Tarihte Bugün: 16 Aralıkta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

16 Aralık tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 16 Aralıkta kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Zafer Günü (Bangladeş ve Hindistan)

Önemli Olaylar
 

16 Aralık tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 16 Aralıkta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1631 - Vezüv yanardağı faaliyete geçti; yaklaşık 4000 kişi öldü.
2. 1707 - Japonya'da Fuji Dağı'nın kayıtlara geçmiş son patlaması gerçekleşti.
3. 1727 - Osmanlı Devletinde ilk kitap (Vankulu Lugati) basıldı.
4. 1773 - Boston Çay Partisi: Amerikan Kolonistler çay vergilerini protesto etmek için Boston limanındaki üç İngiliz gemisine girip 300'den fazla çay sandığını denize döktüler.
5. 1876 - II. Abdülhamit'in Cuma selamlığına arabayla gitmesinden sonra, Padişahların törene saltanat arabalarıyla katılmaları gelenek haline geldi.
6. 1899 - İtalya futbol kulübü olan AC Milan kuruldu.
7. 1902 - Türkistan'da 6,4 şiddetinde deprem; yaklaşık 4500 kişi yaşamını yitirdi.
8. 1918 - Giresun'da, Işık adlı millî gazete çıkmaya başladı.
9. 1920 - Çin'in kuzeybatısındaki Guangzhou eyaletinde 8,6 büyüklüğünde deprem; 200 bin kişi öldü.
10. 1925 - Cemiyet-i Akvam, daha önce saptanan "Brüksel hattını", Türk-Irak sürekli sınırı olarak kabul etti. Bu karara göre, Musul Irak'a verildi.
11. 1932 - Samsun-Sivas demiryolu hattı işletmeye açıldı.
12. 1944 - Ardenler Taarruzu başladı.
13. 1946 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi, Türkiye Sosyalist Partisi, İstanbul İşçi Sendikalar Birliği ve İstanbul İşçi Kulübü’nü kapattı. Ayrıca, Yığın, Noror, Gün, Ses, Sendika, Dost dergi ve gazeteleri yasaklandı. Yarın gazetesi ve Büyük Doğu dergisinin yayımı 4 ay süreyle durduruldu.
14. 1949 - Ahmet Sukarno, Endonezya'nın ilk Cumhurbaşkanı oldu.
15. 1949 - Çin Devrimi'nin önderi Mao Zedong’un, iki ay sürecek olan Sovyetler Birliği ziyareti başladı.
16. 1965 - NASA, Pioneer-6 sondasını Delta roketiyle uzaya gönderdi. Sonda ile en son temas 8 Aralık 2000'de oldu.
17. 1967 - Stanford Üniversitesinde bir grup bilim insanı, eşi tekrar yapılabilen DNA'yı ayrıştırmayı başardı.
18. 1969 - İstanbul Boğaz Köprüsü, 303 milyar liraya ihale edildi.
19. 1972 - Sol Yayınları sahibi Muzaffer Erdost'un 7,5 yıllık mahkûmiyeti Yargıtay'da onaylandı. Muzaffer Erdost, Vladimir İlyiç Lenin'in “Ne Yapmalı” adlı kitabını yayımlamaktan yargılanmıştı.
20. 1974 - Televizyon haberlerinde gösterilen Kuzey Amerika haritasının, Vladimir İlyiç Lenin'e benzediği ihbar edilince savcılık soruşturma başlattı.
21. 1977 - Dünya Kadınlar Günü: Birleşmiş Milletler Örgütü, 8 Mart'ın Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanmasını kararlaştırdı.
22. 1982 - Barış Derneği Başkanı Mahmut Dikerdem tahliye oldu.
23. 1985 - Mafya hesaplaşması: Paul Castellano ve Thomas Bilotti, Gambino ailesinin lideri John Gotti'nin emriyle New York'ta bir restoranın önünde vurularak öldürüldü.
24. 1986 - Türkiye'ye iltica eden Bulgaristan Türkü halterci Naim Süleymanoğlu Taksim'de karşılandı.
25. 1990 - Jean-Bertrand Aristide, Haiti'nin ilk demokratik seçimlerini kazandı ve seçimle işbaşına gelen ilk Başkan oldu.
26. 1990 - Osman Hamdi Bey'in "Kaplumbağa Terbiyecisi" adlı tablosu rekor fiyatla satıldı: 1 milyar 750 milyon lira.
27. 1991 - Kazakistan, Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.
28. 1991 - Halkın Emek Partisi (HEP) Genel Başkanlığına Feridun Yazar seçildi.
29. 1996 - Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı yeniden açıldı.
30. 1998 - Amerika Birleşik Devletleri, Irak'a "Çöl Tilkisi" harekâtını başlattı. Harekâtın nedeninin Irak'ın Birleşmiş Milletler'in ülkede yaptığı kitle imha silahlarını kontrolünü engellemesi olduğu ileri sürüldü.
31. 2002 - NATO ile AB arasında, "NATO-AB Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası Ortak Bildirisi" ile stratejik iş birliği anlaşmasına varıldı. Uzlaşma, AB'nin, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) çerçevesinde oluşturacağı askeri birimlerin, NATO'nun lojistik, stratejik ve istihbarat alanlarındaki yeteneklerini kullanabilmesine olanak tanıyor.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 16 Aralık tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1364 - III. Manuil, 20 Mart 1390 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru (ö. 1417)
2. 1485 - Aragonlu Catherine, İngiltere kraliçesi (ö. 1536)
3. 1742 - Gebhard Leberecht von Blücher, Prusyalı Generalfeldmarschall (ö. 1819)
4. 1775 - Jane Austen, İngiliz yazar (ö. 1817)
5. 1775 - François-Adrien Boieldieu, Fransız besteci (ö. 1834)
6. 1790 - I. Léopold, Belçika kralı (ö. 1865)
7. 1809 - Pieter Philip van Bosse, Hollandalı liberal politikacı (ö. 1879)
8. 1834 - Leon Walras, Fransız iktisatçı (ö. 1910)
9. 1836 - Ernst von Bergmann, Baltık Alman cerrah (ö. 1907)
10. 1863 - George Santayana, İspanyol asıllı Amerikalı filozof, şair ve yazar (ö. 1952)
11. 1866 - Vasiliy Kandinskiy, Rus ressam (ö. 1944)
12. 1872 - Anton Ivanovich Denikin, Rus general (ö. 1947)
13. 1882 - Zoltán Kodály, Macar besteci (ö. 1967)
14. 1883 - Károly Kós, Macar mimar, yazar, çizer ve politikacı (ö. 1977)
15. 1888 - I. Aleksandar, Yugoslavya Kralı (ö. 1934)
16. 1899 - Noël Coward, İngiliz oyun yazarı, besteci ve aktör (ö. 1973)
17. 1901 - Margaret Mead, Amerikalı insanbilimci (ö. 1978)
18. 1903 - Hardie Albright, Amerikalı oyuncu (ö. 1975)
19. 1904 - Banat Batırova, Başkurt milletvekili, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Sosyalist Emek Kahramanı unvanını kazanan ilk kadın (ö. 1970)
20. 1905 - Daniel Carasso, Fransız iş insanı (ö. 2009)
21. 1917 - Sir Arthur C. Clarke, İngiliz bilimkurgu yazarı ve mucit (2001: Bir Uzay Destanı ile ünlenen) (ö. 2008)
22. 1926 - Arthur Robinson, Trinidad ve Tobagolu siyasetçi (ö. 2014)
23. 1927 - Randall Garrett, Amerikalı bilimkurgu ve fantezi yazarı (ö. 1987)
24. 1928 - Philip Kindred Dick, Amerikalı bilimkurgu roman ve kısa hikâye yazarı (ö. 1982)
25. 1929 - William Courtney, İngiliz oyuncu (ö. 2011)
26. 1933 - Billy Kinard, Amerikalı Amerikan futbolu oyuncusu ve antrenörü (ö. 2018)
27. 1935 - Nikos Sampson, Kıbrıs Rumu siyasetçi ve EOKA-B Örgütünün lideri (ö. 2001)
28. 1938 - Liv Ullmann, Norveçli oyuncu
29. 1943 - Steven Bochco, Amerikalı yapımcı ve yazar (ö. 2018)
30. 1943 - Patti Deutsch, Amerikalı oyuncu ve komedyen (ö. 2017)
31. 1946 - Benny Andersson, İsveçli müzisyen ve besteci
32. 1946 - Zerrin Arbaş, Türk bale ve sinema sanatçısı
33. 1946 - Ümit Meriç, Türk toplum bilimci ve düşünür
34. 1946 - Trevor David Pinnock, İngiliz klavsenist ve orkestra şefi
35. 1947 - Ben Cross, İngiliz oyuncu (ö. 2020)
36. 1947 - Martyn Poliakoff, İngiliz kimyager
37. 1949 - Leons Briedis, Leton şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat eleştirmeni ve yayıncı (ö. 2020)
38. 1951 - Aykut Barka, Türk jeolog (ö. 2002)
39. 1951 - Ahmet Eşref Fakıbaba, Türk hekim ve siyasetçi
40. 1951 - Bill Johnson, Amerikalı aktör
41. 1952 - Francesco Graziani, İtalyan millî futbolcu ve teknik direktör
42. 1952 - Jovanka Nikolić, Sırp yazar ve şair (ö. 2017)
43. 1954 - Carlo Brandt, İsviçreli oyuncu ve komedyen
44. 1955 - Xander Berkeley, Amerikalı oyuncu
45. 1959 - Aleksandr Lebedev, Rus iş insanı
46. 1961 - Shane Black, Amerikalı film yapımcısı ve oyuncu
47. 1961 - Bill Hicks, Amerikalı Stand-Up komedyeni (ö. 1994)
48. 1962 - Maruschka Detmers, Hollandalı aktris
49. 1963 - Benjamin Bratt, Amerikalı oyuncu
50. 1963 - James Mangold, Amerikalı film yönetmeni ve senarist
51. 1964 - Celal Kadri Kınoğlu, Türk tiyatro ve televizyon oyuncusu
52. 1966 - Dennis Wise, İngiliz eski millî futbolcu
53. 1967 - Miranda Otto, Avustralyalı oyuncu
54. 1969 - Adam Riess, Amerikalı astrofizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
55. 1971 - Paul van Dyk, Alman Dj ve prodüktör
56. 1971 - Seyhan Kurt, Türk şair, yazar ve sosyolog
57. 1972 - Belma Canciğer, Türk oyuncu
58. 1972 - Željko Kalac, Hırvat asıllı Avustralyalı futbolcu
59. 1973 - Scott Storch, Amerikalı müzik yapımcısı
60. 1975 - Kaba Diawara, Gineli futbolcu
61. 1977 - Sylvain Distin, Fransız futbolcu
62. 1979 - Mihai Trăistariu, Rumen şarkıcı
63. 1982 - Justin Mentell, Amerikalı oyuncu ve model (ö. 2010)
64. 1984 - Theo James, İngiliz oyuncu
65. 1988 - Mats Hummels, Alman futbolcu
66. 1988 - Anna Popplewell, İngiliz sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusu
67. 1994 - Hasan Hüseyin Acar, Türk futbolcu
68. 1994 - Genki Yamada, Japon futbolcu
69. 1994 - José Rodríguez Martínez, İspanyol futbolcu
70. 1996 - Wilfred Ndidi, Nijeryalı milli futbolcu
71. 1997 - Zara Larsson, İsveçli şarkıcı

Ölümler

Bu yazımızda 16 Aralık tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 705 - Wu Zetian, Çin tarihinin tek kadın İmparatoru (d. 624)
2. 882 - VIII. İoannes, 14 Aralık 872 tarihinden öldüğü 882 yılına kadar Papa
3. 1263 - IV. Haakon, Norveç Kralı (1223-1263) (d. 1204)
4. 1474 - Ali Kuşçu, Türk gök bilimci, matematikçi ve dil bilimci (d. 1403)
5. 1594 - Allison Balfour, cadı olduğu öne sürülen ve bu yüzden ölüm cezasına çarptırılarak öldürülen İskoç
6. 1598 - Yi Sun-sin, Koreli Amiral (d. 1545)
7. 1672 - II. Jan Kazimierz Waza, Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü (d. 1609)
8. 1687 - William Petty, İngiliz iktisatçı, bilim insanı ve filozof (d. 1623)
9. 1774 - François Quesnay, Fransız hekim ve iktisatçı (d. 1694)
10. 1783 - Johann Adolph Hasse, Alman besteci (d. 1699)
11. 1859 - Wilhelm Grimm, Alman masal yazarı (d. 1785)
12. 1897 - Alphonse Daudet, Fransız yazar (d. 1840)
13. 1921 - Camille Saint-Saëns, Fransız besteci (d. 1835)
14. 1922 - Gabriel Narutowicz, Polonya Devlet Başkanı (d. 1865)
15. 1922 - Eliezer Ben-Yehuda, Yahudi gazete editörü (d. 1855)
16. 1945 - Giovanni Agnelli, İtalyan iş insanı (d. 1866)
17. 1956 - Ercüment Ekrem Talu, Türk mizah yazarı ve gazeteci (d. 1886)
18. 1965 - W. Somerset Maugham, İngiliz romancı ve oyun yazarı (d. 1874)
19. 1967 - Edward Courtney Boyle, Kraliyet Donanması subayı (d. 1887)
20. 1974 - Kostas Varnalis, Yunan şair (d. 1884)
21. 1978 - Ernst Maisel, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Wehrmacht'ında bir generaldi (d. 1896)
22. 1980 - Colonel Sanders, Amerikalı hayırsever, girişimci ve iş insanı (d. 1890)
23. 1980 - Hellmuth Walter, Alman mühendis (d. 1900)
24. 1982 - Colin Chapman, İngiliz tasarımcı (d. 1928)
25. 1989 - Silvana Mangano, İtalyan oyuncu (d. 1930)
26. 1989 - Lee Van Cleef, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1925)
27. 1993 - Kakuei Tanaka, Japon siyasetçi (d. 1918)
28. 2006 - Don Jardine, Kanadalı profesyonel güreşçi (d. 1940)
29. 2006 - Stanford Shaw, Amerikalı tarihçi (d. 1930)
30. 2009 - Yegor Timuroviç Gaydar, Rus siyasetçi ve iş insanı (d. 1956)
31. 2009 - Ali Taygun, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ve yönetmen (d. 1943)
32. 2017 - Angela Kokkola, Yunan siyasetçi (d. 1932)
33. 2017 - Sharon Laws, İngiliz kadın profesyonel bisikletçi ve çevreci (d. 1974)
34. 2017 - Keely Smith, Amerikalı Grammy ödüllü kadın pop ve caz müziği şarkıcısı (d. 1928)
35. 2017 - Z'EV, Amerikalı şair, perküsyonist ve müzik sanatçısı (d. 1951)
36. 2018 - Anca Pop, Rumen-Kanadalı şarkıcı (d. 1984)
37. 2019 - Sevim Tekeli, Türk bilim tarihi profesörü (d. 1924)
38. 2020 - Waldemaro Bartolozzi, İtalyan profesyonel erkek bisikletçi (d. 1927)
39. 2020 - Flavio Cotti, İsviçreli politikacı (d. 1939)
40. 2020 - Jean Graetz, Amerikalı insan hakları aktivisti (d. 1929)
41. 2020 - Leticia Lee, Hong Kong'da açık sözlü şekilde Pekin yanlısı figür (d. 1964)
42. 2020 - Adela de Torrebiarte, Guatemalalı siyasetçi (d. 1949)
43. 2021 - Lucía Hiriart, Eski Şili first ladysi (d. 1922)
44. 2022 - Robert Adamson, Avustralyalı şair ve yayıncı (d. 1943)
45. 2022 - Daniela Giordano, İtalyan aktris ve model (d. 1947)
46. 2022 - Hans Peter Hallwachs, Alman oyuncu (d. 1938)
47. 2022 - Siniša Mihajlović, Yugoslav futbol antrenörü ve eski futbolcudur (d. 1969)
48. 2022 - José María Sison, Filipinli siyasetçi, asker, yazar ve aktivist (d. 1939)