. 1933)
32. 2015 - Sylvie Joly, Fransız oyuncu ve komedyen (d. 1934)
33. 2018 - Marijan Beneš, Yugoslav-Bosnalı boksör (d. 1951)
34. 2018 - István Bethlen, Macar ekonomist ve siyasetçi (d. 1946)
35. 2018 - Bill Daily, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
36. 2018 - Christopher Lawford, Amerikalı yazar, oyuncu, yapımcı ve siyasi aktivist (d. 1955)
37. 2019 - Abbas Abdulla, Azeri şair (d. 1940)
38. 2019 - Edgardo Andrada, Arjantinli eski futbolcu (d. 1939)
39. 2019 - Roger Etchegaray, Fransız kardinal (d. 1922)
40. 2019 - Kylie Rae Harris, Amerikalı country şarkıcısı, müzisyen ve söz yazarı (d. 1989)
41. 2019 - Tevfik Kış, Türk güreşçi ve antrenör (d. 1934)
42. 2019 - Dan Warner, Amerikalı müzisyen, albüm yapımcısı ve söz yazarı (d. 1970)
43. 2020 - Lloyd Cadena, Filipinli vlogger, radyo kişiliği ve yazar (d. 1993)
44. 2020 - Annie Cordy, Belçikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1928)
45. 2020 - Dmitry Svetushkin, Moldovalı satranç oyuncusu (d. 1980)
46. 2020 - Joe Williams, 1999'da dört ay boyunca Cook Adaları Başbakanı olarak görev yapmış siyasetçi ve doktor (d. 1934)
47. 2022 - Peter Straub, Amerikalı yazar (d. 1943)
48. 2023 - Ferid Murad, Arnavut asıllı Amerikalı doktor, farmakolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1936)