Tarihte Bugün: 19 Kasım'da ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

19 Kasım'ın tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 19 Kasım'da kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Dünya Tuvalet Günü (2001'de Birleşmiş Milletler kararıyla)
2. Uluslararası Erkekler Günü
   
   

Önemli Olaylar

19 Kasım tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 19 Kasım'da Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1595 - Koca Sinan Paşa, Eflak Seferindeki başarısızlığı nedeniyle azledildi. Yerine Tekeli Lala Mehmed Paşa Sadrazam oldu. Ancak Tekeli Lala Mehmed Paşa'nın 29 Kasım 1595'te ölümü üzerine, 1 Aralık 1595'te beşinci ve son kez tekrar göreve getirilecekti.
2. 1808 - İstanbul'da Kandıralı Mehmed önderliğinde ayaklanma çıktı. Beş bine yakın yeniçeri ve dört yüze yakın sekban öldü.
3. 1816 - Varşova Üniversitesi kuruldu.
4. 1863 - Abraham Lincoln, Gettysburg Muharebesi'nin kazanılmasından sonra Gettysburg Konuşması'nı yaptı.
5. 1881 - Ukrayna'da Odessa'nın güneybatısındaki Großliebenthal köyüne meteor düştü.
6. 1900 - Birleşik Krallık'ta, seçme ve seçilme hakkı isteyen 119 kadın, Avam Kamarası'na zorla girmekten tutuklandı.
7. 1926 - Troçki ve Zinovyev, Sovyetler Birliği politbüro'dan kovuldu.
8. 1938 - Atatürk'ün naaşı, İstanbul'dan Ankara'ya, hazin bir törenle yola çıkarıldı.
9. 1941 - Birleşik Krallık, Kuzey Afrika'da Alman ve İtalyanlara karşı saldırıya geçti.
10. 1942 - Beslenme, giyecek ve yakacak için "Harp Ekonomisi Bürosu" kuruldu.
11. 1942 - II. Dünya Savaşı: Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu birliklerinin Stalingrad'daki Alman kuşatmasına karşı taarruza geçti. (Uranüs Harekâtı)
12. 1943 - III. Tarih kongresi toplandı.
13. 1946 - Afganistan, İzlanda ve İsveç, Birleşmiş Milletler'e üye oldu.
14. 1949 - İstanbul Radyosu, Harbiye'deki yeni binasında tekrar yayınına başladı.
15. 1954 - Sammy Davis, Jr., San Bernardino-Kaliforniya'da geçirdiği bir trafik kazasında sol gözünü kaybetti.
16. 1960 - Af çıktı. Aftan 15 bin tutuklu ve hükümlü yararlandı.
17. 1967 - TBMM, Hükûmete ülke dışına asker gönderme yetkisi verdi. Donanma alarma geçirildi, Ankara'daki 28. Tümen İskenderun'a hareket etti.
18. 1975 - İzmir'de Halil Fevzi Uyguntürk adlı bir kişi, evlenmek istediği genç kızın başka biriyle nişanlanması üzerine kızın çalıştığı tarlaya gidip kızı, kızın annesini ve bir kadını daha öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
19. 1977 - Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat, İsrail'i ziyaret eden ilk Arap lider oldu.
20. 1977 - Portekiz Havayollarına ait bir Boeing 727, Madeira adalarında düştü: 130 kişi öldü.
21. 1979 - Eski milletvekillerinden Ortadoğu Gazetesi yazarı İlhan Darendelioğlu, İstanbul'da uğradığı silahlı saldırıda öldü.
22. 1984 - BM görevlisi Enver Ergun, Viyana'da Ermeni saldırganlarca öldürüldü.
23. 1985 - ABD Başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mikhail Gorbaçov, Cenova'da ilk kez buluştu.
24. 1988 - Pakistan'da Benazir Butto Başbakan seçildi.
25. 1990 - Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) toplandı; 21 Kasım'da "Paris Şartı" imzalandı.
26. 1991 - Süleyman Demirel Başkanlığındaki Doğru Yol Partisi ve Erdal İnönü Başkanlığındaki Sosyal Demokrat Halkçı Parti koalisyonu ile 49. Hükümet kuruldu. Erdal İnönü Başbakan Yardımcısı oldu.
27. 1992 - İstanbul'da polis otosuna açılan ateşte 4 polis memuru öldürüldü. Saldırıyı Dev-Sol üstlendi. Polislerin cenaze töreninde "Kahrolsun İnsan Hakları" sloganı atıldı.
28. 1994 - Halil Mutlu, Dünya Halter Şampiyonası'nda 7 Dünya rekoru kırarak, 3 altın madalya kazandı. Naim Süleymanoğlu 64 kiloda 5 Dünya rekoru kırarak, 3 altın madalya, Fedai Güler de 70 kiloda 2 Dünya rekoru kırarak 2 altın madalya elde etti.
29. 1997 - Des Moines-Iowa'da, Bobbi McCaughey yediz doğurdu. Bu, tüm bebeklerin canlı doğduğu birinci yediz vakası.
30. 1999 - İstanbul'daki AGİT Zirvesi'nin son günü, Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması'nın (AKKA) yeni koşullara uyarlanmış şekli, tarafların liderlerince imzalandı.
31. 2005 - Hadisa katliamı: Bir grup Amerikalı askerin, aralarında çok sayıda çocuk, kadın ve yaşlılar olan bir grup Iraklı sivili öldürmesi.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 19 Kasım tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1462 - Go-Kashiwabara, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 104. imparatoru (ö. 1526)
2. 1600 - I. Charles, 27 Mart 1625'ten 30 ocak 1649'da idam edilmesine kadar İskoçya Krallığı ve İngiltere ile İrlanda krallıkları kralı (ö. 1649)
3. 1711 - Mihail Lomonosov, Rus bilim insanı (ö. 1765)
4. 1770 - Bertel Thorvaldsen, Danimarkalı-İzlandalı heykeltıraş (ö. 1844)
5. 1810 - August Willich, Alman asker (ö. 1878)
6. 1831 - James A. Garfield, ABD'nin 20. Başkanı (ö. 1881)
7. 1833 - Wilhelm Dilthey, Alman filozofu (ö. 1911)
8. 1843 - Richard Avenarius, Alman filozofu (ö. 1896)
9. 1859 - Mihail Ippolitov-Ivanov, Rus besteci, orkestra şefi ve öğretmen (ö. 1935)
10. 1875 - Mihail Kalinin, Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olmuş Bolşevik devrimci (ö. 1946)
11. 1877 - Giuseppe Volpi, İtalyan iş insanı ve politikacısı (ö. 1947)
12. 1887 - James B. Sumner, Amerikalı kimyager ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1955)
13. 1888 - Jose Raul Capablanca, Kübalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1942)
14. 1894 - Américo Tomás, Portekizli amiral ve siyasetçi (ö. 1987)
15. 1896 - Georgi Jukov, SSCB mareşali (ö. 1974)
16. 1898 - Arthur Von Hippel, Alman asıllı Amerikalı fizikçi (ö. 2003)
17. 1899 - Ebu'l-Kasım Hoyî, İranlı-Iraklı Şii merci (ö. 1992)
18. 1899 - Allen Tate, Amerikalı şair (ö. 1979)
19. 1900 - Anna Seghers, Alman yazar (ö. 1983)
20. 1906 - Franz Schädle, Adolf Hitler'in özel koruma ekibi olan Führerbegleitkommando'nun (FBK) son komutanı (ö. 1945)
21. 1909 - Peter F. Drucker, Avusturyalı yönetim bilimci ve yazar (ö. 2005)
22. 1912 - George Emil Palade, Romanya doğumlu hücre biyoloğu (ö. 2008)
23. 1912 - İsmail Baha Sürelsan, Türk bestekâr ve Klasik Türk müziği sanatçısı (ö. 1998)
24. 1915 - Earl Wilbur Sutherland, Amerikalı farmakolog ve biyokimyacı (ö. 1974)
25. 1917 - İndira Gandhi, Hindistan Başbakanlarından (ö. 1984)
26. 1919 - Vahit Melih Halefoğlu, Türk diplomat ve Dışişleri Bakanı (ö. 2017)
27. 1924 - William Russell, İngiliz oyuncu
28. 1924 - Knut Steen, Norveçli heykeltıraş (ö. 2011)
29. 1925 - Zygmunt Bauman, Polonyalı sosyolog ve filozof (ö. 2017)
30. 1933 - Larry King, Amerikalı TV programcısı (ö. 2000)
31. 1934 - Kurt Hamrin, İsveçli futbolcu
32. 1934 - Nurten İnnap, Türk halk müziği sanatçısı ve oyuncu (ö. 2007)
33. 1934 - Valentin İvanov, Sovyet-Rus eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 2011)
34. 1935 - Reşad Halife, Mısırlı biyokimyager ve Kur'ancı yazar (ö. 1990)
35. 1936 - Yuan T. Lee, Tayvanlı-Amerikalı kimyager
36. 1936 - Süleyman Turan, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (ö. 2019)
37. 1938 - Ted Turner, Amerikalı iş insanı
38. 1939 - Emil Constantinescu, Rumen profesör ve siyasetçi
39. 1942 - Dan Haggerty, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
40. 1942 - Calvin Klein, Amerikalı moda tasarımcısı
41. 1953 - Zübeyde Seven Turan, Türk yazar, şair ve ressam
42. 1954 - Kathleen Quinlan, Amerikalı oyuncu
43. 1954 - Abdülfettah el-Sisi, Mısırlı asker ve Mısır Cumhurbaşkanı
44. 1955 - Sam Hamm, Amerikalı film senaristi
45. 1956 - Eileen Collins, emekli NASA astronotu
46. 1957 - Ofra Haza, İsrailli şarkıcı (ö. 2000)
47. 1958 - Isabella Blow, İngiliz dergi editörü (ö. 2007)
48. 1958 - Algirdas Butkevičius, Litvanya eski Başbakanı olan Litvanyalı politikacı
49. 1958 - Charlie Kaufman, Amerikalı film yapımcısı, senarist, yönetmen ve En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi
50. 1959 - Allison Janney, Emmy ödülü sahibi Amerikalı oyuncu
51. 1959 - Steve Lightle, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (ö. 2021)
52. 1961 - Meg Ryan, Amerikalı sinema oyuncusu
53. 1962 - Faruk Özlü, Türk siyasetçi
54. 1962 - Jodie Foster, Amerikalı sinema oyuncusu, yönetmen ve yapımcı
55. 1964 - Jung Jin-young, Güney Koreli oyuncu
56. 1965 - Laurent Blanc, Fransız futbolcu
57. 1966 - Ingelin Angerborn, İsveçli yazar
58. 1966 - Jason Scott Lee, Amerikalı oyuncu
59. 1969 - Philippe Adams, Belçikalı Formula 1 pilotu
60. 1969 - Erika Alexander, Amerikalı oyuncu
61. 1969 - Ertuğrul Sağlam, Türk teknik direktör
62. 1969 - Richard Virenque, emekli eski Fransız yol bisikleti yarışçısı
63. 1971 - Justin Chancellor, İngiliz müzisyen
64. 1975 - Sushmita Sen, Hint manken ve sinema oyuncusu
65. 1976 - Jack Dorsey, Amerikalı yazılım mimarı ve iş insanı
66. 1978 - Věra Pospíšilová-Cechlová, Çek atlet
67. 1979 - Melike Öcalan, Türk sunucu ve dizi oyuncusu
68. 1980 - Vladimir Radmanović, Sırp basketbolcu
69. 1980 - Rodrigo Barbosa Tabata, Brezilyalı futbolcu
70. 1983 - Adam Driver, Amerikalı oyuncu
71. 1985 - Chris Eagles, İngiliz futbolcu
72. 1986 - Milan Smiljanić, Sırp millî futbolcu
73. 1986 - Açelya Topaloğlu, Türk dizi oyuncusu
74. 1989 - Tyga, Amerikalı rapçi
75. 1993 - Kerim Frei, Türk millî futbolcu
76. 1993 - Suso, İspanyol futbolcu
77. 1994 - Ibrahima M'baye, Senegalli millî futbolcu
78. 1999 - Yevgeniya Medvedeva, Rus artistik buz pateni sporcusu
    
    

Ölümler

Bu yazımızda 19 Kasım tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1092 - Melikşah, Büyük Selçuklu Devleti Hükümdarı (d. 1055)
2. 1293 - Hackeborn’lu Mechtilde, Alman Sisteriyen rahibe, mistik ve azize (d. 1241)
3. 1581 - İvan İvanoviç, Rurik Hanesi'ne mensup Rus çareviçi (d. 1554)
4. 1665 - Nicolas Poussin, Fransız ressam (d. 1594)
5. 1692 - Georg Friedrich, Almanya ve Hollanda kökenli mareşal (d. 1620)
6. 1828 - Franz Schubert, Avusturyalı besteci (d. 1797)
7. 1868 - İvane Andronikaşvili, Rus İmparatorluğu generali (d. 1798)
8. 1938 - Kaarlo Castrén, Finlandiya Başbakanı (d. 1860)
9. 1949 - James Ensor, Belçikalı ressam (d. 1860)
10. 1962 - Grigol Robakidze, Gürcü yazar, siyaset yazarı ve halk figürü (d. 1880)
11. 1967 - Kazimierz Funk, Polonyalı biyokimyacı (d. 1884)
12. 1968 - Mehmet Cavit Baysun, Türk ordinaryüs tarihçi (d. 1899)
13. 1979 - İlhan Egemen Darendelioğlu, Türk gazeteci (suikast sonucu) (d. 1921)
14. 1981 - Enver Gökçe, Türk şair (d. 1920)
15. 1988 - Christina Onassis, Amerikalı iş insanı (d. 1950)
16. 1988 - Alan J. Pakula, Amerikalı yönetmen (d. 1928)
17. 1992 - Diane Varsi, Amerikalı film oyuncusu (d. 1938)
18. 1998 - Alan J. Pakula, Amerikalı film yönetmeni, yazar ve yapımcı (d. 1928)
19. 2004 - Helmut Griem, Alman oyuncu (d. 1932)
20. 2004 - John Robert Vane, İngiliz farmakolog (d. 1927)
21. 2007 - Kevin DuBrow, Amerikalı şarkıcı (d. 1955)
22. 2008 - Gündüz Suphi Aktan, Türk diplomat, yazar ve siyasetçi (d. 1941)
23. 2010 - Feriha Sanerk, Türk ilk kadın Emniyet Müdürü
24. 2011 - John Neville, İngiliz oyuncu (d. 1925)
25. 2011 - Lütfi Ömer Akad, Türk sinema yönetmeni (d. 1916)
26. 2012 - Boris Strugatskiy, Sovyet yazar (d. 1933)
27. 2013 - Diane Disney Miller, Amerikalı hayırsever (d. 1933)
28. 2013 - Frederick Sanger, Britanyalı biyokimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1918)
29. 2014 - Mike Nichols, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı, senarist ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (d. 1931)
30. 2016 - Ida Levin, Amerikalı klasik kemancı (d. 1963)
31. 2017 - Claudio Báez, Meksikalı sinema ve dizi oyuncusu (d. 1948)
32. 2017 - Charles Manson, Amerikalı suçlu (d. 1934)
33. 2017 - Jana Novotná, Çek tenisçi (d. 1968)
34. 2017 - Della Reese, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1931)
35. 2018 - Dominique Blanchard, Fransız sinema oyuncusu (d. 1927)
36. 2018 - Eva Probst, Alman oyuncu (d. 1930)
37. 2019 - Disanayaka Mudiyanselage Jayaratne, Sri Lanka'nın 20. Başbakanı ve kıdemli Sri Lankalı politikacı (d. 1931)
38. 2020 - Sebuh Çulcuyan, Türk asıllı Ermeni Apostolik piskoposu (d. 1959)
39. 2020 - Manvel Grigoryan, Ermeni rütbeli asker ve siyasetçi (d. 1956)
40. 2020 - Reşit Karabacak, Türk güreşci (d. 1954)