Tarihte Bugün: 29 Ekim'de ne oldu?

Önemli Olaylar, Günler, Doğumlar ve Ölümler

Özel ve Önemli Günler

29 Ekim'in tarihi toplumlar ve kültürler için farklı anlamlar taşır. 29 Ekim'de kutlanan özel ve önemli günler hakkında bilgi almak için yazımızı inceleyebilirsiniz.

1. Cumhuriyet Bayramı
2. Kızılay Haftası (29 Ekim - 4 Kasım)
   
   

Önemli Olaylar
 

29 Ekim tarihi, tarih boyunca birçok olaya tanıklık etmiştir. Bu yazımızda 29 Ekim'de Dünya tarihinde yaşanmış önemli olayları inceleyebilirsiniz.

1. 1787 - Mozart'ın Don Giovanni operası ilk kez olarak Prag Ulusal Tiyatro'da sahnelendi.
2. 1859 - İspanya, Fas'a savaş ilan etti.
3. 1863 - Cenevre'de toplanan 16 ülke, Uluslararası Kızılhaç'ın kurulmasına karar verdi.
4. 1888 - Britanya İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İspanyol İmparatorluğu, Fransa, İtalya, Hollanda, Rus İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu arasında, İstanbul Antlaşması'nın (Convention of Constantinople) nihai metni imzalandı. Buna göre, ilgili devletlerin gemileri hem savaş hem de barış zamanında Süveyş Kanalından geçebilecekler.
5. 1901 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı William McKinley'in suikastçısı Leon Czolgosz elektrikli sandalyede idam edildi.
6. 1913 - Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti yıkıldı.
7. 1914 - Amiral Souchon liderliğindeki Goeben (Yavuz), Breslau (Midilli) ve dokuz Osmanlı savaş gemisinden oluşan bir donanma Rus liman ve gemilerini bombalayarak Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'na girmesine neden oldu.
8. 1919 - Britanya birlikleri Antep'i Fransızlara teslim edilerek geri çekildi.
9. 1923 - Türkiye'de cumhuriyetin ilanı: Mustafa Kemal Atatürk ilk Türkiye cumhurbaşkanı seçildi.
10. 1924 - Milletler Cemiyeti Konseyinde, Türkiye-Irak sınırı, Musul'u Irak'ta bırakacak biçimde saptandı.
11. 1927 - Irak'ta yapılan kazılarda, Ur kenti yakınlarında 5 bin yıl öncesine ait olduğu belirlenen bir molekül takımı bulundu.
12. 1929 - New York Menkul Kıymetler Borsası çöktü; Amerika Birleşik Devletleri'nde ekonomik depresyonun başlangıcı.
13. 1930 - Ankara'daki Cumhuriyet Bayramı törenlerine Yunanistan başbakanı Venizelos da katıldı.
14. 1933 - Türkiye cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, Cumhuriyet'in ilanının 10. yılı münasebetiyle nutkunu okudu.
15. 1954 - Dr. Hikmet Kıvılcımlı, Vatan Partisi'ni kurdu.
16. 1956 - İsrail Ordusu, Mısır sınırını geçerek Sina Yarımadasını işgal etti.
17. 1960 - Cassius Clay (daha sonra Muhammet Ali) Louisville, Kentucky'de ilk profesyonel maçını kazandı.
18. 1960 - Millî Birlik Komitesi'nin 147 öğretim üyesini görevden almasına tepkiler sürüyor. Ankara Üniversitesi rektörü Suut Kemal Yetkin istifa etti.
19. 1961 - Suriye, Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrıldı.
20. 1961 - İlk Türk yapımı otomobil Devrim, Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e armağan edildi.
21. 1967 - Montreal'deki Expo 67 Dünya Fuarı kapandı. Fuarı 50 milyonun üzerinde insan ziyaret etmişti.
22. 1969 - İki bilgisayar arasındaki ilk bağlantı gerçekleştirildi. Bu bağlantı İnternet'in öncüsü olan ARPANET üzerinden yapıldı.
23. 1992 - Türkiye ile Irak'ın kuzeyi arasında stratejik öneme sahip Sinhat Boğazı, TSK'nın eline geçti. Çatışmalarda 90 silahlı militan öldürüldü.
24. 1992 - Kazakistan ve Türkmenistan, ilk Büyük Elçiliklerini Ankara'da açtılar.
25. 1998 - THY'nin Adana-Ankara seferini yapan Boeing 737 tipi uçağı, 33 yolcu ve 6 kişilik mürettebatıyla kaçırıldı. Uçağı kaçıran Erdal Aksu, öldürüldü. Aksu'nun Diyarbakır'da 4 öğretmeni katletmekten arandığı belirlendi.
26. 1998 - Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkiye, Hazar ve Orta Asya petrollerinin Batı pazarlarına Bakü Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hattı'yla ulaştırılmasına ilişkin Ankara Deklarasyonu'nu imzaladılar.
27. 1998 - Amerikalı astronot John Glenn 36 yıl aradan sonra 77 yaşında, Discovery mekiğiyle yeniden uzaya gitti.
28. 2006 - Nijerya'nın başkenti Abuja'da Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra 104 yolcusuyla düştü: 6 kişi kurtuldu.
29. 2013 - Marmaray açıldı ve ilk sefer Üsküdar'dan Yenikapı'ya düzenlendi.
30. 2016 - Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı hizmete açıldı.
31. 2018 - İstanbul Havalimanı açıldı.
32. 2018 - Endonezya'da Cakarta'dan Sumatra Adası'ndaki Pangkal Pinang şehrine gitmek üzere olan Boeing 737 tipi yolcu uçağı havalandıktan kısa bir süre sonra denize düştü. 189 kişi öldü.
    
    

Doğumlar

Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte milyarca insan gözlerini Dünya'ya açtı. Bu yazımızda 29 Ekim tarihinde hafızalarda yer edinmiş isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1017 - III. Heinrich, Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1056)
2. 1504 - Shin Saimdang, Koreli filozof, sanatçı, ressam, yazar ve şair (ö. 1551)
3. 1562 - George Abbot, Canterbury başpiskoposu (ö. 1633)
4. 1875 - Rebeca Matte Bello, Şilili heykeltıraş (ö. 1929)
5. 1875 - Marie, Kral I. Ferdinand'ın eşi olarak son Romanya konsort kraliçesi (ö. 1938)
6. 1879 - Franz von Papen, Alman siyasetçi ve diplomat (ö. 1969)
7. 1880 - Abram İoffe, Sovyet Rus fizikçi (ö. 1960)
8. 1891 - Fanny Brice, Amerikalı oyuncu ve model (ö. 1951)
9. 1897 - Joseph Goebbels, Alman siyasetçi (ö. 1945)
10. 1897 - Billy Walker, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (ö. 1964)
11. 1899 - Akim Tamiroff, Rus asıllı sinema oyuncusu (ö. 1972)
12. 1900 - Andrej Bagar, Slovak sinema oyuncusu (ö. 1966)
13. 1910 - Alfred Jules Ayer, İngiliz filozof (ö. 1989)
14. 1918 - Diana Serra Cary, Amerikalı sessiz film oyuncusu, yazar ve tarihçi (ö. 2020)
15. 1920 - Baruj Benacerraf, Venezuela doğumlu Amerikalı immünolog (ö. 2011)
16. 1922 - Neal Hefti, Amerikalı caz trompetçisi, besteci ve aranjör (ö. 2008)
17. 1923 - Nazan İpşiroğlu, Türkiye'nin ilk sanat tarihi ve felsefe öğretmenlerinden biri (ö. 2015)
18. 1923 - Carl Djerassi, Avusturya doğumlu Bulgar-Amerikalı kimyger, yazar ve senarist. Oral doğum kontrol hapının icadına katkısıyla tanınır (ö. 2015)
19. 1925 - Robert Hardy, İngiliz oyuncu (ö. 2017)
20. 1926 - Necmettin Erbakan, Türk siyasetçi, mühendis, akademisyen ve Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (ö. 2011)
21. 1929 - Yevgeni Primakov, Rus politikacı ve diplomat (ö. 2015)
22. 1930 - Niki de Saint Phalle, Fransız ressam, görsel sanatçı ve heykeltıraş (ö. 2002)
23. 1932 - Füruzan, Türk yazar
24. 1933 - Muzaffer İzgü, Türk yazar ve öğretmen (ö. 2017)
25. 1937 - Ayla Algan, Türk tiyatro sanatçısı, sinema oyuncusu ve şarkıcı
26. 1938 - Ralph Bakshi, Amerikalı film yönetmeni
27. 1938 - Ellen Johnson-Sirleaf, Liberya Cumhurbaşkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi
28. 1938 - Sezen Cumhur Önal, Türk şarkı sözü yazarı, radyo-TV programcısı ve sunucusu
29. 1942 - Bob Ross, Amerikalı ressam ve televizyoncu
30. 1943 - Müjdat Gezen, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair ve eğitmen
31. 1944 - Mehmet Haberal, Türk tıp profesörü ve Başkent Üniversitesi Rektörü
32. 1947 - Richard Dreyfuss, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
33. 1948 - Kate Jackson, Amerikalı oyuncu
34. 1948 - Frans de Waal, Hollandalı-Amerikalı etolog ve primatolog
35. 1950 - Abdullah Gül, Türk siyasetçi ve Türkiye'nin 11. Cumhurbaşkanı
36. 1955 - Kevin DuBrow, Amerikalı müzisyen (ö. 2007)
37. 1955 - Etsuko Shihomi, Japon oyuncu
38. 1957 - Dan Castellaneta, Amerikalı seslendirmeci, oyuncu ve komedyen
39. 1959 - John Magufuli, Tanzanyalı öğretim görevlisi ve siyasetçi (ö. 2021)
40. 1960 - Mustafa Koç, Türk iş insanı (ö. 2016)
41. 1961 - Randy Jackson, Michael Jackson'ın kardeşi, şarkıcı ve müzisyen
42. 1967 - Joely Fisher, Amerikalı oyuncu
43. 1967 - Rufus Sewell, İngiliz oyuncu
44. 1968 - Johann Olav Koss, Norveçli eski sürat patencisi
45. 1970 - Phillip Cocu, Hollandalı eski millî futbolcu ve teknik direktör
46. 1970 - Edwin van der Sar, Hollandalı futbolcu
47. 1970 - Toby Smith, İngiliz müzisyen ve söz yazarı (ö. 2017)
48. 1971 - Aistė Smilgevičiūtė, Litvan şarkıcı
49. 1971 - Winona Ryder, Amerikalı oyuncu
50. 1972 - Tracee Ellis Ross, Amerikalı aktris, şarkıcı, televizyon sunucusu, yapımcı ve yönetmen
51. 1972 - Gabrielle Union, Amerikalı oyuncu, şarkıcı, aktivist ve yazar
52. 1973 - Robert Pirès, Portekiz ve İspanya kökenli eski Fransız futbolcu
53. 1973 - Mahsa Vahdet, İranlı sanatçı
54. 1980 - Ben Foster, Amerikalı oyuncu
55. 1981 - Yorgo Fotakis, Yunan eski millî futbolcu
56. 1982 - Nicolas Gob, Belçikalı oyuncu
57. 1983 - Malik Fathi, Alman futbolcu
58. 1983 - Jérémy Mathieu, Fransız eski futbolcu
59. 1983 - Nurcan Taylan, Türk kadın halterci (Avrupa, Dünya ve Olimpiyat Şampiyonu)
60. 1985 - Janet Montgomery, İngiliz televizyon ve film oyuncusu
61. 1986 - Italia Ricci, Kanadalı oyuncu
62. 1987 - Jessica Dubé, Kanadalı buz patenci
63. 1987 - Tove Lo, İsveçli şarkıcı ve söz yazarı
64. 1988 - Florin Gardoș, Romanya vatandaşı futbolcu
65. 1989 - Primož Roglič, Sloven yol bisikleti yarışçısı
66. 1989 - Leyla Lydia Tuğutlu, Türk oyuncu ve model
67. 1990 - Vanessa Crone, Kanadalı buz patenci
68. 1990 - Eric Saade, İsveçli pop şarkıcısı
69. 1991
    • Hüseyin Atalay, Türk futbolcu
    • Simon Deli, Fildişi Sahilli millî futbolcu
70. 1993 - India Eisley, Amerikalı oyuncu
71. 1994 - Åke Ödmark, İsveçli yüksek atlayıcı
    
    

Ölümler

Bu yazımızda 29 Ekim tarihinde Dünya'ya veda ederken ismini Dünya'da bırakan isimleri inceleyebilirsiniz.

1. 1321 - II. Stefan Uroš Milutin, 1282 yılından 1321 yılına kadar Sırbistan Kralı (d. 1253)
2. 1618 - Sir Walter Raleigh, İngiliz kâşif (idam edildi) (d. 1554)
3. 1783 - Jean le Rond d'Alembert, Fransız matematikçi (d. 1717)
4. 1784 - Giuseppe Zais, İtalyan Peyzaj ressamı (d. 1709)
5. 1799 - Domenico Cirillo, İtalyan doktor, böcek bilimci, botanikçi (d. 1739)
6. 1829 - Maria Anna Mozart, Avusturyalı piyanist (Wolfgang Amadeus Mozart'ın ablası) (d. 1751)
7. 1877 - Nathan Bedford Forrest, Amerikan İç Savaşı'nda Konfederasyon Ordusu generali ve 1867'den 1869'a kadar Ku Klux Klan'ın ilk Büyücüsü (d. 1821)
8. 1880 - Peter Johann Nepomuk Geiger, Avusturyalı ressam (d. 1805)
9. 1884 - Ohannes Çamiç Efendi, Ermeni asıllı Osmanlı Ticaret ve Ziraat nâzırı (d. bilinmiyor)
10. 1901 - Leon Czolgosz, Amerikalı çelik işçisi ve anarşist (William McKinley'e suikast düzenleyen) (d. 1873)
11. 1911 - Joseph Pulitzer, Macaristan doğumlu Amerikalı gazeteci (d. 1847)
12. 1924 - Frances Hodgson Burnett, İngiliz yazar (d. 1849)
13. 1932 - Joseph Babinski, Polonyalı nörolog (d. 1857)
14. 1933 - Albert Calmette, Fransız bakteriyolog (d. 1863)
15. 1933 - Paul Painlevé, Fransız siyasetçi ve matematikçi (d. 1863)
16. 1934 - Lou Tellegen, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1883)
17. 1935 - Thomas McIntosh, İngiliz futbolcu (d. 1879)
18. 1949 - İbrahim Alaettin Gövsa, Türk siyasetçi (d. 1889)
19. 1949 - Georgi Gürciyev, Rus öǧretmen, guru ve yazar (d. 1866
20. 1950 - V. Gustav, İsveç Kralı (d. 1858)
21. 1951 - Robert Grant Aitken, Amerikalı gök bilimci (d. 1864)
22. 1957 - Louis B. Mayer, Amerikalı film yapımcısı (d. 1884)
23. 1971 - Arne Tiselius, İsveçli kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1902)
24. 1981 - Georges Brassens, Fransız şarkıcı (d. 1921)
25. 1981 - Rıza Kuas, Türk sendikacı, siyasetçi ve DİSK'in kurucusu (d. 1926)
26. 1986 - Abel Meeropol, Amerikalı öğretmen (d. 1903)
27. 1997 - Anton Szandor LaVey, Amerikan okültist yazar (günümüz Satanizm'inin başbuğu ve Şeytan Kilisesini kuran) (d. 1930)
28. 1998 - Paul Misraki, İstanbul doğumlu Fransız film müzikleri bestecisi (d. 1908)
29. 2004 - Alice, Kral V. George ve Kraliçe Mary'nin üçüncü oğlu Gloucester Dükü Prens Henry'nin karısı (d. 1901)
30. 2004 - Ordal Demokan, Türk bilim insanı (d. 1946)
31. 2004 - Edward Oliver LeBlanc, Dominikalı siyasetçi (d. 1923)
32. 2009 - Jürgen Rieger, Alman avukat ve neo-Nazi siyasetçi (d. 1946)
33. 2013 - Graham Stark, İngiliz komedyen, oyuncu yazar ve yönetmen (d. 1922)
34. 2014 - Klas Ingesson, İsveçli eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1968)
35. 2016 - Pen Sovan, Kamboçyalı siyaset adamı (d. 1936)
36. 2017 - Muhal Richard Abrams, Amerikalı klarnetçi, grup lideri, besteci ve caz piyanisti (d. 1930)
37. 2017 - Dennis J. Banks, Kızılderili lider, öğretmen, konuşmacı, aktivist ve yazar (d. 1937)
38. 2017 - Metin Ersoy, Türk müzisyen ve şarkıcı (d. 1934)
39. 2017 - Władysław Kowalski, Polonyalı oyuncu (d. 1936)
40. 2017 - Tony Madigan, Eski Avustralyalı ragbi oyuncusu ve boksör (d. 1930)
41. 2017 - Manfredi Nicoletti, İtalyan mimar (d. 1930)
42. 2017 - Linda Nochlin, Amerikalı sanat tarihçisi, küratör, yazar ve kadın hakları savunucusu (d. 1931)
43. 2017 - Ninian Stephen, Avustralyalı hukukçu, devlet memuru ve siyasetçi (d. 1923)
44. 2018 - Gérald Bloncourt, Haitili ressam ve fotoğrafçısı (d. 1926)
45. 2019 - John Witherspoon, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1942)
46. 2020 - Karim Akbari Mobarakeh, İranlı film yönetmeni ve aktör (d. 1953)
47. 2020 - Angelika Amon, Avusturyalı-Amerikalı moleküler hücre biyoloğu (d. 1967)
48. 2020 - Amir Ishemgulov, Rus biyolog ve siyasetçi (d. 1960)
49. 2020 - Yuri Ponomaryov, Rus siyasetçi ve ekonomist (d. 1946)
50. 2020 - Arturo Rivera, Meksikalı ressam (d. 1945)
51. 2023 - Jeyan Mahfi Tözüm, Türk seslendirme sanatçısı ve oyuncu (d. 1928)