Tarihte Bugün: 1 Haziran'da ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

1 Haziran tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 1 Haziran'da kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. 1925 - Bugün bazı ülkelerde 1925 yılından bu yana Dünya Çocuk Günü olarak kutlanmaktadır.

Önemli Olaylar

1 Haziran tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 1 Haziran'da Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 193 - Roma İmparatoru, Didius Julianus suikast sonucu öldürüldü.
2. 987 - Hugh Capet, Fransa Kralı seçildi.
3. 1453 - Ayasofya'da ilk Cuma namazı, Akşemseddin tarafından kıldırıldı.
4. 1792 - Kentucky, ABD'nin 15. eyaleti oldu.
5. 1796 - Tennessee, ABD'nin 16. eyaleti oldu.
6. 1831 - James Clark Ross, Kuzey Kutbunu keşfetti.
7. 1855 - Amerikalı maceraperest ve paralı asker William Walker, Nikaragua'yı ele geçirdi.
8. 1869 - Thomas Edison, elektrikli oy verme makinesinin patentini aldı.
9. 1911 - Türk Hava Kuvvetleri kuruldu. (Kıtaat-ı Fenniye ve Mevaki-i Müstahkame)
10. 1920 - Adolfo de la Huerta, Meksika Devlet Başkanı oldu.
11. 1920 - Milli Aşireti Ayaklanması: Milli Aşireti, Fransızlarla iş birliği yaparak, Urfa'da ayaklanma başlattı.
12. 1921 - Dr. Şefik Hüsnü Deymer önderliğinde Osmanlı'nın ilk sosyalist mecmuası Aydınlık yayın hayatına başladı.
13. 1929 - 1 Kasım 1928 tarihli Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkındaki Kanun gereğince, devlet muamelelerinde ve kayıtlarda tamamen yeni harfler kullanılmaya başlandı.
14. 1930 - İstanbul'da Galata Köprüsü'nde 85 yıldır alınan geçiş ücreti kaldırıldı. Köprü 1845'te açıldığında geçiş tarifesi; yayalar için 5 para, hamallar için 10 para, yüklü arabalar için 5 kuruş, yüklü beygirler için 40 para, koyunlar için 3 para olarak belirlenmişti.
15. 1931 - Bursa-Mudanya Demiryolu devlet tarafından satın alındı. 42 kilometre uzunluğundaki hat işletmeye 1892 yılında açılmıştı.
16. 1938 - Atatürk, hekimlerin tavsiyesine uyarak İstanbul Boğazı’nda demirleyen Savarona yatında kalmaya başladı.
17. 1939 - CHP 5. Kurultayı yeni program ve tüzüğü kabul etti.
18. 1943 - İstanbul Radyosu, Vedat Nedim Tör yönetiminde deneme yayınına başladı. Beyoğlu Postanesi üzerinde kurulan geçici stüdyoda çalışmalarını sürdüren İstanbul Radyosu, Batı Müziği ve Ankara Radyosu'ndan telefon aracılığıyla iletilen ajans haberlerini yayınladı.
19. 1949 - Sümerbank bünyesinde Nazilli Basma Sanayi Müessesesi kuruldu.
20. 1952 - Berlin ikiye bölündü.
21. 1958 - Fransa'da General Charles de Gaulle Başbakan oldu.
22. 1959 - Nikaragua devriminin başlangıcı.
23. 1967 - Bütün zamanların en iyi albümü kabul edilen The Beatles grubunun Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band adlı Rock albümleri piyasaya sürüldü.
24. 1973 - Yunanistan Hükümeti monarşiyi kaldırarak cumhuriyeti ilan etti.
25. 1975 - Dünya Bankası, Türkiye'yi 'Moratoryum' durumundaki ülkeler arasında saydığını ve borçlarını ödeyemez hale gelen bir ülke olduğunu ilan etti. Türkiye daha önce 1959 ve 1965 yıllarında da 'borç ödeyemez ülke' olarak ilan edilmişti.
26. 1979 - Rodezya'da 90 yıl sonra ilk kez siyahların çoğunlukta olduğu bir hükûmet göreve geldi.
27. 1980 - CNN yayın hayatına başladı.
28. 1985 - Alan García, Peru Devlet Başkanı oldu.
29. 1990 - George H. W. Bush ve Mikhail Gorbachev, kimyasal silah üretimine son veren bir antlaşma imzaladılar.
30. 1997 - Hugo Banzer Suárez, Bolivya'da Devlet Başkanlığı seçimlerini kazandı.
31. 2001 - Bir Hamas intihar bombacısı, Tel Aviv'deki bir diskoda 21 kişinin ölümüne yol açtı.
32. 2003 - Dünyanın en büyük hidroelektrik barajı olan Çin'deki "Üç Boğaz Barajı"nda su tutulmasına başlandı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 1 Haziran tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1633 - Geminiano Montanari, İtalyan gök bilimci (ö. 1687)
2. 1780 - Carl von Clausewitz, Prusyalı general ve entelektüel (ö. 1831)
3. 1796 - Sadi Carnot, Fransız matematikçi (ö. 1832)
4. 1801 - Brigham Young, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin ikinci başkanı (ö. 1877)
5. 1804 - Mihail Glinka, Rus asıllı klasik müzik bestecisi (ö. 1857)
6. 1815 - Otto, Yunanistan'ın ilk Kralı (ö. 1867)
7. 1843 - Henry Faulds, İskoç doktor, misyoner ve bilim insanı (ö. 1930)
8. 1850 - Şemseddin Sami, Türk dil bilimci ve roman yazarı (ö. 1904)
9. 1869 - Ernest Fox Nichols, Amerikalı eğitimci ve fizikçi (ö. 1924)
10. 1874 - Yuri Voronov, Rus botanikçidir (ö. 1931)
11. 1887 - Clive Brook, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1974)
12. 1888 - Vera Muhina, Sovyet heykeltıraş (ö. 1953)
13. 1889 - Charles Kay Ogden, İngiliz dilbilimci ve yazar (ö. 1957)
14. 1890 - Frank Morgan, Amerikalı bir karakter oyuncusu (ö. 1949)
15. 1892 - Emanullah Han, 1919-1929 yılları arasında hükmetmiş Afganistan Emiri (ö. 1960)
16. 1903 - Hans Vogt, Norveçli dilbilimcidir (ö. 1986)
17. 1907 - Jan Patočka, Çek filozoftu (ö. 1977)
18. 1907 - Frank Whittle, İngiliz Ordu mühendisi ve jet motorunun mucidi (ö. 1996)
19. 1909 - Reşat Enis Aygen, Türk yazar (ö. 1984)
20. 1910 - Gyula Kállai, Macar komünist siyasetçi (ö. 1996)
21. 1915 - John Randolph, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2004)
22. 1917 - William Knowles, Amerikalı kimyager (ö. 2012)
23. 1921 - Nelson Riddle, Amerikalı bir aranjör, besteci, grup lideri ve orkestratör (ö. 1985)
24. 1925 - İdris Küçükömer, Türk iktisatçı ve düşünür (ö. 1987)
25. 1926 - Andy Griffith, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2012)
26. 1926 - Marilyn Monroe, Amerikalı sinema oyucusu (ö. 1962)
27. 1927 - Moyra Caldecott, İngiliz yazar (ö. 2015)
28. 1928 - Georgi Dobrovolski, Sovyet kozmonot (ö. 1971)
29. 1929 - Nargis, Hint sinema oyuncusu (ö. 1981)
30. 1929 - James Hadley Billington, Amerikalı akademisyen ve kütüphaneci (ö. 2018)
31. 1933 - Haruo Remeliik, Palaulu siyasetçi (ö. 1985)
32. 1934 - Pat Boone, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
33. 1934 - Peter Masterson, Amerikalı oyuncu, oyun yazarı, film yapımcısı ve yönetmeni (ö. 2018)
34. 1935 - Norman Foster, İngiliz mimar
35. 1936 - Gerald Scarfe, İngiliz çizer
36. 1937 - Morgan Freeman, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
37. 1937 - Colleen McCullough, Avustralyalı yazardır (ö. 2015)
38. 1937 - Ezio Pascutti, İtalyan futbol menajeri ve oyuncu (ö. 2017)
39. 1940 - René Auberjonois (ö. 2019)
40. 1940 - Kip Thorne, Amerikalı teorik fizikçi
41. 1941 - Toyo Ito, Japon mimar
42. 1942 - Tom Mankiewicz, Amerikalı film senaristi ve yönetmen (ö. 2010)
43. 1943 - Marian Glinka, Polonyalı aktör ve vücut geliştirmeci (ö. 2008)
44. 1944 - Robert Powell, İngiliz oyuncu
45. 1945 - Linda Scott, Amerikalı bir şarkıcıdır
46. 1945 - Frederica von Stade, bir Amerikan opera sanatçısıdır
47. 1946 - Brian Denis Cox, İskoç aktör
48. 1947 - Ron Dennis, İngiliz iş insanı ve McLaren Mercedes F1 Takımı patronu
49. 1947 - Jonathan Pryce, Galli tiyatro ve sinema oyuncusu
50. 1948 - Powers Boothe, Amerikalı bir oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2017)
51. 1950 - Roger Van Gool, Belçikalı eski millî futbolcu
52. 1952 - Ali Müfit Gürtuna, Türk avukat ve siyasetçi
53. 1952 - Şenol Güneş, Türk futbolcu ve teknik direktör
54. 1953 - Şi Cinping, Çinli siyasetçi ve Çin Devlet Başkanı
55. 1955 - Chiyonofuji Mitsugu, Japon sumo güreşçisi (ö. 2016)
56. 1956 - Abdullah Çatlı, Türk derin devlet ajanı ve kontrgerilla mensubu (Bedrettin Cömert suikastı faili ve 7 TİP'li öğrencinin öldürüldüğü Bahçelievler Katliamı'nın planlayıcısı) (ö. 1996)
57. 1956 - François Chérèque, Fransız işçi hakları savunucusu aktivist (ö. 2017)
58. 1956 - İdris Naim Şahin, Türk siyasetçi
59. 1956 - Lisa Hartman, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
60. 1956 - Mircea Cărtărescu, Rumen şair ve romancı
61. 1959 - Martin Brundle, İngiliz eski Formula 1 ve Le Mans 24 Saat yarışçısı
62. 1961 - Yevgeni Prigojin, Rus iş insanı ve oligark (ö. 2023)
63. 1965 - Olga Nazarova, Rus eski atlet
64. 1965 - Zita Gurmai, Macar siyasetçi
65. 1966 - Abel Balbo, Arjantintli millî futbolcu ve teknik direktör
66. 1967 - Roger Sanchez, Grammy ödüllü Amerikalı house DJ
67. 1968 - Jason Donovan, Avustralyalı oyuncu ve şarkıcı
68. 1968 - Mathias Rust, Alman amatör pilot
69. 1971 - Ghil'ad Zuckermann, Avustralyalı-İsrailli dil bilimci
70. 1973 - Heidi Klum, Alman manken
71. 1973 - Anna Thalbach, Alman oyuncu
72. 1974 - Alanis Morissette, Kanadalı müzisyen ve Grammy Ödülü sahibi
73. 1977 - Sarah Wayne Callies, Amerikalı oyuncu
74. 1977 - Danielle Harris, Amerikalı seslendirme sanatçısı
75. 1978 - Hasna Benhassi, Faslı orta mesafe atleti
76. 1979 - Markus Alexej Persson, İsveçli Video oyunu geliştiricisi ve programcı
77. 1980 - Agasi Ağagüloğlu, Türk-Azeri boksör
78. 1980 - Oliver James, Amerikalı oyuncu
79. 1982 - Justine Henin, Belçikalı tenisçi
80. 1983 - Sylvia Hoeks, Hollandalı oyuncu
81. 1983 - Moustapha Salifou, Togolu futbolcu
82. 1985 - Tirunesh Dibaba, Etiyopyalı uzun mesafe atlet
83. 1986 - Chinedu Obasi, Nijeryalı millî futbolcu
84. 1988 - Domagoj Duvnjak, Hırvat hentbolcu
85. 1988 - Javier Hernández, Meksikalı millî futbolcu
86. 1988 - Selin Şekerci, Türk oyuncu
87. 1989 - Samuel Inkoom, Ganalı millî futbolcu
88. 1990 - Miler Bolaños, Ekvadorlu futbolcudur
89. 1994
    • Laura Nurmsalu, Eston klasik yay okçusu
    • Lim Dong-hyun, Güney Koreli futbolcu
    • Giorgian de Arrascaeta, Uruguaylı futbolcu
    • Lucas Colitto, Arjantinli futbolcu
90. 1996 - Tom Holland, İngiliz oyuncu, dansçı ve seslendirme sanatçısı
91. 1999 - Sofia Hublitz, Amerikalı oyuncu
92. 2000 - Willow Shields, Amerikalı oyuncu

Ölümler

Bu yazımızda 1 Haziran tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. MÖ 256 - Gaozu, Çin'in Han Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatoru (MÖ 195)
2. 193 - Didius Julianus, Roma İmparatoru (suikast sonucu) (d. 133)
3. 718 - II. Anastasios, 713-715 yılları arasında hüküm süren Bizans imparatoru
4. 1205 - Enrico Dandolo, 1192 yılından ölümüne kadar Venedik Cumhuriyeti 41. Doçesi (d. 1107)
5. 1307 - Fra Dolcino, Katolik Kilisesince sapkın kabul edilen Dolcinoculuk akımının İtalyan lideridir (d. 1250)
6. 1310 - Marguerite Porete, Fransız Katolik mistik (d. ?)
7. 1434 - Władysław II Jagiełło, Polonya Krallığı (d. 1362)
8. 1452 - Munjong, Joseon Krallığı'nın beşinci kralı (d. 1414)
9. 1616 - Tokugawa İeyasu, Orta Çağ Japonya'sının en önemli shōgunlarından (askeri hükümdar) biri (d. 1543)
10. 1815 - Louis-Alexandre Berthier, Fransız asker ve mareşal (d. 1753)
11. 1823 - Louis-Nicolas d'Avout, Fransız asker ve general (d. 1770)
12. 1841 - Nicolas Appert, Fransız mucit (d. 1749)
13. 1846 - XVI. Gregorius, 2 Șubat 1831 ile 1 Haziran 1846 tarihleri arasında görev yapmış papa (d. 1765)
14. 1864 - Hong Xiuquan, Taiping Ayaklanmasının önderi ve kısa süreli Taiping Tianguo devletinin hükümdarı (d. 1814)
15. 1868 - James Buchanan, ABD'nin 15. Başkanı (d. 1791)
16. 1876 - Hristo Botev, Bulgar şair ve Osmanlı egemenliğine karşı Bulgar ulusal ayaklanmasının kahramanlarından (d. 1849)
17. 1904 - George Frederic Watts, İngiliz sembolizm hareketi ile ilgilenen bir ressam ve heykeltıraştır (d. 1817)
18. 1925 - Thomas R. Marshall, ABD'nin 28. Başkan Yardımcısı (d. 1854)
19. 1937 - Lyubomir Miletiç, Bulgar dilbilimci, etnograf ve tarihçi (d. 1863)
20. 1938 - Ödön von Horváth, Almanca yazan, Macaristan vatandaşı tiyatro ve roman yazarı (d. 1901)
21. 1939 - David Peck Todd, Amerikalı gök bilimci (d. 1855)
22. 1941 - Hans Berger, Alman psikiyatr (d. 1873)
23. 1941 - Kurt Hensel, Alman matematikçi (d. 1861)
24. 1942 - Jonas Vileišis, Litvanyalı avukat, siyasetçi ve diplomat (d. 1872)
25. 1943 - Leslie Howard, İngiliz aktör (d. 1893)
26. 1945 - Eduard Bloch, Avusturyalı tıp uzmanı (d. 1872)
27. 1946 - Ion Antonescu, Rumen asker ve siyasetçi (d. 1882)
28. 1952 - John Dewey, Amerikalı eğitimci (d. 1859)
29. 1960 - Paula Hitler, Adolf Hitler'in kız kardeşi (d. 1896)
30. 1962 - Adolf Eichmann, Alman-Avusturyalı SS-Obersturmbannführerdi (İdam) (d. 1906)
31. 1968 - Helen Keller, Amerikalı pedagog (d. 1880)
32. 1971 - Hüseyin Cevahir, Türk sosyalist militan (d. 1947)
33. 1979 - Werner Forssmann, Alman cerrah (d. 1904)
34. 1983 - Anna Seghers, Alman yazar (d. 1900)
35. 1987 - Reşid Karami, Lübnan Başbakanı (d. 1921)
36. 1998 - Gottfried Dienst, İsviçreli futbol hakemi (d. 1919)
37. 1999 - Christopher Cockerell, İngiliz mühendis (d. 1910)
38. 2000 - Walter Matthau, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1920)
39. 2005 - George Mikan, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1924)
40. 2005 - Vüs'at O. Bener, Türk yazar ve şair (d. 1922)
41. 2008 - Yves Saint Laurent, Fransız moda tasarımcısı (d. 1936)
42. 2009 - Juliana de Aquino, Brezilyalı şarkıcı (d. 1980)
43. 2010 - Andrey Voznesenski, Rus şair (d. 1933)
44. 2014 - Ann B. Davis, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1926)
45. 2014 - Karlheinz Hackl, Avusturyalı oyuncu, şarkıcı ve tiyatro yönetmeni (d. 1949)
46. 2014 - Sedat Karaoğlu, Türk eski millî futbolcu (d. 1960)
47. 2014 - Valentin Mankin, Sovyet-Ukraynalı yelkenci (d. 1938)
48. 2015 - Charles Kennedy, İskoç ekonomist ve politikacı (d. 1959)
49. 2015 - Nicholas Liverpool, Dominika'lı politikacı ve hukukçu (d. 1934)
50. 2015 - Jacques Parizeau, Kanadalı ekonomist ve siyasetçi (d. 1930)
51. 2016 - Razak Khan, Hint oyuncu (d.1951)
52. 2017 - J. B. Dauda, Sierra Leoneli siyasetçi ve ekonomist (d. 1942)
53. 2017 - Tankred Dorst, Alman oyun yazarı, öykücü ve çevirmen (d. 1925)
54. 2017 - José Greci, İtalyan kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1941)
55. 2017 - Jack McCloskey, Amerikalı eski basketbol oyuncusu, antrenör ve yönetici (d. 1925)
56. 2017 - Alois Mock, Avusturyalı siyasetçi (d. 1934)
57. 2017 - Charles Simmons, Amerikalı editör ve romancı (d. 1924)
58. 2017 - Roberto De Vicenzo, Arjantinli profesyonel golfçü (d. 1923)
59. 2018 - John Julius Norwich, İngiliz tarihçi, seyahat yazarı ve televizyoncu (d. 1929)
60. 2018 - William Edward Phipps, Amerikalı eski oyuncu ve film yapımcısı (d. 1922)
61. 2018 - Sinan Sakić, Sırp pop-halk müziği şarkıcısı (d. 1956)
62. 2018 - Giovanni Di Veroli, İtalyan eski futbolcu (d. 1932)
63. 2019 - Leah Chase, Afrikalı-Amerikalı yemek şefi, televizyon sunucusu ve yazar (d. 1923)
64. 2019 - Nikola Dinev, Bulgar ağır siklet güreşçi (d. 1953)
65. 2019 - John Myers, İngiliz radyocu ve yönetici (d. 1959)
66. 2019 - José Antonio Reyes, İspanyol futbolcu (d. 1983)
67. 2019 - Michel Serres, Fransız filozof, felsefe ve bilim tarihçisi (d. 1930)
68. 2019 - Ani Yudhoyono, Endonezyalı soylu ve first lady (d. 1952)
69. 2020 - Janez Kocijančič, Sloven siyasetçi ve hukukçu (d. 1941)
70. 2021 - Hichem Djait, Tunuslu yazar, tarihçi ve İslam alimi (d. 1935)
71. 2021 - Silvio Francesconi, İtalyan futbolcu ve teknik direktör (d. 1952)
72. 2021 - Hsing Yin Shean, Malezyalı siyasetçi ve müteahhit (d. 1952)
73. 2021 - Samedağa Şıhlarov, Azeri asıllı Sovyet profesyonel futbolcu (d. 1955)
74. 2021 - Ujwal Thapa, Nepalli siyasetçi, aktivist ve hayırsever (d. 1976)
75. 2022 - Andrée Geulen, Belçikalı eğitimci ve hayırsever (d. 1921)
76. 2022 - István Szőke, Macar millî futbolcu (d. 1947)