Tarihte Bugün: 28 Ocakta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar

28 Ocak tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 28 Ocakta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1517 - Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu, Kahire'ye girdi.
2. 1547 - VI. Edward, İngiltere Kralı oldu.
3. 1807 - Pall Mall Sokağı, tarihte ışıklandırılan ilk sokak oldu.
4. 1820 - Fabian Gottlieb von Bellingshausen ve Mikhail Petrovich Lazarev öncülüğündeki Rus ekip, Antarktika kıtasını keşfetti.
5. 1871 - Fransa-Prusya Savaşı: Fransa teslim oldu ve savaş sona erdi.
6. 1887 - Eyfel Kulesi'nin yapımına başlandı.
7. 1909 - İspanya-Amerika Savaşı'ndan beri orada olan Amerikan birlikleri, Küba'dan ayrıldı.
8. 1915 - I. Dünya Savaşı: Osmanlı İmparatorluğu ile Britanya İmparatorluğu arasında Suriye-Filistin Cephesi başladı.
9. 1918 - Lev Troçki, Sovyetler Birliği'nde Kızıl Ordu'yu kurmaya başladı.
10. 1920 - Osmanlı Mebusan Meclisi'nin gizli oturumunda, Misak-ı Milli kabul edildi.
11. 1921 - Mustafa Suphi ve arkadaşları, Trabzon'a geldikten sonra İskele Kahyası İttihatçı Yahya tarafından bir motora bindirildiler ve gece denizde öldürüldüler.
12. 1921 - Albert Einstein, evrenin ölçülebileceğini öne sürdü. Bilim dünyasında bir tartışma başlattı.
13. 1923 - İçişleri Bakanlığı, İzmit ilinin adını Kocaeli olarak değiştirdi.
14. 1925 - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul Şubesi açıldı.
15. 1929 - İstanbul'da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Meclis'te kabul edildi.
16. 1932 - Japonya, Şanghay'ı işgal etti.
17. 1935 - İzlanda, kürtajı yasallaştıran ilk ülke oldu.
18. 1958 - Kıbrıs'ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu 8 kişi öldü. TBMM, 31 Ocak'ta Birleşik Krallık'ı kınama kararı aldı.
19. 1959 - Çukurova'da sel oldu. 200 bin portakal ağacı sel altında kaldı, bir mensucat fabrikasını sel bastı. Zararın 5 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bölgede yiyecek sıkıntısı başladı.
20. 1963 - İstanbul'da İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'nda çalışan 170 işçi oturma grevi yaptı. İşçiler sendikalaşma nedeniyle işten çıkarılan dört arkadaşlarının işe geri alınmasını istiyorlardı.
21. 1971 - İzmir'de gençler, Amerikan 6. Filosunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı.
22. 1975 - Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe'dir" dedi.
23. 1982 - İdam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan, İran'da tutuklandı.
24. 1982 - Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü; saldırıyı, "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" üstlendi.
25. 1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, ASALA militanı Levon Ekmekçiyan'a verilen ölüm cezasını onayladı.
26. 1986 - Sakıp Sabancı, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanlığına seçildi.
27. 1986 - Uzay mekiği Challenger, fırlatılışından 73 saniye sonra parçalandı: yedi astronot öldü. Hatanın katı yakıt motorlarındaki sızıntıdan kaynaklandığı öne sürüldü.
28. 1987 - Türkiye, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını çekince koyarak kabul ettiğini açıkladı.
29. 1988 - THY, iç hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı.
30. 1992 - Anayasa Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı.
31. 1993 - Genelkurmay Başkanlığı, "darbe devrinin" kapandığını açıkladı.
32. 1994 - Türk savaş uçakları, PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) Kuzey Irak'taki Zeli kampını bombaladı.
33. 1997 - Güney Afrika'da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis, devrimci öğrenci lideri Steve Biko'yu 1977'de öldürdüklerini resmen itiraf etti.
34. 2002 - Ekvador Havayollarına ait Boeing 727-100 tipi bir yolcu uçağı güney Kolombiya'da And dağlarına çarparak düştü: 92 kişi öldü.
35. 2004 - Türk lirası'ndan altı sıfır atılmasını ve para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
36. 2006 - Polonya'nın Katowice şehrinde bir sergi sarayının çatısı, biriken karın ağırlığıyla çöktü: 62 kişi öldü, 140 kişi yaralandı.
37. 2008 - Haydarpaşa-Denizli seferi yapan trenin saat 02:00 civarlarında Kütahya'nın Çöğürler kasabasında raydan çıkmasıyla oluşan kazada, 436 yolcudan 9 kişi öldü. Yaklaşık 300 kişi çeşitli yerlerinden yaralandı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 28 Ocak tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1457 - VII. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1509)
2. 1600 - IX. Clemens, Papa (ö. 1669)
3. 1611 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (ö. 1687)
4. 1712 - Tokugawa Ieshige, Tokugawa Şogunluğu'nun 9. şogunu (ö. 1761)
5. 1717 - III. Mustafa, Osmanlı'nın 26. Padişahı (ö. 1774)
6. 1768 - VI. Frederik, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1839)
7. 1833 - Charles George Gordon, İngiliz general (ö. 1885)
8. 1834 - Sabine Baring-Gould, İngiliz Anglikan rahip ve roman yazarı (ö. 1924)
9. 1841 - Henry Morton Stanley, Amerikan gazeteci (ö. 1904)
10. 1844 - Gyula Benczúr, Macar ressam (ö. 1920)
11. 1853 - Jose Marti, Kübalı şair, yazar ve Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü (ö. 1895)
12. 1865 - Kaarlo Juho Ståhlberg, Finlandiya Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı (ö. 1952)
13. 1872 - Ahmet Baytursun, Kazak eğitimci, dilbilimci, yazar, şair, siyasetçi (ö. 1937)
14. 1873 - Colette (Sidonie-Gabrielle), Fransız oyun yazarı (ö. 1954)
15. 1877 - Wojciech Brydziński, Polonyalı tiyatro, radyo ve sinema oyuncusu (ö. 1966)
16. 1878 - Jean de La Hire, Fransız yazar (ö. 1956)
17. 1879 - Julia Bell, İngiliz insan genetiği araştırmacısı (ö. 1979)
18. 1880 - Sergey Malov, Rus dil bilimci, Doğu bilimci, Türkolog (ö. 1957)
19. 1881 - Siegfried Jacobsohn, Alman gazeteci ve tiyatro eleştirmeni (ö. 1926)
20. 1883 - Necmeddin Okyay, Türk hattat, ebru sanatçısı, kemankeş, gül yetiştiricisi, tuğrakeş, aharcılık, mücellid, imam ve hatip (ö. 1976)
21. 1884 - Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi (ö. 1962)
22. 1887 - Arthur Rubinstein, Polonya doğumlu Amerikalı piyano virtüözü (ö. 1982)
23. 1890 - Robert Franklin Stroud, Amerikalı mahkûm (Alkatraz Kuşçusu) (ö. 1963)
24. 1892 - Armen Doryan, Osmanlı Ermenisi şair ve öğretmen (ö. 1923)
25. 1906 - Markos Vafiadis, Yunanistan Komünist Partisi kurucularından ve Yunan İç Savaşı'nda Demokratik Ordu Komutanlarından (ö. 1992)
26. 1912 - Jackson Pollock, Amerikalı ressam (ö. 1956)
27. 1920 - Xavier de La Chevalerie, Fransız büyükelçi (ö. 2004)
28. 1927 - Eşref Kolçak, Türk oyuncu (ö. 2019)
29. 1936 - Alan Alda, Amerikalı oyuncu, yazar ve eylemci
30. 1936 - İsmail Kadare, Arnavut yazar
31. 1938 - Tomas Lindahl, İsveç asıllı İngiliz bilim insanı
32. 1940 - Carlos Slim Helú, Lübnan asıllı Meksikalı iş insanı
33. 1942 - Brian Jones, İngiliz rock müzisyeni (ö. 1969)
34. 1945 - Marthe Keller, İsviçreli aktris
35. 1947 - Haydar Baş, Türk siyasetçi, ilahiyatçı, yazar ve eğitimci (ö. 2020)
36. 1948 - Charles Taylor, 1997-2003 yılları arasında Liberya Devlet Başkanı
37. 1948 - İbrahim Yazıcı, Türk siyasetçi ve spor yöneticisi (ö. 2013)
38. 1949 - Gregg Popovich, Amerikalı basketbol antrenörü
39. 1950 - Hamed bin İsa el-Halife, Önceki emir İsa bin Selman el-Halife'nın oğludur
40. 1951 - Ludovikos Ton Anogeion, Yunan müzisyen, şair ve sanatçı
41. 1951 - Leonid Kadenyuk, Bağımsız Ukrayna'nın ilk astronotu unvanına sahip test pilotu (d. 2018)
42. 1953 - Anicée Alvina, Fransız oyuncu (ö. 2006)
43. 1954 - Bruno Metsu, eski Fransız futbolcu ve teknik direktördür (d. 2013)
44. 1954 - Ümit Yesin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2019)
45. 1955 - Vinod Khosla, Hint asıllı ABD'li risk sermayedarı ve girişmcidir
46. 1955 - Nicolas Sarkozy, Fransız siyasetçi
47. 1958 - Sandy Gandhi, Avustralyalı komedyen ve köşe yazarı (ö. 2017)
48. 1959 - Frank Darabont, Amerikalı yönetmen, senaryo yazarı ve film yapımcısı
49. 1968 - Sarah McLachlan, Kanadalı müzisyen
50. 1968 - Rakim, Amerikalı hip hop sanatçısı
51. 1970 - Julia Jäger, Alman oyuncu
52. 1973 - Natalya Morozova, Rus voleybolcu
53. 1975 - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü
54. 1975 - Tijen Karaş, Türk haber sunucusu
55. 1976 - Rick Ross, Amerikalı rapçi
56. 1977 - Takuma Sato, Japon asıllı Formula Bir otomobil yarışcısıdır
57. 1978 - Gianluigi Buffon, İtalyan futbolcu
58. 1978 - Papa Bouba Diop, Senegalli millî futbolcudur (ö. 2020)
59. 1978 - Sheamus, İrlandalı profesyonel güreşçi
60. 1980 - Michael Hastings, Amerikalı gazeteci ve yazardır (ö. 2013)
61. 1981 - Elijah Wood, Amerikalı oyuncu
62. 1981 - Volga Sorgu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
63. 1985 - J. Cole, Amerikalı hip hop sanatçısı ve yapımcı
64. 1993 - Ezgi Şenler, Türk oyuncu

Ölümler

Bu yazımızda 28 Ocak tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 661 - Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki 4. İslam Halifesi (d. 600)
2. 724 - II. Yezîd, dokuzuncu Emevî halifesidir (d. 687)
3. 814 - Şarlman, Alman Kralı (d. 742)
4. 1547 - VIII. Henry, İngiltere Kralı (d. 1491)
5. 1621 - V. Paulus, Papa (d. 1552)
6. 1625 - Çerkes Mehmed Ali Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
7. 1687 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (d. 1611)
8. 1688 - Ferdinand Verbiest, Flaman Cizvit misyoner, rahip (d. 1623)
9. 1847 - Pierre Amédée Jaubert, Fransız diplomat, akademisyen, şarkiyatçı, çevirmen, politikacı ve gezgin (d. 1779)
10. 1864 - Benoît Paul Émile Clapeyron, Fransız mühendis ve fizikçi (d. 1799)
11. 1866 - Robert Foulis, Kanadalı mucit, inşaat mühendisi ve sanatçı (d. 1796)
12. 1866 - Emil Dessewffy, Macar muhafazakâr politikacı (d. 1814)
13. 1878 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (d. 1796)
14. 1884 - Augustin-Alexandre Dumont, Fransız heykeltıraş (d. 1801)
15. 1891 - Nikolaus August Otto, Alman makine mühendisi (d. 1832)
16. 1921 - Mustafa Suphi, Türk komünist siyasetçi ve Türkiye Komünist Partisi ilk Merkez Komite Başkanı (suikast) (d. 1883)
17. 1924 - Teófilo Braga, Portekiz Cumhurbaşkanı, yazar, oyun yazarı (d. 1843)
18. 1926 - Kato Takaaki, Japonya Başbakanı (d. 1860)
19. 1939 - William Butler Yeats, İrlandalı şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1865)
20. 1940 - Sultan Galiyev, Tatar lider, düşünce adamı ve ulusal komünizmin fikir babası (idam) (d. 1892)
21. 1953 - Neyzen Tevfik Kolaylı, Türk ney üstadı ve ünlü hiciv şairi (d. 1879)
22. 1965 - Maxime Weygand, Fransız general (d. 1867)
23. 1981 - Özdemir Asaf, Türk şair (d. 1923)
24. 1982 - Kemal Arıkan, Türk diplomat (d. 1927)
25. 1983 - Levon Ekmekçiyan, Ermeni ASALA'ya mensup militan (d. 1958)
26. 1986 - Christa McAuliffe, Amerikalı eğitimci ve astronot (d. 1948)
27. 1986 - Judith Resnik, Amerikalı albay, mühendis ve astronot (d. 1949)
28. 1988 - Klaus Fuchs, Alman teorik fizikçi ve atom casusu (d. 1911)
29. 1996 - Joseph Brodsky, Rus şair (d. 1940)
30. 2002 - Astrid Lindgren, İsveçli yazar (d. 1907)
31. 2004 - Joe Viterelli, Amerikalı aktör (d. 1937)
32. 2010 - Ömer Uluç, Türk ressam (d. 1931)
33. 2012 - Keriman Halis Ece, Türk piyanist, model ve Türkiye'nin ilk dünya güzeli (d. 1913)
34. 2013 - Ferdi Özbeğen, Türk piyanist ve şarkıcı (d. 1941)
35. 2015 - Yves Chauvin, Fransız kimyacı (d. 1930)
36. 2016 - Signe Toly Anderson, Amerikalı şarkıcı (d. 1941)
37. 2016 - Ales Debeljak, Sloven yazar (d. 1961)
38. 2016 - Paul Kantner, Amerikalı rock müzisyeni ve gitaristi ve aktivist (d. 1941)
39. 2017 - Jean Bogaerts, eski Belçikalı profesyonel bisiklet yarışçısıdır (d. 1925)
40. 2017 - Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1935)
41. 2017 - Bharati Mukherjee, Hint asıllı Amerikalı yazar ve akademisyendir (d. 1940)
42. 2017 - Lennart Nilsson, İsveçli fotoğraf sanatçısıdır (d. 1922)
43. 2017 - Alyaksandr Tsihanoviç, Beyaz Rus şarkıcı (d. 1952)
44. 2017 - Stuart Timmons, Amerikalı gazeteci, aktivist, yazar ve tarihçidir (d. 1957)
45. 2017 - Mehmet Türker, Türk gazeteci ve yazar (d. 1944)
46. 2017 - Ion Ungureanu, Moldovalı oyuncu ve siyasetçi (d. 1935)
47. 2018 - Dharmasena Pathiraja, Sri Lankalı film yönetmeni, senarist ve akademisyendir (d. 1943)
48. 2018 - Coco Schumann, Alman caz müzisyenidir (d. 1924)
49. 2018 - Gene Sharp, Amerikalı siyaset bilimcisi, düşünür, profesör (d. 1928)
50. 2019 - Jurrie Koolhof, Hollandalı eski futbolcu ve menajerdir (d. 1960)
51. 2019 - Murad Medelsi, Cezayir Anayasa Konseyi Başkanı, eski Dışişleri Bakanı (d. 1943)
52. 2019 - Pepe Smith, Filipinli şarkıcı, söz yazarı ve müzisyendir (d. 1947)
53. 2020 - Marj Dusay, Amerikalı oyuncudur (d. 1936)
54. 2020 - Nicholas Parsons, İngiliz oyuncu, radyo ve televizyon sunucusu (d. 1923)
55. 2021 - Wismoyo Arismunandar, Endonezyalı yüksek rütbeli asker (d. 1940)
56. 2021 - Chedly Ayari, Tunuslu siyasetçi, ekonomist ve diplomat (d. 1933)
57. 2021 - Paul Crutzen, Hollandalı atmosferik kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1933)
58. 2021 - Cedric Demangeot, Fransız şair, çevirmen ve yayıncı (d. 1974)
59. 2021 - Morton Ira Greenberg, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1933)
60. 2021 - César Isella, Arjantinli şarkıcı, müzisyen, gazeteci ve söz yazarı (d. 1938)
61. 2021 - Sibongile Khumalo, Güney Afrikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1957)
62. 2021 - Ryszard Kotys, Polonyalı aktör (d. 1932)
63. 2021 - Annette Kullenberg, İsveçli gazeteci ve yazardır (d. 1939)
64. 2021 - Vasili Lanovoy, Sovyet-Rus aktör (d. 1934)
65. 2021 - Cicely Tyson, Amerikalı oyuncu ve manken (d. 1924)
66. 2021 - Heidi Weisel, Amerikalı moda tasarımcısı (d. 1962)
67. 2022 - Mel Mermelstein, Çek asıllı Amerikan yazarı (d. 1926)
68. 2022 - Diler Saraç, Türk sinema oyuncusu (d. 1937)