Tarihte Bugün: 9 Aralıkta ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Önemli Olaylar
 

9 Aralık tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 9 Aralıkta Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1835 - Teksas Devrimi: Teksas Ordusu, San Antonio'yu ele geçirdi.
2. 1851 - Montréal'da, YMCA'nin Kuzey Amerika'daki ilk şubesi açıldı.
3. 1892 - İngiltere futbol kulübü olan Newcastle United FC kuruldu.
4. 1893 - İstanbul'da günlerce süren soğuk hava yüzünden Haliç dondu.
5. 1905 - Fransa'da din ve devlet işlerini birbirinden ayıran yasa kabul edildi.
6. 1905 - İlk iki günü barışçıl geçen Moskova Ayaklanması'nda silahlı sokak çatışmaları başladı.
7. 1917 - I. Dünya Savaşı: Kudüs, General Edmund Allenby tarafından ele geçirildi.
8. 1938 - Ankara Garı, hizmete açıldı.
9. 1941 - II. Dünya Savaşı: Çin Cumhuriyeti, Küba, Guatemala ve Filipinler Topluluğu; Japonya ve Nazi Almanyası'na savaş ilan etti.
10. 1946 - Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi'nin ikinci aşaması "Doktorlar'ın Duruşmaları"yla başladı. Bu duruşmalarda insanlar üzerinde deneyler yapan Nazi doktorlar yargılandılar.
11. 1949 - Birleşmiş Milletler, Kudüs'te yönetimi aldı.
12. 1950 - Soğuk Savaş: Harry Gold, II. Dünya Savaşı sırasında, atom bombasının sırlarını Sovyetler Birliği'ne verdiği için 30 yıl hapisle cezalandırıldı.
13. 1953 - General Electric, tüm Komünist personellerini işten atacağını ilan etti.
14. 1961 - Tanganika Cumhuriyeti, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazandı. Ülke, 26 Nisan 1964 tarihinde Zanzibar ve Pemba Halk Cumhuriyeti ile birleşerek günümüzde de varlığını sürdüren Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'ni oluşturmuştur.
15. 1965 - Nikolay Podgorni, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı oldu.
16. 1966 - Barbados, Birleşmiş Milletler'e üye oldu.
17. 1971 - Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşmiş Milletler'e üye oldu.
18. 1987 - İsrail-Filistin çatışmaları: Gazze Şeridi ve Batı Şeria'da Birinci İntifada başladı.
19. 1990 - Solidarność (Bağımsız Özerk İşçi Sendikası "Dayanışma") hareketinin lideri, Lech Wałęsa Polonya'da başkanlık seçimlerini kazandı.
20. 1992 - Birleşik Krallık Prensi Charles ve Prenses Diana ayrıldıklarını açıkladılar.
21. 1995 - Nâzım Hikmet'in "Rüzgâra Karşı Yürüyen Adam" heykeli, Kültür Bakanı Fikri Sağlar’ın da katıldığı törenle Ankara Atatürk Kültür Merkezi bahçesine yerleştirildi.
22. 2002 - Endonezya Hükümetiyle, Aceh'teki ayrılıkçılar arasında 26 yıllık savaşı sona erdiren antlaşma imzalandı.
23. 2002 - Amerika Birleşik Devletleri'nin ve Dünyanın ikinci büyük havacılık şirketi United Airlines, konkordato başvurusunda bulundu.
24. 2004 - Kanada Anayasa Mahkemesi, eş cinsel evliliklerin Anayasaya uygun olduğu kararını verdi.

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 9 Aralık tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1447 - Chenghua, Çin İmparatoru (ö. 1487)
2. 1594 - II. Gustaf Adolf, 1611’den 1632’ye kadar İsveç Krallığı'nı yöneten hükümdar (d. 1632)
3. 1608 - John Milton, İngiliz şair (ö. 1674)
4. 1705 - Faustina Pignatelli, İtalyan matematikçi ve bilim insanı (ö. 1769)
5. 1751 - Parmalı Maria Luisa, İspanya kraliçesi (ö. 1819)
6. 1842 - Pyotr Alekseyeviç Kropotkin, Rus yazar ve anarşizm kuramcısı (ö. 1921)
7. 1868 - Fritz Haber, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1934)
8. 1883 - Aleksandros Papagos, Yunan asker ve siyasetçi (ö. 1955)
9. 1895 - Dolores Ibárruri, İspanyol komünist lider ("La Pasionaria" lakabıyla tanınan ve İspanya İç Savaşı'nda "Geçemeyecekler!" (İspanyolca: ¡No pasarán!) sloganının yaratıcısı) (ö. 1989)
10. 1901 - Ödön von Horváth, Almanca yazan, Macaristan vatandaşı tiyatro ve roman yazarı (ö. 1938)
11. 1901 - Jean Mermoz, Fransız pilot (ö. 1936)
12. 1902 - Margaret Hamilton, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1985)
13. 1905 - Dalton Trumbo, Amerikalı romancı ve senaryo yazarı (ö. 1976)
14. 1911 - Broderick Crawford, Amerikalı aktör ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1986)
15. 1915 - Elisabeth Schwarzkopf, Alman opera şarkıcısı (ö. 2006)
16. 1916 - Adnan Veli Kanık, Türk mizah yazarı ve gazeteci (ö. 1972)
17. 1916 - Kirk Douglas, Amerikalı oyuncu (ö. 2020)
18. 1922 - Semavi Eyice, Türk Bizantolog ve sanat tarihçisi (ö. 2018)
19. 1925 - Atıf Yılmaz, Türk film yönetmeni (ö. 2006)
20. 1926 - Henry Way Kendall, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1999)
21. 1929 - John Cassavetes, Amerikalı film yönetmeni ve oyuncu (ö. 1989)
22. 1930 - Buck Henry, Amerikalı oyuncu, senarist ve film yönetmeni (ö. 2020)
23. 1934 - Judi Dench, İngiliz oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
24. 1941 - Beau Bridges, Amerikalı oyuncu
25. 1941 - Mehmet Ali Birand, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2013)
26. 1944 - Roger Short, İngiliz diplomat (ö. 2003)
27. 1948 - Turgay Kıran, Türk iş insanı ve eski Galatasaray yöneticisi
28. 1952 - Abu Bakar, Endonezyalı siyasetçi ve asker
29. 1953 - John Malkovich, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve yapımcı
30. 1955 - Janusz Kupcewicz, Leh futbolcu
31. 1956 - Jean-Pierre Thiollet, Fransız yazar
32. 1961 - Beril Dedeoğlu, Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi (ö. 2019)
33. 1962 - Felicity Huffman, Amerikalı oyuncu
34. 1963 - Masako, Japon İmparatoriçesi
35. 1964 - Paul Landers, Alman müzisyen
36. 1969 - Ayşe Arman, Türk gazeteci
37. 1969 - Bixente Lizarazu, Fransız futbolcu
38. 1970 - Kara DioGuardi, Amerikalı söz yazarı, yapımcı ve şarkıcı
39. 1972 - Reiko Aylesworth, Amerikalı oyuncu
40. 1972 - Annalise Braakensiek, Avustralyalı manken ve oyuncu (ö. 2019)
41. 1972 - Tré Cool, Amerikalı baterist
42. 1972 - Frank Edwin Wright III (diğer adı Tre Cool), Alman baterist
43. 1974 - Pippa Bacca, İtalyan sanatçı ve aktivist (ö. 2008)
44. 1977 - Imogean Heap, Britanyalı şarkıcı ve söz yazarı
45. 1980 - Simon Helberg, Amerikalı oyuncu ve komedyen
46. 1980 - Ryder Hesjedal, emekli Kanadalı dağ bisikleti ve yol bisikleti yarışçısı
47. 1983 - Neslihan Demir Darnel, Türk voleybolcu
48. 1983 - Dariusz Dudka, Polonyalı eski futbolcu
49. 1985 - Paulo Tavares, Portekizli futbolcu
50. 1987 - Hikaru Nakamura, Amerikalı profesyonel satranç oyuncusu
51. 1988 - Kwadwo Asamoah, Ganalı futbolcu
52. 1990 - Bora Cengiz, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
53. 1991 - Choi Minho, Güney Koreli şarkıcı, rapçi ve oyuncu
54. 1996 - ViVi, Güney Koreli şarkıcı
55. 2001 - Ayşe Begüm Onbaşı, Türk aerobik jimnastikçi

Ölümler

Bu yazımızda 9 Aralık tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 638 - I. Sergios, Konstantinopolis (İstanbul) Patriği (d. ?)
2. 1107 - Ebu'l Vefa el-Bağdadi, Vefâ’îyye tarikâtının kurcusu (d. 1026)
3. 1437 - Sigismund, Kutsal Roma İmparatoru oldu (d. 1368)
4. 1565 - IV. Pius, 25 Aralık 1559 - 9 Aralık 1565 döneminde Papalık yapmıştır (d. 1499)
5. 1641 - Anthony van Dyck, Flaman ressam (d. 1599)
6. 1669 - IX. Clemens, 20 Haziran 1667 - 9 Aralık 1669 arasında Papa (d. 1600)
7. 1674 - Edward Hyde, İngiliz devlet adamı ve tarihçi (d. 1609)
8. 1718 - Vincenzo Coronelli, Matematik ve coğrafya öğrenimi gören Fransisken rahip (d. 1650)
9. 1761 - Tarabai, Maratha Konfederasyonu'nun ilk ve tek kraliçesi (d. 1675)
10. 1854 - Almeida Garrett, Portekizli şair, oyun yazarı, romancı ve siyaset adamı (d. 1799)
11. 1916 - Natsume Soseki, Japon romancı (d. 1867)
12. 1919 - Władysław Kulczyński, Polonyalı biyolog, araknolog, taksonomist, dağcı ve öğretmen (d. 1854)
13. 1920 - Mollie McConnell, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1865)
14. 1941 - Eduard von Böhm-Ermolli, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu mareşali (d. 1856)
15. 1945 - Yun Chi-ho, Koreli eğitimci, bağımsız aktivist ve siyasetçi (d. 1864)
16. 1946 - Emir Şekib Arslan, Lübnanlı yazar, politikacı ve fikir adamı (d. 1869)
17. 1954 - Abdülkadir Udeh, Mısırlı hukukçu ve Müslüman Kardeşler teşkilâtının önde gelen liderlerinden (d. 1907)
18. 1957 - Ali İhsan Sabis, Türk asker ve siyasetçi (d. 1882)
19. 1967 - Hasan Cemil Çambel, Türk asker, siyasetçi ve Türk Tarih Kurumu eski Başkanı (d. 1879)
20. 1968 - Harry Stenqvist, İsveçli bisikletçi (d. 1893)
21. 1968 - Enoch L. Johnson, Amerikalı politik patron, şerif ve iş insanı(d. 1883)
22. 1970 - Artyom Mikoyan, Sovyet Ermeni uçak tasarımcısı (d. 1905)
23. 1971 - Ralph Bunche, Amerikalı siyaset bilimci ve diplomat (Filistin'deki barış çalışmalarıyla Nobel Barış ödülü alan BM görevlisi (d. 1903)
24. 1988 - Radife Erten, Türk bestekâr ve koro şefi (d. 1924)
25. 1991 - Berenice Abbott, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1898)
26. 1996 - Mary Leakey, İngiliz arkeolog (d. 1913)
27. 1997 - Zehra Yıldız, Türk soprano (d. 1956)
28. 2005 - György Sándor, Macar piyanist (d. 1912)
29. 2013 - Eleanor Parker, Amerikalı aktris (d. 1922)
30. 2016 - Coral Atkins, İngiliz oyuncu (d. 1936)
31. 2017 - Leonid Bronevoy, Nika Ödülü sahibi Sovyet-Rus oyuncu (d. 1928)
32. 2018 - Yigal Bashan, İsrailli şarkıcı, aktör, söz yazarı ve besteci (d. 1950)
33. 2018 - Riccardo Giacconi, İtalyan asıllı Amerikalı fizikçi (ö. 1931)
34. 2019 - Marie Fredriksson, İsveçli pop-rock müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1958)
35. 2019 - May Stevens, Amerikalı feminist sanatçı, politik eylemci, eğitimci ve yazar (d. 1924)
36. 2019 - Imre Varga, Macar heykeltıraş, ressam, tasarımcı ve grafik sanatçısı (d. 1923)
37. 2020 - V. J. Chitra, Hint aktris, dansçı, model ve televizyon sunucusu (d. 1992)
38. 2020 - Gordon Forbes, Güney Afrikalı profesyonel tenis oyuncusu ve yazar (d. 1934)
39. 2020 - Vyaçeslav Kebiç, Belaruslu siyasetçi (d. 1936)
40. 2020 - Paolo Rossi, İtalyan futbolcu (d. 1956)
41. 2020 - Muhammed Yezdi, İranlı din adamı (d. 1931)