Tarihte Bugün: 20 Mayıs'da ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar

20 Mayıs tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 20 Mayıs'da Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 325 - Roma İmparatoru II. Konstantin, ilk Ekümenik Konsil'in İznik'te düzenlenmesini sağladı.
2. 1481 - II. Beyazıt, Osmanlı Padişahı oldu.
3. 1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı olan Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan Genç Osman'ın yerine, I. Mustafa ikinci kez tahta çıkarıldı.
4. 1861 - Amerikan İç Savaşı: Kentucky eyaleti iç savaşta tarafsız olduğunu ilan etti. Bu tarafsızlığı 3 Eylül'de Güney Orduları eyalete girince sona erecektir ve Kentucky, Kuzey'e katılacaktır.
5. 1873 - ABD'de Levi Strauss ve Jacob Davis, bakır perçinlerin kullanıldığı ilk blue jean'in patentini aldılar.
6. 1878 - II. Abdülhamit'i devirmek ve Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla, Çırağan Baskını'nı düzenleyen gazeteci Ali Suavi öldürüldü.
7. 1883 - Endonezya'daki Krakatoa yanardağı faaliyete geçti. Volkanın son ve en büyük püskürmesi 26 Ağustos'ta gerçekleşecektir.
8. 1891 - Sinema tarihi: Thomas Edison'un "kinetoscope" adlı film gösterme cihazının bir prototipinin tanıtımı yapıldı.
9. 1896 - Paris Operası'nın (Palais Garnier) 6 ton ağırlığındaki avizesi, seyirci kalabalığının üzerinde düştü ve bir kişi öldü. Yazar Gaston Leroux, gotik romanı Operadaki Hayalet'i 1909 yılında bu olaydan esinlenerek yazdı.
10. 1902 - Küba, ABD'den bağımsızlığını kazandı, Tomás Estrada Palma ülkenin ilk Başkanı oldu.
11. 1919 - İngiliz Muhipleri Cemiyeti kuruldu.
12. 1920 - İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
13. 1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
14. 1928 - Afganistan Kralı Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya Türkiye'ye geldi. Bu ziyaret, bir hükümdarın ilk resmî Türkiye ziyaretiydi ve benzeri görülmeyen törenlerle karşılama yapıldı.
15. 1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı. Ertesi gün İrlanda'ya iniş yaptığında bunu başaran ilk kadın pilot unvanını almış oldu.
16. 1932 - Avusturya Şansölyeliği'ne Hristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuß seçildi.
17. 1933 - Türk Hava Yolları kuruldu.
18. 1939 - Hatay Meclisi, Türk ordusunun Hatay'a girdiği 5 Temmuz'u Kurtuluş ve Meclis'in açıldığı 2 Eylül'ü Kurtuluş Bayramı olarak kabul etti.
19. 1941 - II. Dünya Savaşı: Alman paraşütçüleri Girit adasını işgal etti.
20. 1946 - Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.
21. 1953 - Amerikalı Jacqueline Cochran, North American F-86 Sabre ile uçarak dünyada süpersonik hızla uçan ilk kadın oldu.
22. 1955 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir.
23. 1956 - ABD, uçaktan atılarak yapılan ilk hidrojen bombası denemesini, Pasifik Okyanusu'nda bulunan Bikini Atolü'ünde yaptı.
24. 1963 - 20 Mayıs 1963 ayaklanması: Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi.
25. 1971 - Anayasa Mahkemesi, Millî Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
26. 1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği kuruldu.
27. 1980 - Québec'te yapılan halk oylamasında halkın %60'ı, eyaletin Kanada'dan ayrılması ve bağımsız kalması yönünde Meclis'e verilen teklifi reddetti.
28. 1983 - AIDS'e yol açan HIV virüsünün keşfedilmesiyle ilgili ilk makaleler, Science dergisinde Luc Montagnier ve Robert Gallo tarafından ayrı ayrı yayımlandı.
29. 1983 - Anavatan Partisi (ANAP), Turgut Özal başkanlığında kuruldu.
30. 1989 - Aleksandr Zuyev, Soğuk Savaş'tan kaçmak için Bakü Hava Savunma Ordusu'na ait Mikoyan MiG-29 uçağını ile sınır ihlali yaparak, Sovyetler Birliği'nden kaçıp Trabzon Havalimanı'na iniş yaptı. Türkiye hükûmeti uçağı Sovyetlere geri versede, Aleksandr Zuyev ABD'ye kaçmayı başardı.
31. 1990 - Romanya'da, Ion Iliescu Cumhurbaşkanı seçildi.
32. 2003 - Yazar Orhan Pamuk, “Benim Adım Kırmızı” adlı romanıyla dünyanın en büyük edebiyat ödüllerinden biri olan Uluslararası IMPAC Dublin Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 20 Mayıs tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1315 - Bonne de Bohemia, Normandiya Düşesi (ö. 1349)
2. 1470 - Pietro Bembo, İtalyan kardinal ve şair(ö. 1547)
3. 1664 - Andreas Schlüter, Alman mimar ve heykeltıraş (ö. 1714)
4. 1743 - François-Dominique Toussaint L'Ouverture, Haiti Devriminde yer almış Haitili devrimci önder ve yönetici (ö. 1803)
5. 1759 - William Thornton, Amerikalı fizikçi, mucit, ressam ve mimar (ö. 1828)
6. 1765 - Andreas Miaoulis, Yunan amiral ve politikacıydı (ö. 1835)
7. 1799 - Honore de Balzac, Fransız romancı (ö. 1850)
8. 1806 - John Stuart Mill, İngiliz düşünür, filozof ve politik ekonomist (ö. 1873)
9. 1822 - Frédéric Passy, Fransız ekonomist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1912)
10. 1838 - Jules Méline, 1896'dan 1898'e kadar başbakanlık yapan bir Fransız devlet adamıydı (ö. 1925)
11. 1851 - Emile Berliner, Alman asıllı Amerikalı mucit (ö. 1929)
12. 1856 - Henri-Edmond Cross, Fransız ressam (ö. 1910)
13. 1860 - Eduard Buchner, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1917)
14. 1882 - Sigrid Undset, Norveçli romancı ve 1928 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1949)
15. 1883 - I. Faysal, Irak Kralı (ö. 1933)
16. 1884 - Leon Schlesinger, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1949)
17. 1886 - Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö. 1951)
18. 1887 - Sermet Muhtar Alus, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1952)
19. 1890 - Catharine Cox Miles, zeka ve deha üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Amerikalı psikolog (ö. 1984)
20. 1894 - Sri Chandrasekharendra Saraswathi, Hint dini lider ve aziz (ö. 1994)
21. 1899 - Aleksandr Deyneka, Rus modernist ressam (ö. 1969)
22. 1901 - Max Euwe, Hollandalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1981)
23. 1908 - James Stewart, Amerikalı aktör (ö. 1997)
24. 1913 - Mualla Gökçay, Türk ses sanatçısı ve Klasik Türk Müziği yorumcusu (ö. 1991)
25. 1913 - Bill Hewlett, Amerikalı mühendis, Hewlett-Packard şirketinin kurucu ortağı (ö. 2001)
26. 1915 - Moşe Dayan, İsrailli general ve siyasetçi (ö. 1981)
27. 1916 - Aleksey Maresyev, Sovyet as pilot, Sovyetler birliği kahramanı (ö. 2001)
28. 1917 - Tony Cliff, Yahudi asıllı Sosyalist aktivist (ö. 2000)
29. 1918 - Edward B. Lewis, Amerikalı genetikçi (ö. 2004)
30. 1921 - Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö. 1947)
31. 1924 - Cavid Erginsoy, Türk fizikçi ve bilim insanı (ö. 1967)
32. 1927 - David Hedison, Amerikalı oyuncu (ö. 2019)
33. 1929 - James Douglas, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2016)
34. 1933 - Constance Towers, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
35. 1935 - José Mujica, Uruguaylı siyasetçi ve 40. Uruguay devlet başkanı
36. 1936 - Anthony Zerbe, Amerikalı oyuncu
37. 1938 - Sabih Kanadoğlu, Türk hukukçu (ö. 2023)
38. 1940 - Rasim Özdenören, Türk öykü ve deneme yazarı (ö. 2022)
39. 1940 - Stan Mikita, Slovak-Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (ö. 2018)
40. 1941 - Goh Chok Tong, Singapurlu siyasetçi ve eski Singapur başbakanı
41. 1943 - Albano Carrisi, İtalyan şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
42. 1944 - Dietrich Mateschitz, Avusturyalı milyarder iş insanı (ö. 2022)
43. 1944 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (ö. 2014)
44. 1945 - Anton Zeilinger, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
45. 1945 - İnci Gürbüzatik, Türk yazar ve yapımcı
46. 1946 - Cher, Amerikalı şarkıcı
47. 1948- Jaakko Laakso, Fin siyasetçi
48. 1951 - Christie Blatchford, Kanadalı gazeteci ve köşe yazarı (ö. 2020)
49. 1951 - Thomas Akers, Amerikalı astronot
50. 1952 - Roger Milla, Kamerunlu futbolcu
51. 1955 - Zbigniew Preisner, Polonyalı besteci
52. 1956 - Douglas Preston, Amerikalı yazar
53. 1956 - Ingvar Ambjørnsen, Norveçli yazar
54. 1956 - Gerry Peyton, İrlandalı futbolcu ve teknik direktör
55. 1957 - Yoşihiko Noda, Japon siyasetçi
56. 1960 - Tony Goldwyn, Amerikalı oyuncu ve yönetmen
57. 1961 - Tilbe Saran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
58. 1966 - Mirkelam, Türk şarkıcı
59. 1966 - Ahmet Ak, Türk güreşçi
60. 1968 - Timothy Olyphant, Amerikalı oyuncu
61. 1969 - Road Dogg, Amerikalı profesyonel güreşçi
62. 1970 - Sabahat Aslan, Türk halk müziği sanatçısı
63. 1971 - Šárka Kašpárková, Çek atletizm sporcusu
64. 1972 - Busta Rhymes, Amerikalı rapçi
65. 1972 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (ö. 2011)
66. 1977 - Leo Franco, Arjantinli futbolcu
67. 1977 - Matt Czuchry, Amerikalı oyuncu
68. 1979 - Aysun Kayacı, Türk model ve oyuncu
69. 1979 - Andrew Scheer, Kanadalı siyasetçi
70. 1979 - Yoshinari Takagi, Japon futbolcu
71. 1980 - Juliana Pasha, Arnavut şarkıcı
72. 1981 - Iker Casillas, İspanyol futbolcu
73. 1981 - Silvino João de Carvalho, Brezilyalı futbolcu
74. 1981 - Omar Anguiano, Amerikalı oyuncu
75. 1981 - Rachel Platten, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
76. 1981 - Klæmint Matras, Faroeli eski millî futbolcu
77. 1982 - Ásmundur Sveinsson, İzlandalı heykeltıraş
78. 1982 - Petr Čech, Çek futbolcu
79. 1982 - Wes Hoolahan, İrlandalı futbolcu
80. 1982 - Natalya Podolskaya, Beyaz Rus şarkıcı
81. 1983 - Óscar Cardozo, Paraguaylı futbolcu
82. 1983 - Mehdi Taouil, Faslı eski futbolcu
83. 1984 - Kim Dong-Hyun, Eski Güney Koreli futbolcu
84. 1984 - Dilara Kazımova, Azerbaycanlı şarkıcı ve oyuncu
85. 1984 - Ricardo Lobo, Brezilyalı futbolcu
86. 1984 - Naturi Naughton, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı-söz yazarı
87. 1985 - Raúl Enríquez, Meksikalı futbolcu
88. 1985 - Christ Froome, İngiliz yol bisikleti yarışçısı
89. 1986 - Ahmed Samir Ferec, Mısırlı millî futbolcu
90. 1986 - Stéphane Mbia, Kamerunlu futbolcu
91. 1987 - Desirée van den Berg, Hollandalı manken
92. 1987 - Marcelo Guedes, Brezilyalı futbolcu
93. 1987 - Mike Havenaar, Japon millî futbolcu
94. 1987 - Luboš Kalouda, Çek eski futbolcu
95. 1988 - Magno Cruz, Brezilyalı futbolcu
96. 1988 - Kim Lamarre, Kanadalı serbest stil kayakçı
97. 1988 - Lana Obad, Hırvat manken
98. 1989 - Aldo Corzo, Perulu millî futbolcu
99. 1989 - Ahmed es-Salih, Suriyeli millî futbolcu
100. 1990 - Alex, Brezilyalı futbolcu
101. 1990 - Rafael Cabral, Brezilyalı futbolcu
102. 1990 - Anderson Carvalho, Brezilyalı futbolcu
103. 1990 - Miloš Kosanović, Sırp millî futbolcu
104. 1990 - Bernardo Vieira de Souza, Brezilyalı futbolcu
105. 1990 - Lucas Gomes da Silva, Brezilyalı eski futbolcu (ö. 2016)
106. 1990 - Josh O'Connor, İngiliz oyuncu
107. 1990 - İzzet Türkyılmaz, Türk basketbolcu
108. 1991 - Emre Çolak, Türk futbolcu
109. 1991 - Vitor Hugo, Brezilyalı futbolcu
110. 1991 - Mehmet Taş, Türk futbolcu
111. 1992 - Damir Džumhur, Bosnalı profesyonel tenis oyuncusu
112. 1992 - Jack Gleeson, İrlandalı televizyon ve sinema oyuncusu
113. 1992 - Daniel Haber, Kanadalı futbolcu
114. 1992 - Enes Kanter, Türk basketbolcu
115. 1992 - Gerónimo Rulli, Arjantinli futbolcu
116. 1993 - Sunny Dhinsa, Kanadalı profesyonel güreşçi ve eski amatör güreşçi
117. 1993 - Juanmi, İspanyol millî futbolcu
118. 1993 - Václav Kadlec, Çek futbolcu
119. 1993 - Caroline Zhang, Amerikalı buz patenci
120. 1994 - Alex Høgh Andersen, Danimarkalı aktör
121. 1994 - Okan Deniz, Türk futbolcu
122. 1994 - Piotr Zieliński, Polonyalı millî futbolcu
123. 1995 - Damien Inglis, Fransız profesyonel basketbolcu
124. 1996 - Michael Brown, Amerikalı genç (ö. 2014)
125. 1997 - Marlon, Brezilyalı futbolcu

Ölümler

Bu yazımızda 20 Mayıs tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 794 - Æthelberht, Doğu Anglia kralı ve Hristiyanlar için bir aziz (d. ?)
2. 1277 - XXI. İoannes, Lizbon doğumlu Portekizli papa (d. 1215)
3. 1506 - Kristof Kolomb, Cenovalı denizci ve kâşif (d. 1451)
4. 1550 - Ashikaga Yoshiharu, Ashikaga şogunluğunun 12. şogunu (d. 1511)
5. 1622 - II. Osman, Osmanlı'nın 16. Padişahı (d. 1604)
6. 1648 - IV. Władysław Waza, Polonya kralı, Rus çarı ve İsveç kralı (d. 1595)
7. 1793 - Charles Bonnet, Cenevreli bir doğa bilimci ve felsefi yazar (d. 1720)
8. 1834 - Marquis de Lafayette, Fransız aristokrat (Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda İngiliz sömürgeciliğine karşı Amerikalıların yanında savaşan) (d. 1757)
9. 1878 - Ali Suavi "Sarıklı İhtilalci", Türk gazeteci ve yazar (d. 1839)
10. 1880 - Károly Alexy, Macar heykeltıraş (d. 1823)
11. 1835 - II. Hüseyin Bey, Tunus Beyi (d. 1784)
12. 1896 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d. 1819)
13. 1909 - Ernest Hogan, Amerikalı vodvil şovmeni, şarkıcı, besteci ve şarkı söz yazarı (d. 1860)
14. 1924 - Bogd Han, Moğolistan hanı (d. 1869)
15. 1940 - Verner von Heidenstam, İsveçli şair ve yazar (d. 1859)
16. 1942 - Hector Guimard, Fransız mimar (d. 1867)
17. 1947 - Philipp Lenard, Nobel Fizik Ödülü almış Alman fizikçi (d. 1862)
18. 1949 - Damaskinos Papandreou, 1941'den ölümüne kadar Atina'nın başpiskoposu ve Yunanistan başbakanı (d. 1891)
19. 1956 - Max Beerbohm, İngiliz yazar, karikatürcü ve tiyatro eleştirmeni (d. 1872)
20. 1958 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (d. 1894)
21. 1958 - Frédéric François-Marsal, Fransız siyasetçi (d. 1874)
22. 1970 - Hermann Nunberg, Polonyalı psikiyarist (d. 1884)
23. 1974 - Jean Daniélou, Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog (d. 1905)
24. 1975 - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı (d. 1903)
25. 1989 - John Hicks, İngiliz iktisatçı (d. 1904)
26. 1996 - John Pertwee, İngiliz oyuncu (d. 1919)
27. 2000 - Malik Sealy, Amerikalı basketbolcu (d. 1970)
28. 2002 - Stephen Jay Gould, Amerikalı paleontolog (d. 1941)
29. 2005 - Paul Ricoeur, Fransız filozof (d. 1913)
30. 2009 - Lucy Gordon, İngiliz manken ve oyuncu (d. 1980)
31. 2009 - Oleg Yankovski, Rus oyuncu (d. 1944)
32. 2011 - Randy Savage, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1952)
33. 2012 - Robin Gibb, Birleşik Krallık doğumlu şarkıcı ve söz yazarı (d. 1949)
34. 2012 - Eugene Polley, Amerikalı bilim insanı ve mucit (d. 1915)
35. 2013 - Ray Manzarek, Amerikalı müzisyen (d. 1939)
36. 2013 - Zach Sobiech, Amerikalı pop şarkıcısı (d. 1995)
37. 2014 - Barbara Murray, İngiliz oyuncu (d. 1929)
38. 2015 - Mary Ellen Trainor, Amerikalı oyuncu (d. 1952)
39. 2017 - Recep Adanır, Baba Recep lakaplı Türk futbolcu (d. 1929)
40. 2017 - Albert Bouvet, Eski Fransız profesyonel bisiklet yarışçısı (d. 1930)
41. 2017 - Emile Degelin, Belçikalı film yönetmeni ve romancı (d. 1926)
42. 2017 - Victor Găureanu, Rumen eskrimci (d. 1967)
43. 2017 - Syed Abdullah Khalid, Bangladeşli heykeltıraş (d. 1942)
44. 2017 - Nataliya Şahovskaya, Sovyet Rus kadın çellist (d. 1935)
45. 2017 - Aleksandr Volkov, Rusya Federasyonu'na bağlı Udmurtya cumhurbaşkanı (d. 1951)
46. 2018 - Jaroslav Brabec, Çek atlet (d. 1949)
47. 2018 - Billy Cannon, Eski Amerikan futbolcusu (d. 1937)
48. 2018 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1915)
49. 2019 - Nanni Balestrini, İtalyan deneysel şair, yazar ve görsel sanatlar sanatçısı (d. 1935)
50. 2019 - Sandy D'Alemberte, Amerikalı hukukçu, akademisyen, siyasetçi ve eğitimci (d. 1933)
51. 2019 - Andrew Hall, İngiliz oyuncu ve tiyatro yönetmeni (d. 1954)
52. 2019 - Niki Lauda, Avustralyalı Formula 1 pilotu (d. 1949)
53. 2020 - Syed Fazal Agha, Pakistanlı siyasetçi (d. 1946)
54. 2020 - Denis Farkasfalvy, Macar-Amerikan Katolik rahibi, sistersiyen keşişi, ilahiyatçı, yazar ve çevirmen (d. 1936)
55. 2020 - Shaheen Raza, Pakistanlı politikacı (d. 1954)
56. 2020 - Gianfranco Terenzi, San Marino'nun naibi (d. 1941)
57. 2021 - Sándor Puhl, Macar eski futbol hakemi (d. 1955)
58. 2023 - Nuri Sesigüzel, Türk ses sanatçısı ve sinema oyuncusu (d. 1937)