Tarihte Bugün: 1 Mart'ta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

1 Mart tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 1 Mart'ta kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Ardahan'ın Hanak ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
2. Mersin'in Arslanköy ilçesinin Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)
3. Bağımsızlık Günü (Bosna-Hersek)

Önemli Olaylar

1 Mart tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 1 Mart'ta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1430 - Osmanlı Padişahı II. Murad, Selanik'i fethetti.
2. 1565 - Rio de Janeiro şehrinin kuruluşu.
3. 1803 - Ohio, ABD'ye katılarak ülkenin 17. eyaleti oldu.
4. 1811 - Kavalalı Mehmet Ali, Memlûkleri Kahire Kalesine davet edip imha etti.
5. 1815 - Napolyon Bonapart, Elba'daki sürgünden Fransa'ya geri döndü.
6. 1867 - Nebraska, ABD'ye katılarak ülkenin 37. eyaleti oldu.
7. 1872 - Dünyanın ilk ulusal parkı olan Yellowstone Millî Parkı açıldı.
8. 1881 - Rus Çarı II. Aleksandr Narodniklerce öldürüldü.
9. 1896 - Adowa Muharebesi: Habeşistan, üstün sayıdaki İtalya kuvvetlerini yendi ve böylece I. İtalya-Habeşistan Savaşı sona erdi.
10. 1896 - Henri Becquerel, radyoaktiviteyi keşfetti.
11. 1901 - Avustralya Ordusu kuruldu.
12. 1912 - Albert Berry, bir paraşüt ile uçaktan atlayan ilk kişi oldu.
13. 1919 - Kore'nin tek taraflı bağımsızlık ilanı (bakınız 1 Mart Hareketi).
14. 1921 - Mehmet Âkif Ersoy'un sözlerini yazdığı "İstiklâl Marşı", Maarif Vekili (Millî Eğitim Bakanı) Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından, Mecliste ilk kez okundu.
15. 1923 - Mustafa Kemal Paşa, TBMM'nin yeni çalışma dönemini açtı. Mustafa Kemal'in açılış konuşmasını mecliste dinleyiciler balkonundan izleyen Latife Hanım, meclise gelen ilk kadın oldu.
16. 1926 - İtalyan yasaları esas alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
17. 1931 - Troçki'nin Büyükada'da kaldığı Arap İzzet Paşa Yalısı yandı.
18. 1935 - TBMM, 5. dönem çalışmalarına başladı. Atatürk, 4. kez Cumhurbaşkanı seçildi. TBMM'de ilk kez 18 kadın milletvekili yer aldı.
19. 1936 - ABD'de Hoover Barajı'nın inşaatı tamamlandı. O tarihte dünyanın en büyük beton yapısı ve en büyük hidroelektrik santraliydi.
20. 1940 - Bulgaristan, Tripartite Paktı'nı imzalayarak Mihver Devletleri'ne katıldı.
21. 1941 - Alman birlikleri Bulgaristan'a girdi.
22. 1946 - Bank of England kamulaştırıldı.
23. 1947 - Uluslararası para fonu (International Monetary Fund, IMF), finans işlemlerine başladı.
24. 1947 - İffet Halim Oruz'un çıkardığı Kadın gazetesi yayına başladı. Gazete, 1979 yılına kadar, 32 yılda 1125 sayı olarak çıktı.
25. 1952 - Dünya gazetesi yayın hayatına başladı.
26. 1953 - Stalin kalp krizi geçirdi. Dört gün sonra da öldü.
27. 1954 - Porto Riko'lu milliyetçiler, Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi'ne saldırdı, beş senatör yaralandı.
28. 1958 - İzmit Körfezi'nde çalışan Üsküdar vapuru, saatteki hızı 130 kilometreyi bulan kasırga yüzünden Soğucak mevkiinde battı. Resmi rakamlara göre 300'e yakın yolcudan 272'i öldü; 21 kişi kurtuldu.
29. 1959 - Kıbrıs'a dönen Makarios, Kıbrıslı Rumlar tarafından büyük bir tezahüratla karşılandı.
30. 1960 - 1000 siyah öğrenci, ABD'nin Alabama eyaletinde ayrımcılığı protesto etti.
31. 1961 - Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) kuruldu.
32. 1963 - İstanbul Boğazı'nda Dolmabahçe açıklarında çarpışan iki Sovyet tankerinden, denize sızan ince mazotun alev almasıyla Yüzer Karaköy İskelesi ve Kadıköy vapuru yandı.
33. 1963 - Kürt lider Molla Mustafa Barzani, Amerikan Associated Press'e verdiği bir demeçte, Irak Hükûmetinin, Kürdistan'a özerklik tanımaması halinde kuvvetlerini yeniden harekete geçireceğini söyledi. Barzani, Irak Başbakanı Kasım'ın devrilmesinde, Kürt mücadelesinin rol oynadığını ileri sürdü. "Muhtar bir Kürt bölgesinin kuruluşuna muhalefet eden başka herhangi bir kişinin de akıbeti aynı olacaktır" dedi.
34. 1966 - SSCB uzay sondası Venera 3, Venüs yüzeyine çarparak düştü.
35. 1974 - Watergate skandalı: 7 kişiye skandaldaki rolleri nedeniyle dava açıldı.
36. 1975 - Avustralya'da renkli televizyon yayınları başladı.
37. 1978 - Charlie Chaplin'in cenazesi, İsviçre'deki mezarlıktan çalındı.
38. 1978 - Adnan Menderes'in oğlu, Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mutlu Menderes, trafik kazası sonucu öldü.
39. 1980 - Voyager 1 uzay sondası, Satürn'ün Janus adlı uydusunun varlığını tescil etti.
40. 1983 - Hakkâri'de Bir Mevsim adlı film, Berlin Film Şenliği'nde 4 ödül alarak, şenlikte en çok ödül alan birkaç filmden biri olarak sinema tarihine geçti.
41. 1989 - Türkiye'nin ilk özel TV kanalı Star 1, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yayınlamaya başladı.
42. 1992 - Türkiye'nin ikinci özel TV kanalı ve yarışma programlarıyla ünlü Show TV, yayın hayatına başladı.
43. 1992 - İstanbul Kuledibi'ndeki Neve Şalom Sinagogu'na bombalı saldırıda bulunuldu.
44. 1992 - Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti'nde ayrılıkçı referandum kararı alınması ve 'Kanlı Düğün' ismiyle anılan olay Bosna Savaşı'nı tetikledi.
45. 1994 - Nirvana, son konserini Münih'te verdi.
46. 1996 - Uluslararası Narkotik Kontrol Stratejisi Raporu'nda, Türkiye kara para aklayan ülkeler arasında sayıldı.
47. 1997 - "Persona non grata" (istenmeyen kişi) ilan edilen İran'ın Erzurum Başkonsolosu Said Zare ülkesine geri döndü. İran da misilleme olarak Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Osman Korutürk ile Urumiye Başkonsolosu Ufuk Özsancak'ı "persona non grata" ilan etti.
48. 1998 - Titanik, dünya çapında 1 milyar dolar üstü hasılat yapan ilk film oldu.
49. 1999 - Ottawa Antlaşması yürürlüğe girdi.
50. 2000 - Finlandiya Anayasası yeniden yazıldı.
51. 2002 - ABD kuvvetleri Afganistan topraklarına girdi.
52. 2002 - Çevre gözlem uydusu Envisat fırlatıldı.^[1]
53. 2005 - Türkler: Bir İmparatorluğun Mimarları ve Mimar Sinan'ın Dehası adlı fotoğraf sergisi, Londra'da açıldı.
54. 2006 - İngilizce Wikipedia, Jordanhill railway station maddesiyle bir milyonuncu maddeye erişti.
55. 2007 - Danıştay 2. Daire üyelerine yönelik saldırıyla ilgili davada; savcı, olayın faili Alparslan Arslan ile Osman Yıldırım, İsmail Sağır ve Erhan Timuroğlu için anayasal düzeni cebren ortadan kaldırmak için silahlı örgüt kurmak ve yönetmek suçundan, dörder kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istedi.
56. 2009 - Ciner Yayın Holding bünyesinde ve Fatih Altaylı'nın editörlüğünde yayınlanan Gazete Habertürk yayına başladı.
57. 2014 - Çin'in Kunming şehrinde meydana gelen bıçaklı saldırıda 33 kişi öldü 148 kişi yaralandı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 1 Mart tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 40 - Marcus Valerius Martialis, Antik Romalı şair (ö. 102 - 104)
2. 1445 - Sandro Botticelli, İtalyan ressam (ö. 1510)
3. 1611 - John Pell, İngiliz matematikçi (ö. 1685)
4. 1683 - Caroline of Ansbach, Büyük Britanya Kraliçesi (ö. 1737)
5. 1755 - Luigi Mayer, İtalyan asıllı ressam (ö. 1803)
6. 1807 - Wilford Woodruff, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 4. başkanı (ö. 1898)
7. 1810 - Frederic Chopin, Polonyalı piyanist ve bestecisi (ö. 1849)
8. 1819 - Władysław Taczanowski, Polonyalı bilim insanı (ö. 1890)
9. 1837 - Ion Creangă, Rumen yazar, hikâyeci ve öğretmen (ö. 1889)
10. 1842 - Nikolaos Gizis, Yunan ressam (ö. 1901)
11. 1846 - Vasili Dokuçayev, Rus Jeolog ve coğrafyacı (ö. 1903)
12. 1847 - Recaizade Mahmud Ekrem, Osmanlı şair ve yazar (ö. 1914)
13. 1855 - George Ramsay, İskoç futbolcu ve teknik direktör (ö. 1935)
14. 1858 - Georg Simmel, Alman sosyolog ve filozof (ö. 1918)
15. 1863 - Katharine Elizabeth Dopp, Amerikalı eğitimci ve yazar (ö. 1944)
16. 1869 - Pietro Canonica, İtalyan heykeltıraş, ressam ve besteci (ö. 1959)
17. 1870 - E. M. Antoniadi, Yunan astronom (ö. 1944)
18. 1875 - Sigurður Eggerz, İzlanda Başbakanı (ö. 1945)
19. 1879 - Aleksandar Stamboliyski, Bulgar Halk Çiftçi Birliği'nin başkanı (ö. 1923)
20. 1886 - Oskar Kokoschka, Avusturyalı ressam, grafik sanatçısı ve şair (ö. 1980)
21. 1887 - Georg-Hans Reinhardt, Nazi Almanyası'nda komutan (ö. 1963)
22. 1892 - Ryunosuke Akutagava, Japon yazar (ö. 1927)
23. 1897 - Şevki Efendi, Bahai din adamı (ö. 1957)
24. 1899 - Erich von dem Bach, Alman asker (Nazi subayı) (ö. 1972)
25. 1899 - Ralf Törngren, Fin politikacı (ö. 1961)
26. 1904 - Ali Avni Çelebi, Türk ressam (ö. 1993)
27. 1904 - Glenn Miller, Amerikalı bando şefi (ö. 1944)
28. 1910 - Archer John Porter Martin, İngiliz kimyager ve Nobel ödülü sahibi (ö. 2002)
29. 1910 - David Niven, İngiliz aktör (ö. 1983)
30. 1913 - Ralph Ellison, Amerikalı yazar (ö. 1994)
31. 1918 - João Goulart, Brezilyalı politikacı ve Devlet Başkanı (ö. 1976)
32. 1918 - Roger Delgado, İngiliz aktör (ö. 1973)
33. 1922 - İzak Rabin, İsrail Başbakanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1995)
34. 1924 - Deke Slayton, Amerikalı astronot (ö. 1993)
35. 1926 - Alâeddin Yavaşca, Türk tıp doktoru ve Klasik Türk müziği sanatçısı
36. 1926 - Hasan Mutlucan, Türk Halk Müziği sanatçısı (ö. 2011)
37. 1926 - Robert Clary, Fransız aktör
38. 1927 - Harry Belafonte, Amerikalı müzisyen ve aktör
39. 1928 - Jacques Rivette, Fransız film yönetmeni (ö. 2016)
40. 1929 - Georgi Markov, Bulgar yazar ve rejim muhalifi (ö. 1978)
41. 1929 - Nida Tüfekçi Türk saz sanatçısı (ö. 1993)
42. 1935 - Robert Conrad, Amerikalı oyuncu (ö. 2020)
43. 1937 - Jed Allan, Amerikalı oyuncu (ö. 2019)
44. 1938 - Zekeriya Beyaz, Türk akademisyen ve yazar
45. 1945 - Burning Spear, Jamaikalı şarkıcı ve müzisyen
46. 1945 - Dirk Benedict, Amerikalı oyuncu
47. 1947 - Alan Thicke, Kanadalı oyuncu ve şarkı sözü yazarı
48. 1950 - Bülent Ortaçgil, Türk gitarist, şarkıcı ve besteci
49. 1952 - Martin O'Neill, Kuzey İrlandalı futbolcu ve teknik direktör
50. 1952 - Yakup Yavru, Türk oyuncu (ö. 2018)
51. 1953 - Sinan Çetin, Türk yönetmen, dizi ve sinema oyuncusu
52. 1954 - Catherine Bach, Amerikalı oyuncu
53. 1954 - Ron Howard, Amerikalı oyuncu, yönetmen, yapımcı ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
54. 1956 - Tim Daly, Amerikalı oyuncu
55. 1963 - Aydan Şener, Türk oyuncu ve eski manken
56. 1963 - Peker Açıkalın, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
57. 1963 - Thomas Anders, Alman şarkıcı ve Modern Talking üyesi
58. 1964 - Paul Le Guen, Fransız futbolcu ve teknik direktör
59. 1964 - Sinan Özen, Türk şarkıcı
60. 1965 - Booker Huffman, Amerikalı profesyonel güreşçi
61. 1967 - Aron Winter, Hollandalı futbolcu
62. 1967 - George Eads, Amerikalı oyuncu
63. 1969 - Javier Bardem, İspanyol oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
64. 1971 - Ma Dong-seok, Güney Koreli aktör
65. 1973 - Chris Webber, Amerikalı basketbolcu
66. 1973 - Naoki Yoshida, Japon video oyunu yapımcısı ve tasarımcı
67. 1974 - Mark-Paul Gosselaar, Amerikalı oyuncu
68. 1976 - Asuman Krause, Türk manken, sunucu, şarkıcı ve oyuncu
69. 1978 - Alicia Leigh Willis, Amerikalı oyuncu
70. 1978 - Jensen Ackles, Amerikalı oyuncu
71. 1980 - Burcu Kara, Türk dizi ve sinema oyuncusu
72. 1980 - Djimi Traoré, Malili futbolcu
73. 1985 - Andreas Ottl, Alman futbolcu
74. 1987 - Kesha, Amerikalı şarkıcı
75. 1989 - Carlos Vela, Meksikalı futbolcu
76. 1994 - Asanoyama Hideki, Japon profesyonel sumo güreşçisi
77. 1994 - Justin Bieber, Kanadalı şarkıcı
78. 1996 - Sadık Muharremi, İranlı millî futbolcu

Ölümler

Bu yazımızda 1 Mart tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 317 - Valerius Valens, Roma İmparatoru (d. ?)
2. 1510 - Francisco de Almeida, Portekizli asker ve kâşif (d. 1450)
3. 1643 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (d. 1583)
4. 1671 - Leopold Wilhelm, Alman prensi (d. 1626)
5. 1697 - Francesco Redi, İtalyan doktor (d. 1626)
6. 1768 - Hermann Samuel Reimarus, Alman filozof ve yazar (d. 1694)
7. 1779 - Kerim Han Zend, İran hükümdarı (d. 1705)
8. 1792 - II. Leopold, Kutsal Roma imparatoru (d. 1747)
9. 1841 - Claude Victor-Perrin, Fransız mareşal (d. 1764)
10. 1855 - Georges Louis Duvernoy, Fransız zoolog (d. 1777)
11. 1865 - Anna Pavlovna, Hollanda kraliçesi (d. 1795)
12. 1865 - Takeda Kounsai, Mito Roninlerinden (d. 1804)
13. 1870 - Francisco Solano López, Carlos Antonio Lopez'in büyük oğlu (d. 1827)
14. 1881 - Adolphe Joanne, Fransız coğrafyacı ve yazar (d. 1813)
15. 1897 - Jules de Burlet, Belçikalı siyasetçi (d. 1844)
16. 1901 - Nikolaos Gizis, Yunan ressam (d. 1842)
17. 1905 - Eugène Guillaume, Fransız heykeltıraş (d. 1822)
18. 1911 - Jacobus Henricus van 't Hoff, Hollandalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1852)
19. 1920 - John Hollis Bankhead, Amerikalı politikacı ve senatör (d. 1842)
20. 1921 - I. Nikola, Karadağ Kralı (d. 1841)
21. 1922 - Rafael Moreno Aranzadi, İspanyol futbolcu (d. 1892)
22. 1932 - Dino Campana, İtalyan şair (d. 1885)
23. 1934 - Charles Webster Leadbeater, İngiliz yazar (d. 1852)
24. 1936 - Mikhail Kuzmin, Rus yazar (d. 1871)
25. 1938 - Gabriele D'Annunzio, İtalyan yazar, savaş kahramanı ve politikacı (d. 1863)
26. 1943 - Alexandre Yersin, İsviçreli doktor (d. 1863)
27. 1974 - Hüseyin Kemal Gürmen, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1901)
28. 1978 - Mutlu Menderes, Türk politikacı (d. 1937)
29. 1979 - Mustafa Barzani, Kürt politikacı (d. 1903)
30. 1983 - Arthur Koestler, Macar asıllı İngiliz yazar (d. 1905)
31. 1984 - Jackie Coogan, Amerikalı oyuncu (d. 1914)
32. 1985 - A. Kadir (İbrahim Abdülkadir Meriçboyu), Türk şair (d. 1917)
33. 1990 - Dixie Dean, İngiliz futbolcu (d. 1907)
34. 1995 - Georges J.F. Kohler, Alman biyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1946)
35. 1995 - Vladislav Listyev, Rus televizyon habercisi (d. 1956)
36. 1996 - Haydar Özalp, Türk siyasetçi ve eski Gümrük ve Tekel Bakanı (d. 1924)
37. 2000 - Özay Gönlüm, Türk saz sanatçısı (d. 1940)
38. 2006 - Jack Wild, İngiliz oyuncu (d. 1952)
39. 2013 - Bonnie Gail Franklin, Amerikalı oyuncu (d. 1944)
40. 2014 - Nancy Charest, Kanadalı siyasetçi (d. 1959)
41. 2014 - Alain Resnais, Fransız yönetmen (d. 1922)
42. 2015 - Wolfram Wuttke, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1961)
43. 2016 - Jean Miotte, Soyut anlayışta çalışan Fransız ressam (d. 1926)
44. 2016 - Louise Plowright, İngiliz oyuncu (d. 1956)
45. 2016 - Tony Warren, İngiliz Tv yapımcısı ve senarist (d. 1936)
46. 2017 - Paula Fox, Amerikalı kadın yazar ve çevirmen (d. 1923)
47. 2017 - Richard Karron, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1934)
48. 2017 - Yasuyuki Kuwahara, Japon eski millî futbolcu (d. 1942)
49. 2017 - Taarak Mehta, Hint oyun ve köşe yazarı, mizahçı (d. 1929)
50. 2017 - Gustav Metzger, Britanyalı sanatçı ve politik aktivist (d. 1926)
51. 2017 - David Rubinger, İsrailli ünlü fotoğraf sanatçısı (d. 1924)
52. 2017 - Alejandra Soler, İspanyol kadın siyasetçi ve eğitimci (d. 1913)
53. 2017 - Vladimir Tadej, Hırvat prodüksiyon amiri, senarist ve film yönetmeni (d. 1925)
54. 2017 - Yannis Çinçaris, Yunan halterci (d. 1962)
55. 2018 - Diana Der Hovanessian, Ermeni kökenli Amerikalı şair, çevirmen ve yazar (d. 1934)
56. 2018 - Anatoliy Leyn, Sovyetler Birliği doğumlu Rus-Amerikalı satranç oyuncusu (d. 1931)
57. 2018 - María Rubio, Meksikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1934)
58. 2019 - Jores İvanoviç Alferov, Rusya Bilimler Akademisi üyesi fizikçi ve akademisyen (d. 1930)
59. 2019 - Kumar Bhattacharyya, İngiliz-Hint mühendis, eğitimci ve siyasetçi (d. 1940)
60. 2019 - Joseph Flummerfelt, Amerikalı orkestra şefi (d. 1937)
61. 2019 - Phaedon Georgitsis, Yunan oyuncu (d. 1939)
62. 2019 - Elly Mayday, Kanadalı aktivist ve model (d. 1988)
63. 2019 - Kevin Roche, İrlanda asıllı Amerikalı mimar (d. 1922)
64. 2019 - Peter van Gestel, Hollandalı yazar (d. 1937)
65. 2019 - Hennric David Yeboah, Ganalı siyasetçi ve iş insanı (d. 1957)
66. 2020 - Ernesto Cardenal Martínez, Nikaragualı Katolik rahibi, şair ve siyasetçi (d. 1925)
67. 2020 - Siyamend Rahman, İranlı paralimpik halterci (d. 1988)
68. 2021 - Gheorghe Dănilă, Romanyalı oyuncu (d. 1949)
69. 2021 - Emmanuel Félémou, Gineli Roma Katolik piskopos (d. 1960)
70. 2021 - Bernard Guyot, Fransız arazi bisiklet yarışçısı (d. 1945)
71. 2021 - Zlatko "Cico" Kranjčar, Hırvat asıllı Yugoslav millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1956)
72. 2021 - Anatoliy Zlenko, Ukraynalı diplomat ve siyasetçi (d. 1938)
73. 2022 - Alevtina Kolçina, Sovyet-Rus kayaklı koşucu (d. 1930)
74. 2022 - Alfred Mayer, Avusturyalı siyasetçi (d. 1936)
75. 2023 - Ted Donaldson, Amerikalı çocuk oyuncu (d.1933)
76. 2023 - Just Fontaine, Fransız futbolcu ve 1958 FIFA Dünya Kupası'nın gol kralı (d.1933)
77. 2023 - Anise Koltz, Lüksemburglu çağdaş eserler veren şair, çevirmen ve yazar (d. 1928)
78. 2023 - Irma Serrano, Meksikalı aktris, şarkıcı,siyasetçi, gösteri sanatçısı ve yazar (d.1933)