Tarihte Bugün: 16 Mart'ta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

16 Mart tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 16 Mart'ta kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Erzurum'un Horasan ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)

Önemli Olaylar

16 Mart tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 16 Mart'ta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. MÖ 597 - Babil Sürgünü: Yehuda Krallığı'nın Babilliler tarafından fethedilmesi sonucu Yahudiler Babil'e sürüldü.
2. 1521 - Ferdinand Magellan, Filipinler'deki Homonhon adasına vardı.
3. 1909 - Almanya millî futbol takımı, tarihinin en farklı mağlubiyetini İngiltere karşısında aldı: 9-0.
4. 1914 - Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, Şeyhülislam olarak atandı.
5. 1920 - İtilaf Devletleri, İstanbul'u işgal etti.
6. 1921 - SSCB, Ankara Hükûmeti'ni resmen tanıdı; Moskova Antlaşması imzalandı.
7. 1924 - Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun (3 Mart) kabulünden sonra medreseler kapatıldı.
8. 1924 - Roma Antlaşması doğrultusunda İtalya, Rijeka'yı topraklarına kattı.
9. 1926 - Robert H. Goddard, ilk sıvı yakıtlı roketi fırlattı.
10. 1930 - Küba millî futbol takımı, uluslararası arenada ilk maçını Jamaika karşısında yaptı ve 3-1 kazandı.
11. 1932 - Ankara Demirspor kuruldu.
12. 1935 - Adolf Hitler, Versay Antlaşması'nı iptal ettiğini açıkladı.
13. 1939 - Hitler, Bohemya ve Morayva'yı Alman himayesine aldığını, Prag Kalesi'nde açıkladı.
14. 1939 - II. Dünya Savaşı: Alman birlikleri Çekoslovakya'nın geri kalanını da işgal etti.
15. 1939 - Mısır Prensesi Fevziye Fuad ile İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi evlendi.
16. 1945 - II. Dünya Savaşı: Küçük bir Japon direnişi kaldıysa da Iwo Jima Muharebesi sona erdi.
17. 1964 - TBMM'de gizli yapılan olağanüstü toplantıda, Hükûmete gerektiğinde Kıbrıs'a müdahale yetkisi verildi.
18. 1968 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Johnson, Vietnam'a 35.000 ila 50.000 asker daha göndermeye karar verdi.
19. 1968 - Vietnam Savaşı sırasında My Lai katliamı gerçekleştirildi.
20. 1971 - Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan, Sivas'a bağlı Gemerek'te jandarmayla girdikleri çatışma sonunda yakalandı.
21. 1972 - Cumhuriyet Senatosu; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını onayladı.
22. 1978 - 16 Mart Katliamı: İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi önünde öğrencilere yönelik bombalı saldırıda 7 öğrenci öldü.
23. 1978 - İtalya'da eski Başbakanlardan Aldo Moro, Kızıl Tugaylar tarafından kaçırıldı.
24. 1979 - Çin-Vietnam Savaşı: Çin Halk Kurtuluş Ordusu ülkesine geri döndü. Savaş sona erdi.
25. 1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Van Cezaevi'nden tünel kazılmak suretiyle 33 mahkûm kaçtı.
26. 1988 - Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı yapıldı.
27. 1993 - Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu: 50-48.
28. 1999 - Kosova'daki Sırp güçlerine karşı, 70 gün sürecek hava harekâtı başlatıldı.
29. 2003 - Rachel Corrie, İsrail tankları tarafından ezilerek öldürüldü.
30. 2004 - Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun Karadon maden ocağındaki grizu patlamasında, 8 Çinli işçiden 5'i öldü, 3'ü yaralandı.
31. 2005 - İsrail, Eriha'yı resmi olarak Filistin yönetimine devretti.
32. 2014 - Kırım, tartışmalı bir referandumla Ukrayna'dan ayrılıp Rusya'ya geçmeyi kabul etti.
33. 2022 - Japonya'nın Fukuşima şehrinde 7,3 şiddetinde deprem meydana geldi. 3 kişi öldü, 198 kişi yaralandı.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 16 Mart tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1399 - Xuande, Çin'in Ming Hanedanı'nın beşinci imparatoru (ö. 1435)
2. 1750 - Caroline Herschel, Alman-İngiliz astronom (ö. 1848)
3. 1751 - James Madison, ABD'nin 4. Başkanı (ö. 1836)
4. 1755 - Jakob Laurenz Custer, İsviçreli bitki bilimci (ö. 1828)
5. 1771 - Antoine-Jean Gros, Fransız ressam (ö. 1835)
6. 1774 - Matthew Flinders, Birleşik Krallık Kraliyet Donanması albayı, denizcisi ve kartograf (ö. 1814)
7. 1789 - Georg Ohm, Alman fizikçi (ö. 1854)
8. 1789 - Francis Rawdon Chesney, İngiliz general ve kaşif (ö. 1872)
9. 1794 - Ami Boué, Avusturyalı yerbilimci (ö. 1881)
10. 1796 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (ö. 1878)
11. 1800 - Ninkō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 120. imparatoru (ö. 1846)
12. 1810 - Robert Curzon, Britanyalı diplomat ve gezgin (ö. 1873)
13. 1813 - Gaëtan de Rochebouët, Fransız siyasetçi (ö. 1899)
14. 1839 - Sully Prudhomme, Fransız şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1907)
15. 1846 - Gösta Mittag-Leffler, İsveçli matematikçi (ö. 1927)
16. 1846 - Jurgis Bielinis, Litvanya'lı yayıncı ve yazar (ö. 1918)
17. 1853 - William Eagle Clarke, Britanyalı ornitolog (ö. 1938)
18. 1859 - Aleksandr Stepanoviç Popov, Rus fizikçi (ö. 1906)
19. 1862 - Wil van Gogh, Hollandalı hemşire ve erken feminist (ö. 1941)
20. 1874 - Frédéric François-Marsal, Fransız siyasetçi (ö. 1958)
21. 1878 - Henry B. Walthall, Amerikan sanatçı ve film oyuncusu (ö. 1936)
22. 1879 - Mark Sykes, İngiliz yazar, diplomat, asker ve gezgin (ö. 1919)
23. 1883 - Rudolf John Gorsleben, Alman Ariosofist, Armanist (Armanen rünlerinin uygulayıcısı), dergi editörü ve oyun yazarı (ö. 1930)
24. 1890 - Solomon Mikhoels, Sovyet Yahudi aktör ve sanat yönetmeni (ö. 1948)
25. 1892 - César Vallejo, Perulu şair ve yazar (ö. 1938)
26. 1896 - Otto Hofman, Nazi Almanyası'nda memur (ö. 1982)
27. 1897 - Antonio Donghi, İtalyan ressam (ö. 1963)
28. 1907 - Arkadi Vasilyev, Sovyet yazar (ö. 1972)
29. 1908 - Robert Rossen, Amerikalı yönetmen, senarist ve yapımcı (ö. 1966)
30. 1909 - Nubar Terziyan, Ermeni asıllı Türk sinema sanatçısı (ö. 1994)
31. 1911 - Pierre Harmel, Belçikalı bir avukat, Hristiyan Demokrat politikacı ve diplomat (ö. 2009)
32. 1911 - Josef Mengele, Alman (Nazi) doktor (ö. 1979)
33. 1912 - Pat Nixon, ABD'nin 37. Başkanı Richard Nixon'ın eşi (ö. 1993)
34. 1915 - Haldun Taner, Türk yazar (ö. 1986)
35. 1916 - Mercedes McCambridge, Amerikan radyo, sahne, film ve televizyon aktrisi (ö. 2004)
36. 1916 - Tsutomu Yamaguchi, Japon mühendis (ö. 2010)
37. 1917 - Mehrdad Pahlbod, eski İranlı siyasetçi ve bakan (ö. 2018)
38. 1918 - Aldo van Eyck, Hollandalı mimar (ö. 1999)
39. 1918 - Frederick Reines, Amerikalı fizikçi (ö. 1998)
40. 1920 - Traudl Junge, Aralık 1942'den Nisan 1945'e kadar Adolf Hitler'in son özel sekreteri olarak çalışan Alman bir editör (ö. 2002)
41. 1925 - Cornell Borchers, Litvanya doğumlu Alman oyuncu (ö. 2014)
42. 1926 - Jerry Lewis, Amerikalı aktör, komedyen ve şarkıcı (ö. 2017)
43. 1927 - Vladimir Komarov, Rus kozmonot (ö. 1967)
44. 1928 - Christa Ludwig, Alman opera sanatçısı (ö. 2021)
45. 1929 - Nadja Tiller, Avusturyalı oyuncu (ö. 2023)
46. 1931 - Tevfik Gelenbe, Türk tiyatrocu ve oyuncu (ö. 2004)
47. 1931 - Augusto Boal, Brezilyalı tiyatro insanı (ö. 2009)
48. 1932 - Walter Cunningham, Amerikalı NASA astronotu (ö. 2023)
49. 1933 - Teresa Berganza, İspanyol opera sanatçısı ve eğitimci (ö. 2022)
50. 1936 - Raymond Damadian, Ermeni asıllı Amerikalı doktor, tıp doktoru (ö. 2022)
51. 1937 - Attilio Nicora, İtalyan Vatikana bağlı din adamı ve kardinal (ö. 2017)
52. 1937 - Amos Tversky, İsrailli bir bilişsel ve matematiksel psikolog (ö. 1996)
53. 1939 - Carlos Bilardo, Arjantinli futbolcu ve teknik direktör
54. 1940 - Vakıf Mustafazade, Azerbaycanlı besteci, piyanist (ö. 1979)
55. 1941 - Bernardo Bertolucci, İtalyan yönetmen (ö. 2018)
56. 1941 - Robert Guéï, Fildişi Sahilli asker ve siyasetçi (ö. 2002)
57. 1942 - Jerry Jeff Walker, Amerikalı country şarkıcısı, söz yazarı ve gitarist (ö. 2020)
58. 1943 - Murat Belge, Türk yazar, çevirmen, siyasi aktivist ve akademisyen
59. 1944 - Andrew S. Tanenbaum, ABD'li bilgisayar bilimcisi
60. 1946 - Mustafa Alabora, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
61. 1948 - Tomris İncer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2015)
62. 1949 - Victor Garber, Kanadalı televizyon oyuncusu ve şarkıcı
63. 1950 - Kate Nelligan, Kanadalı aktris
64. 1951 - Abdülmecid Burbu, Cezayirli millî futbolcu
65. 1953 - Isabelle Huppert, Fransız oyuncu
66. 1953 - Richard Matthew Stallman, Amerikalı özgür yazılım aktivisti ve GNU projesi ile Özgür Yazılım Vakfı'nın kurucusu
67. 1955 - Linda Lepomme, Belçikalı şarkıcı
68. 1956 - Eveline Widmer-Schlumpf, İsviçreli avukat ve siyasetçi
69. 1959 - Jens Stoltenberg, Norveçli ekonomist ve politikacı
70. 1959 - Savina Yannatu, Yunan şarkıcı
71. 1965 - Mustafa Taşkesen, Türk bürokrat
72. 1967 - Lauren Graham, Amerikalı oyuncu
73. 1971 - Alan Tudyk, Amerikalı aktör
74. 1973 - Kutsi, Türk şarkıcı, besteci, oyuncu ve söz yazarı
75. 1974 - Anne Charrier, Fransız oyuncu
76. 1975 - Luciano Castro, Arjantinli oyuncu
77. 1975 - Sienna Guillory, İngiliz aktris ve model
78. 1976 - Gökcen Özdoğan Enç, Türk siyasetçi
79. 1979 - Leena Peisa, Fin müzisyen, söz yazarı
80. 1980 - Felipe Reyes, İspanyol basketbolcu
81. 1980 - Bahri Tanrıkulu, Türk tekvando sporcusu
82. 1986 - Alexandra Daddario, Amerikalı oyuncu
83. 1986 - Toney Douglas, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
84. 1986 - Daisuke Takahashi, Japon buz patenci
85. 1987 - Fabien Lemoine, Fransız futbolcu
86. 1989 - Blake Griffin, Amerikalı profesyonel basketbolcu
87. 1989 - Jung So-min, Güney Koreli oyuncu
88. 1989 - Theo Walcott, İngiliz futbolcudur
89. 1990 - Josef Hušbauer, Çek futbolcu
90. 1991 - Reggie Bullock, Amerikalı profesyonel basketbolcu
91. 1994 - Joel Embiid, Kamerunlu profesyonel basketbolcu
92. 1997 - Florian Neuhaus, Alman millî futbolcu
93. 1998 - Sefo, Türk rap şarkıcısı
94. 2000 - Umut Güneş, Türk futbolcu

Ölümler

Bu yazımızda 16 Mart tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 37 - Tiberius, Roma İmparatoru (d. MÖ 42)
2. 455 - III. Valentinianus, Batı Roma İmparatoru (d. 419)
3. 1185 - IV. Baudouin, Kudüs Krallığı'nın 1174 ile 1185 yılları arasındaki hükümdarı (d. 1161)
4. 1485 - Anne Neville, Galler Prensesi, İngiltere Kraliçesi (d. 1456)
5. 1608 - Seonjo, Joseon Krallığı'nın 14. kralı (d. 1552)
6. 1649 - Jean de Brébeuf, Cizvit misyoner (d. 1593)
7. 1664 - İvan Vıhovski, Kazak hetmanı (d. ?)
8. 1736 - Giovanni Battista Pergolesi, İtalyan müzisyen (d. 1710)
9. 1822 - Jeanne Louise Henriette Campan, Fransız eğitimci ve yazar (d. 1752)
10. 1898 - Aubrey Beardsley, İngiliz illüstratör ve yazar (d. 1872)
11. 1913 - Tatyos Efendi, Osmanlı Ermenisi müzisyen (d. 1858)
12. 1914 - Albert Gobat, İsviçreli yazar, eğitim yöneticisi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1843)
13. 1919 - Yakov Sverdlov, Yahudi asıllı Rus devrimci (d. 1885)
14. 1929 - Kel Hasan Efendi, Türk tuluatçı (d. 1865)
15. 1935 - John James Richard Macleod, İskoç hekim ve fizyolog (Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi ve İnsülini bulanlardan) (d. 1876)
16. 1938 - Egon Friedell, Avusturyalı filozof, tarihçi, gazeteci, oyuncu, kabare sanatçısı ve tiyatro eleştirmeni (d. 1878)
17. 1940 - Selma Lagerlöf, İsveçli Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ilk kadın yazar (d. 1858)
18. 1944 - Mehmed Abdülkadir Efendi, II. Abdülhamid'in ve Bidâr Kadınefendi'nin oğlu (d. 1878)
19. 1955 - Nicolas de Staël, Fransız ressam (d. 1914)
20. 1957 - Constantin Brâncuși, Rumen heykelci ve çağdaş soyut heykelciliğin öncülerinden (d. 1876)
21. 1966 - Emin Türk Eliçin, Türk yazar (d. 1906)
22. 1988 - Erich Probst, Avusturyalı futbolcu (d. 1927)
23. 1998 - Pertev Naili Boratav, Türk halk bilim araştırmacısı (d. 1907)
24. 2000 - Thomas Ferebee, Amerikalı pilot (Atom bombası'nı atan Enola Gay uçağının bombacısı) (d. 1918)
25. 2003 - Rachel Corrie, Amerikalı barış aktivisti (İsrail tankları tarafından ezilerek öldürüldü) (d. 1979)
26. 2010 - Ksenija Pajcin, Sırp şarkıcı (d. 1977)
27. 2015 - Firuz Çilingiroğlu, Türk hukukçu ve Onursal Yargıtay Başsavcısı (d. 1924)
28. 2016 - Frank Sinatra Jr., Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1944)
29. 2017 - Torgny Lindgren, İsveçli yazardır (1938)
30. 2018 - Louise Slaughter, Amerikalı siyasetçidir (d. 1929)
31. 2019 - Dick Dale, Amerikalı rock gitaristi ve müzisyeni (d. 1937)
32. 2019 - Richard Erdman, Amerikalı oyuncu, komedyen, yapımcı ve yönetmen (d. 1925)
33. 2019 - Barbara Hammer, Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1939)
34. 2019 - Tom Hatten, Amerikalı sahne, televizyon, sinema oyuncusu, radyo ve televizyon sunucusu (d. 1926)
35. 2019 - Yann-Fañch Kemener, Fransız şarkıcı ve müzisyen (d. 1957)
36. 2019 - Muhammed Mahmud Veled Luli, Moritanyalı asker ve devlet adamı (d. 1943)
37. 2019 - Yuliya Naçalova, Sovyet-Rus şarkıcı, aktris ve televizyon sunucusu (d. 1981)
38. 2020 - Nicolas Alfonsi, Fransız siyasetçi ve hukukçu (d. 1936)
39. 2020 - Sergio Bassi, İtalyan folk rock müziği şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1951)
40. 2020 - Menachem Friedman, İsrailli sosyolog ve akademisyen (d. 1936)
41. 2020 - Haşim Betahi Gülpayegani, Tahran Eyaleti'nin İran Uzmanlar Meclisi temsilcisi (d. 1941)
42. 2020 - Francesco Saverio Pavone, İtalyan hukukçu (d. 1944)
43. 2020 - Saskia Post, Avustralyalı aktris (d. 1961)
44. 2020 - Fariborz Raisdana, İranlı iktisatçı, sosyalist, aktivist, profesör (d. 1945)
45. 2020 - Stuart Whitman, Amerikalı bir aktör (d. 1928)
46. 2021 - Amaranth Ehrenhalt, Amerikalı ressam, heykeltıraş ve yazar (d. 1928)
47. 2021 - Mauro Favilla, İtalyan siyasetçi (d. 1934)
48. 2021 - Erhan Önal, Türk eski futbolcu, futbol menajeri ve futbol yorumcusu (d. 1957)
49. 2021 - Sabine Schmitz, Alman otomobil yarışçısı ve televizyon sunucusu (d. 1969)
50. 2022 - Slobodan Škrbić, Sırp asıllı Yugoslav eski millî futbolcu (d. 1944)
51. 2023 - Ángel Fournier, Kübalı profesyonel kürekçi (d. 1987)
52. 2023 - Claude Fournier, Kanadalı film yönetmeni, senarist ve görüntü yönetmeni (d. 1931)
53. 2023 - Patrick French, İngiliz yazar, tarihçi ve akademisyen (d. 1966)
54. 2023 - Nani Wijaya, Endonezyalı aktris ve model (d. 1944)