Tarihte Bugün: 12 Aralıkta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

12 Aralık tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 12 Aralıkta kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Yerli Malı Haftası (12-18 Aralık)
2. Kenya - "Bağımsızlık Günü", (1963'te Birleşik Krallık'tan)

Önemli Olaylar
 

12 Aralık tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 12 Aralıkta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 627 - Ninova Muharebesi: Bizans İmparatoru Herakleios'un ordusu, Sasani İmparatoru II. Hüsrev'in güçlerini yendi.
2. 1870 - Güney Karolinalı Joseph H. Rainey, Amerika Birleşik Devletleri kongresine seçilen ilk siyahi oldu.
3. 1900 - Norveçli Johann Waaler, "Kağıt tutacağı"nın (ataş) patentini aldı.
4. 1901 - İtalyan mucit Guglielmo Marconi, telsiz-telgraf sistemini geliştirdi ve Birleşik Krallık'tan Atlantik aşırı ilk mesajını gönderdi.
5. 1911 - Hindistan'ın Başkenti, Kalküta yerine Delhi oldu.
6. 1913 - 1911 yılında Louvre Müzesi'nden çalınıp kaybolan Mona Lisa tablosu, Floransa'da bulundu.
7. 1923 - TBMM, 15 Mayıs 1919 ile 1 Kasım 1923 arasında üstün hizmet gösterenlere İstiklal Madalyası verilmesini kararlaştırdı.
8. 1925 - İran'da Rıza Han Pehlevi, Kaçar Hanedanı’na son verdi.
9. 1929 - Başbakan İsmet Paşa, "Başlıca hedefimiz millî paramızı kıymetlendirerek altına bağlamaktır" dedi.
10. 1940 - Salvador gemisi Silivri önlerinde battı. Bulgaristan'dan Filistin'e gittiği açıklanan gemideki 352 musevi yolcunun 230'u boğularak öldü.
11. 1941 - II. Dünya Savaşı: Birleşik Krallık Bulgaristan'a; Macaristan ve Romanya ABD'ye; Hindistan da Japonya'ya savaş ilan etti.
12. 1948 - Süleyman Demirel, Nazmiye Şener ile evlendi.
13. 1949 - TBMM, Türkiye'nin Avrupa Konseyine katılmasını onayladı.
14. 1956 - Japonya, Birleşmiş Milletler'e üye oldu.
15. 1957 - Türkiye, BM’yi uyardı: "Yunanistan tezi kabul edilirse Kıbrıs'ta iç savaş çıkabilir."
16. 1962 - Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar beraat etti. Aybar millî menfaatlere aykırı hareket ettiği iddiasıyla yargılanıyordu.
17. 1963 - Kenya, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti.
18. 1968 - Silahlı Kuvvetler içinde oluşturulduğu ileri sürülen Millî Devrim Ordusu adlı gizli bir örgütle ilişkileri olduğu iddiasıyla, 5 Tabii Senatörün (Sezai Okan, Şükran Özkaya, Mucip Ataklı, Ekrem Acuner ve Suphi Karaman) dokunulmazlıkları kaldırıldı.
19. 1978 - İstanbul'da işçi Abdülaziz Kılıç, paralarını gasbetmek amacıyla işçi Nusret Ateş'i başına keserle vurarak öldürdü, üç işçiyi yaraladı. 12 Eylül döneminde idam edildi.
20. 1979 - Rodezya'nın adı Zimbabve olarak değişti.
21. 1979 - Güney Kore'de askeri darbe meydana geldi.
22. 1980 - Millî Güvenlik Konseyi, Piyade Er Zekeriya Önge'yi öldürme suçundan yargılanarak idam cezasına çarptırılan 19 yaşındaki Erdal Eren'in idamını onayladı.
23. 1990 - Arnavutluk'da yeni partilerin kurulmasına izin verildi.
24. 1990 - Erdal İnönü ile Süleyman Demirel buluştu, ortak bildiri imzalayarak erken seçim istediler.
25. 1991 - Endonezya'daki depremde 1500 kişi öldü.
26. 1994 - Fikri Sağlar, Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Sekreterliğinden istifa etti. Sağlar, terörle mücadele yasa tasarısının yasalaşmaması nedeniyle istifa ettiğini açıkladı.
27. 1996 - Saddam Hüseyin'in oğlu Uday Hüseyin, bir suikast girişiminde ciddi şekilde yaralandı.
28. 1997 - Recep Tayyip Erdoğan davet üzerine gittiği Siirt'te, miting sırasında Ziya Gökalp'in 1912 yılında Balkan Savaşı için yazdığı Asker Duası şiirinin değiştirilmiş bir versiyonu ile; orduyu öven dizeyi söylemeden yerine "Minareler süngü/ Kubbeler miğfer/ Camiler kışlamız/ Müminler asker," mısralarını eklediği için Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde yargılanmaya başlandı. Yargılama sonucu Türk Ceza Kanunu’nun 312/2 maddesinden “Halkı din ve ırk farkı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek” suçunu işlediği gerekçesiyle dört ay hapis cezasına çarptırıldı bu cezasını 24 Temmuz 1999 günü tamamladı.
29. 2000 - ABD Anayasa Mahkemesi, Florida'da oyların yeniden sayımı işlemini durdurdu ve seçimleri Cumhuriyetçi aday George W. Bush'un kazandığını açıkladı.
30. 2000 - Etiyopya ile Eritre arasında 2 yıl süren savaşa son veren barış anlaşması Cezayir'de imzalandı.
31. 2002 - AB'nin genişlemeyi ele aldığı Kopenhag zirvesinde, AB Dönem Başkanı Danimarka Başbakanı Anders Rasmussen, Kopenhag kriterlerini yerine getirdiğine karar verilirse 2004 Aralık ayında Türkiye ile müzakerelere başlama kararının değerlendirileceğini bildirdi.
32. 2004 - Fatih Akın'ın filmi Duvara Karşı, Avrupa Film Akademisi'nce verilen 2004 Avrupa En İyi Film Ödülünü kazandı.
33. 2019 - Gelecek Partisi, Ahmet Davutoğlu tarafından kuruldu.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 12 Aralık tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1526 - Álvaro de Bazán, İspanyol donanma komutanı (ö. 1588)
2. 1799 - Karl Briullov, Rus ressam (ö. 1852)
3. 1803 - Gerald Griffin, İrlandalı yazar (ö. 1840)
4. 1805 - William Lloyd Garrison, Amerikalı sosyal reformcu (ö. 1879)
5. 1821 - Gustave Flaubert, Fransız romancı (ö. 1880)
6. 1863 - Edvard Munch, Norveçli ekspresyonist ressam (Çığlık isimli tablosuyla tanınan) (ö. 1944)
7. 1866 - Alfred Werner, İsviçreli kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1919)
8. 1893 - Edward G. Robinson, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1973)
9. 1903 - Yasujirō Ozu, Japon film yönetmeni (ö. 1963)
10. 1915 - Frank Sinatra, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1998)
11. 1916 - Cemil Meriç Türk yazar ve düşünür (ö. 1987)
12. 1918 - Orhon Murat Arıburnu, Türk şair, yönetmen, oyuncu, senarist ve yapımcı (ö. 1989)
13. 1923 - Bob Dorough, Amerikalı bebop havalı caz piyanisti, şarkıcı-söz yazarı, besteci, aranjör ve albüm yapımcısı (ö. 2018)
14. 1924 - Ed Koch, Amerikalı siyasetçi (ö. 2013)
15. 1927 - Robert Noyce, Intel'in kurucularından biri (ö. 1990)
16. 1928 - Cengiz Aytmatov, Kırgız yazar (ö. 2008)
17. 1929 - John Osborne, İngiliz oyun yazarı, senarist ve politik aktivist (ö. 1994)
18. 1932 - Bob Pettit, Amerikalı eski profesyonel basketbolcu
19. 1934 - Miguel de la Madrid, 1982-1988 yılları arasında Meksika devlet başkanı (ö. 2012)
20. 1936 - Iolanda Balaș, Rumen atlet, yüksek atlamacı (ö. 2016)
21. 1936 - Vladimir Tretyakov, Rus matematikçi ve akademisyen (ö. 2021)
22. 1938 - Hüseyin Hatemi, Türk akademisyen, yazar ve hukukçu
23. 1938 - Hüsrev Hatemi, Türk tıp profesörü, yazar ve şair
24. 1939 - Veysel Donbaz, Türk asurolog ve sümerolog, ayrıca karikatürist
25. 1940 - Maire Dionne Warwick, Amerikalı 5 Grammy ödülü sahibi şarkıcı ve oyuncu
26. 1942 - Fatma Girik, Türk oyuncu, senarist, yapımcı ve siyasetçi (ö. 2022)
27. 1946 - Stanislas Lefebvre de Laboulaye, Fransız diplomat
28. 1947 - Hülya Koçyiğit, Türk oyuncu
29. 1948 - Colin Todd, İngiliz futbolcu ve teknik direktör
30. 1949 - Bill Nighy, İngiliz oyuncu
31. 1949 - Marc Ravalomanana, Madagaskarlı siyasetçi
32. 1950 - Rajinikanth, Hint oyuncu, yapımcı, senarist, medya kişiliği ve kültürel ikon
33. 1952 - Neslihan Yargıcı, Türk moda tasarımcısı
34. 1957 - Yeliz Eker, Türk ses sanatçısı
35. 1960 - Luis Amuchástegui, Arjantinli futbolcu
36. 1960 - Vitaliano Trevisan; İtalyan yazar, senarist ve aktör (ö. 2022)
37. 1962 - Tracy Austin, Amerikalı emekli tenisçi
38. 1963 - Antonio Marcegaglia, İtalyan iş insanı
39. 1965 - Milonja Đukić, Sırp futbolcu
40. 1966 - Maurizio Gaudino, Alman futbolcu
41. 1968 - Rory Kennedy, Amerikalı belgesel yönetmeni ve yapımcısı
42. 1974 - Bernard Lagat, Kenya asıllı Amerikalı orta ve uzun mesafe koşucusu
43. 1975 - Mayim Bialik, Amerikalı oyuncu
44. 1975 - Craig Moore, Avustralyalı eski futbolcu
45. 1978 - Yelena Pavlova, Kazak voleybolcu
46. 1979 - Engin Bayrak, Yugoslav kökenli Türk besteci, yazar ve müzisyen
47. 1980 - Dorin Goian, Rumen eski futbolcu
48. 1980 - Berkant Göktan, Türk futbolcu
49. 1981 - Stephen Warnock, İngiliz eski futbolcu
50. 1984 - Daniel Agger, Danimarkalı futbolcu
51. 1986 - Përparim Hetemaj, Finlandiyalı millî futbolcu
52. 1988 - Ham Eun-jeong, Güney Koreli şarkıcı, dansçı, aktris, rapçi, model ve T-ara grubunun üyesi
53. 1990 - Polat Kemboi Arıkan, Kenya asıllı Türk uzun mesafe koşucusu
54. 1991 - Jaime Lorente López, İspanyol aktör
55. 1993 - Max Rendschmidt, Alman kanocu
56. 1994 - Otto Warmbier, Turist olarak gittiği Kuzey Kore'de tutuklanan ve salıverildikten hemen sonra ölen Amerikan vatandaşı (ö. 2017)
57. 1997 - Ravi Kumar Dahiya, Hindistan adına güreşen serbest güreşçi
58. 2002 - Freitas, Uruguaylı şarkıcı

Ölümler

Bu yazımızda 12 Aralık tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 627 - Rhahzadh, Ermeni asıllı Pers generali (d. ?)
2. 1112 - Tancred, Birinci Haçlı Seferi'nin Norman lideri, sonra Celile Prensi ve Antakya Prensliği naipliği yapmıştır (d. 1075)
3. 1447 - II. Mircea, 1442 yılında Eflak prensliğinin voyvodası (d. 1428)
4. 1586 - Stephen Báthory, Erdel (Transilvanya) prensi (1571-76) ve Polonya kralı (1575-86) (d. 1533)
5. 1681 - Hermann Conring, Alman entelektüeli (d. 1606)
6. 1685 - John Pell, İngiliz matematikçi (d. 1611)
7. 1843 - I. Willem, Hollanda Kralı (d. 1772)
8. 1851 - Joel Roberts Poinsett, Amerikalı siyasetçi, psikiyatr ve bitki bilimci (d. 1779)
9. 1913 - II. Menelik, Etiyopya imparatoru (d. 1844)
10. 1921 - Henrietta Swan Leavitt, Amerikalı astronom (d. 1868)
11. 1933 - Camille Jullian, Fransız tarihçi (d. 1859)
12. 1935 - Necip Asım Yazıksız, Türk siyasetçi (d. 1861)
13. 1939 - Douglas Fairbanks, Amerikalı oyuncu, senarist ve yönetmen (d. 1883)
14. 1942 - Haydar Rifat Yorulmaz, Türk avukat, yazar ve çevirmen (d. 1877)
15. 1944 - Kemani Serkis Efendi, Ermeni asıllı Türk bestekâr (d. 1885)
16. 1945 - Selim Nüzhet Gerçek, Türk gazeteci (d. 1891)
17. 1963 - Yasujirō Ozu, Japon film yönetmeni (d. 1903)
18. 1963 - Theodor Heuss, Batı Almanya'nın ilk Cumhurbaşkanı (d. 1884)
19. 1968 - Tallulah Bankhead, Amerikalı oyuncu (d. 1902)
20. 1985 - Anne Baxter, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
21. 1988 - Zeki Faik İzer, Türk ressam (d. 1905)
22. 1993 - József Antall, Macar siyasetçi (d. 1932)
23. 1995 - Çetin Karamanbey, Türk sinemacı ve gazeteci (d. 1922)
24. 1999 - Joseph Heller, Amerikalı hiciv ve kısa hikâye yazarı (d. 1923)
25. 2002 - Dee Brown, Amerikalı yazar, tarihçi ve kütüphaneci (d. 1908)
26. 2003 - Haydar Aliyev, Azeri devlet adamı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı (d. 1923)
27. 2006 - Paul Arizin, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1928)
28. 2006 - Peter Boyle, Amerikalı oyuncu (d. 1935)
29. 2007 - Ike Turner, Amerikalı Reggae - Rock müzisyeni şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1931)
30. 2008 - Van Johnson, Amerikalı oyuncu (d. 1916)
31. 2008 - Tasos Papadopulos, Kıbrıs Cumhuriyeti Devlet Başkanı ve siyasetçi (d. 1934)
32. 2010 - Abdurrahman Kızılay, Türkmen müzisyen (d. 1938)
33. 2013 - Audrey Totter, Amerikalı oyuncu (d. 1917)
34. 2015 - Suphi Vural Doğu, Türk keman virtüözü (d. 1938)
35. 2016 - Claus Ryskjær, Danimarkalı aktör ve seslendirme sanatçısı (d. 1945)
36. 2017 - Ed Lee, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1952)
37. 2017 - Pat DiNizio, Amerikalı rock müziyeni, şarkıcı ve oyuncu (d. 1955)
38. 2018 - İrac Daneyferd, İranlı futbolcu (d. 1951)
39. 2018 - Ferenc Kósa, Macar film yönetmeni ve senarist (d. 1937)
40. 2019 - Daniel Louis Aiello Jr., Amerikalı oyuncu (d. 1933)
41. 2019 - PHASE 2, Amerikalı duvar graffiti sanatçısı (d. 1955)
42. 2020 - John le Carré (Asıl adı; David John Moore Cornwell), İngiliz casusluk romanları yazarı (d. 1931)
43. 2020 - Valentin Gaft, Sovyet-Rus tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1935)
44. 2020 - Ann Reinking, Amerikalı aktris, dansçı ve koreograf (d. 1949)
45. 2020 - Jack Steinberger, Amerikalı fizikçi ve Nobel fizik ödülü sahibi (d. 1921)
46. 2020 - Fikre Selassie Wogderess, Etiyopyalı siyasetçi (d. 1945)
47. 2020 - Ruhullah Zem, İranlı aktivist ve gazeteci (d. 1978)